Νιώθουν πως η αγάπη μας είναι ανάλογη των κατορθωμάτων τους
Μπορεί τις πρώτες φορές που ακούνε τη μαμά και τον μπαμπά να υπερηφανεύονται για το πόσο καλά παιδιά είναι ή για τους καλούς βαθμούς τους να νιώθουν όμορφα. Εάν αυτό, όμως, συμβαίνει κατ’ επανάληψη, τα μικρά μας αισθάνονται πως πρέπει να είναι πάντα τέλεια για να τα αγαπούν. Νιώθουν πως όσο πιο έξυπνα, ευγενικά ή μελετηρά γίνονται, τόσο περισσότερο θα κερδίζουν την εύνοιά μας, αφού επιβραβεύονται οι πράξεις τους και όχι αυτό που είναι πραγματικά: παιδιά με προτερήματα, ελαττώματα και ευαισθησίες.
Τους γεννάμε την πεποίθηση πως πρέπει να είναι πάντα τέλεια
Σταδιακά, λοιπόν, και μάλιστα άθελά μας, τους καλλιεργούμε την πεποίθηση πως πρέπει να είναι πάντα τέλεια. Νιώθουν την «υποχρέωση» να λένε κάτι ή να κάνουν κάτι έξυπνο, να είναι καλοί μαθητές, να είναι αστεία και να ανταπεξέρχονται στις προσδοκίες των μεγάλων. Η τελειότητα, όμως, δεν υπάρχει και οι άνθρωποι που την κυνηγούν διαρκώς καταλήγουν να είναι δυστυχισμένοι και να νιώθουν ανεπαρκείς.
Αποκτούν άγχος να πετυχαίνουν πάντα
Το άγχος που νιώθει ένα παιδί προκειμένου να μην απογοητεύσει τους γονείς του είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που φανταζόμαστε. Φανταστείτε πως κάποιος μιλάει συνέχεια για εσάς με τα καλύτερα λόγια και κάποια στιγμή, τελείως αναπάντεχα, σταματάει να το κάνει. Η πρώτη σας σκέψη θα είναι πως δεν είστε πια αρκετά καλοί και πως δεν υπάρχει κάτι όμορφο να ειπωθεί. Το ίδιο ακριβώς αισθάνονται και τα παιδιά και, αγχωμένα, προσπαθούν να αποδείξουν πως είναι ακόμα «τέλεια» και «υπέροχα» όπως παλιά.
Δεν εκφράζουν τα πραγματικά τους συναισθήματα
Η αγωνία τους να είναι αποδεκτά, λοιπόν, τους ωθεί στο να εξωτερικεύουν πλευρές του εαυτού τους που ικανοποιούν τους αγαπημένους τους. Δεν εκφράζουν εύκολα τα πραγματικά τους συναισθήματα ή τους προβληματισμούς τους από φόβο μήπως αυτά γίνουν εμπόδιο στην αγάπη που θα εισπράξουν. Νιώθουν πως οι άλλοι πρέπει να έχουν την καλύτερη εντύπωση για εκείνα και κάνουν ό,τι μπορούν για να το πετύχουν.
Σταδιακά απομονώνονται συναισθηματικά και κοινωνικά
Το μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα αυτής μας της συμπεριφοράς, μπορεί να είναι η συναισθηματική απομόνωση των παιδιών. Ακόμα κι αν επιφανειακά είναι κοινωνικά και συμπεριφέρονται άψογα ανάμεσα στους άλλους ανθρώπους, μέσα τους νιώθουν μόνα. Έχουν μάθει να προβάλλουν μόνο την αξιέπαινη πλευρά τους, την οποία οι άλλοι αποδέχονται και αγαπούν, ενώ στην πραγματικότητα είναι πολλά περισσότερα πράγματα τα οποία κρύβουν και αντιμετωπίζουν μόνα τους.
Εν κατακλείδι…
Φυσικά, όλα τα παραπάνω είναι αποτέλεσμα της υπερβολικής έκθεσης (και επίδειξης) των παιδιών από τους γονείς. Κανείς δεν είπε να είμαστε περήφανοι για τα παιδιά μας, ούτε να μην λέμε ποτέ και τίποτα για τα κατορθώματά τους. Όπως όλα, όμως, ακόμα κι αυτό χρειάζεται ένα μέτρο. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα θελήσουμε να περηφανευτούμε για τον βαθμό του Γιαννάκη στα μαθηματικά, μπορούμε να συμπληρώσουμε πως ο Γιαννάκης δεν είναι οι βαθμοί του και πως νιώσαμε την ίδια αγάπη και περηφάνια προχθές που θύμωσε και κατάφερε να διαχειριστεί το θυμό του.