Κινητικότητα
Λεπτή κινητικότητα
- Μπορεί να ζωγραφίσει απλά γεωμετρικά σχήματα όπως έναν κύκλο
- Μπορεί να ζωγραφίζει εντός ορίων ακόμα και αν δεν τα καταφέρνει
- Μπορεί να ξεβιδώσει καπάκια
- Να ανεβοκατεβάσει το φερμουάρ από τα ρούχα του
Αδρή κινητικότητα
- Μπορεί να ισορροπήσει στο ένα πόδι για λίγα λεπτά
- Μπορεί να περπατάει στις μύτες των ποδιών του
- Τρέχει συντονίζοντας τα μέλη του
- Ανεβοκατεβαίνει σκάλες
Λεκτική-Εκφραστική ικανότητα
- Στις ηλικίες 3-4 το λεξιλόγιο των παιδιών αυξάνεται και μπορεί και σχηματίζει προτάσεις έως 6 λέξεων.
- Αντιλαμβάνεται έννοιες όπως το «δικό μου» και το «δικό σου» και χρησιμοποιεί προσωπικές αντωνυμίες.
- Όσον αφορά την ομιλία, αρχίζει και γίνεται κατανοητή στο μεγαλύτερο μέρος της από αγνώστους. «Ακόμα και η προφορά των λέξεων να μην είναι σωστή, μπορείτε να καταλάβετε τι θέλει να πει.» επισημαίνει η αναπτυξιολόγος Lauren Krause.
- Έχει μια θολή αίσθηση του χρόνου και μπορεί να μιλάει για το παρελθόν ή στο μέλλον, όμως με δυσκολία και κάνοντας λάθη. Η Krause συμβουλεύει να επαναλαμβάνετε αυτά που λέει χρησιμοποιώντας τον σωστό χρόνο, χωρίς να το διορθώνετε. Σε λίγο καιρό θα διορθώνει τον εαυτό του μόνο του.
- Επιπλέον, μπαίνει στη φάση της περιέργειας και αρχίζουν οι ερωτήσεις χρησιμοποιώντας τη λέξη «Γιατί».
- Μπορεί να κάνει συγκρίσεις και να προσπαθεί να περιγράψει πώς νιώθει.
Κοινωνικοποιείται και αρχίζει να γίνεται ανεξάρτητο
- Σε αυτό το στάδιο τα παιδιά αρχίζουν και δημιουργούν φιλίες και συνεργάζονται στο παιχνίδι με τους συμπαίκτες-ομηλίκους τους. Σύμφωνα με την Jessica Mercer Young, ερευνήτρια στο Παιδαγωγικό- Αναπτυξιακό Ινστιτούτο στο Newton, μέσω του παιχνιδιού καλλιεργείται η φαντασία και τα παιδιά φτιάχνουν δικές τους ιστορίες και δικούς τους ήρωες σε παιχνίδια ρόλων.
Πέρα απ΄ το να αναπτύσσει φιλίες και να δείχνει την προτίμησή του σε παιχνίδια και φίλους, αρχίζει και δείχνει σημάδια αυτοεξυπηρέτησης.
- Μπορεί να προσπαθήσει να βάλει τα παπούτσια του
- Μπορεί να κρατάει μόνο του το πιρούνι και το μαχαίρι
- Μπορεί να βουρτσίζει τα δόντια του υποστηριζόμενο βέβαια από τους γονείς.
Πότε πρέπει να ανησυχήσουμε;
Αν ένα παιδί δεν έχει καταφέρει μερικές από τις παραπάνω δεξιότητες δεν σημαίνει ότι έχει κάποιο αναπτυξιακό πρόβλημα. Σύμφωνα με την Ελένη Τσιλιώρη Πεπέ, διευθύντρια του Κέντρου «Έκφραση και Λόγος» ένα γονιός οφείλει να ανησυχήσει όταν:
- Δεν μπορεί να ακολουθήσει οδηγίες που περιλαμβάνουν δύο σκέλη
- Όταν δεν μπορεί να αποχωριστεί τους γονείς του
- Όταν χρειάζονται χειρονομίες για να καταλάβει κάτι
- Η ομιλία δεν είναι κατανοητή ή υπάρχουν προβλήματα στην απόδοση
- Όταν δεν τρώει στερεά τροφή
- Δεν μπορεί να φτιάξει ένα κύκλο
- Δεν δείχνει ενδιαφέρον για άλλα άτομα και δεν παίζει μαζί τους