*Φωτογραφία: understood.org
Τι είναι, όμως, η δυσλεξία;
Πρόκειται για την πιο κοινή μαθησιακή δυσκολία κατά την οποία το παιδί ή ο ενήλικας παρουσιάζει δυσκολία στον γραπτό λόγο, στη γραφή, την ανάγνωση και την ορθογραφία. Όπως αναφέρει ο ειδικός παιδαγωγός, Φώτης Παπαναστασίου σε άρθρο του, αυτό οφείλεται στο ότι «Τα άτομα με δυσλεξία χρησιμοποιούν μόνο τη δεξιά πλευρά το εγκεφάλου για να επεξεργαστούν τη γλώσσα ενώ τα άτομα χωρίς δυσλεξία χρησιμοποιούν 3 περιοχές στην αριστερή πλευρά του εγκεφάλου». Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο κ. Παπαναστασίου, «η δυσλεξία δεν αντικατοπτρίζει μια συνολική αδυναμία στη γλώσσα, αλλά μια τοπική αδυναμία της φωνολογικής μονάδας του εγκεφάλου».
Το ενδιαφέρον είναι πως, αντίθετα με ό,τι πιστεύουν πολλοί, τα άτομα με δυσλεξία είναι συνήθως πιο δημιουργικά και έχουν μέσο ή υψηλό δείκτη νοημοσύνης.
Τα συμπτώματα της δυσλεξίας ανά ηλικία
Οι ειδικοί τονίζουν ότι η έγκαιρη διάγνωση είναι ιδιαίτερα σημαντική για την εξέλιξη της δυσλεξίας γι’ αυτό και δεν πρέπει να αγνοήσουμε τα σημάδια της, από μικρή ακόμα ηλικία.
Προσχολική ηλικία: 1-5 ετών
Τα πρώτα σημάδια της δυσλεξίας μπορεί να εμφανιστούν από την ηλικία 1-2 ετών, οπότε τα παιδιά μαθαίνουν να αναπαράγουν ήχους. Για παράδειγμα, αν ένα παιδί δεν λέει τις πρώτες του λέξεις μέχρι την ηλικία των 15 μηνών ή δεν σχηματίζει φράσεις μέχρι τα 2 χρόνια, οι πιθανότητες να εμφανίσει δυσλεξία αυξάνονται. Σε αυτό το σημείο τονίζεται ότι η καθυστέρηση στην ομιλία δεν είναι απαραίτητα σημάδι δυσλεξίας καθώς κάθε παιδί έχει τους δικούς του ρυθμούς, μπορεί να είναι όμως μία ένδειξη.
*Φωτογραφία: tunisiesoir.com
Συμπτώματα που εμφανίζονται στην προσχολική ηλικία:
-το παιδί προφέρει λάθος οικείες σε αυτό λέξεις και συνεχίζει να μιλάει «μωρουδίστικα»
-δυσκολεύεται να συγκρατήσει στιχάκια τραγουδιών ή ποιημάτων που ακούει συχνά
-δεν μπορεί να ακολουθήσει κάποιες απλές οδηγίες
-δεν ξέρει ή δεν καταλαβαίνει αρκετές λέξεις για την ηλικία του
Σχολική ηλικία: 5-7 ετών
Στην ηλικία αυτή, τα συμπτώματα κάνουν πιο έντονη την παρουσία τους γιατί τα παιδιά αρχίζουν να μαθαίνουν να διαβάζουν.
Όπως επισημαίνει η Παθολόγος Λόγου-Φωνής-Ομιλίας Μαρινέλλα Τσουκαλά, κάποια από τα συμπτώματα που πρέπει να σας αφυπνίσουν:
-το παιδί παραπονιέται για το πόσο το δυσκολεύει η ανάγνωση
- δεν θέλει να πάει στο σχολείο
-παρουσιάζει δυσκολία στην ομιλία και στην προφορά των λέξεων, που δεν αντιστοιχεί στην ηλικία του
- δεν μπορεί να ξεχωρίσει παρόμοιες ηχητικά λέξεις, όπως 'κάτι' και 'μάτι'
- δυσκολεύεται ν΄ακούει και να ξεχωρίζει διαφορετικούς ήχους και γράμματα, όπως «μπ», «π», «β», «φ», «δ»
-εκδηλώνει πρώιμα μαθησιακά προβλήματα, όπως έλλειψη προσοχής όταν του μιλούν και έλλειψη ενδιαφέροντος στο ν΄ ακούει ιστορίες
-παρουσιάζει έλλειψη προόδου στην ορθογραφία, την ανάγνωση και τη γραφή που έρχεται σε αντίθεση με την ηλικία και το εκπαιδευτικό του επίπεδο
-δυσκολεύεται στα παιχνίδια ακολουθίας και ταιριάσματος
-δυσκολεύεται στο μέτρημα
-παρουσιάζει αδεξιότητα στις κινήσεις και σε δραστηριότητες, όπως τη ζωγραφική ή την αντιγραφή σχεδίων
-δυσκολεύεται να ντυθεί μόνο του ή να δέσει τα κορδόνια του
-αντιστρέφει τα γράμματα, όπως το ε
Σχολική ηλικία: 7-13 ετών
*Φωτογραφία: todaysparent.com
-το παιδί χρησιμοποιεί φτωχό και αόριστο λεξιλόγιο γιατί το δυσκολεύουν οι πιο πολύπλοκες λέξεις
-διαβάζει πολύ αργά
-διστάζει να απαντάει σε ερωτήσεις γιατί δεν μπορεί να βρει τις κατάλληλες λέξεις και χρησιμοποιεί πολλά «εεε»
-δεν του αρέσει να διαβάζει δυνατά
-δεν θυμάται εύκολα ονόματα, ημερομηνίες
- δυσκολεύεται στην αντιγραφή από τον πίνακα και παραλείπει σειρές, γράμματα ή αριθμούς
- αντιστρέφει τους αριθμούς, π.χ. «42» για «24».
- ο γραφικός του χαρακτήρας είναι φτωχός ή πρόχειρος
- δεν χρησιμοποιεί σημεία στίξης όταν διαβάζει ή γράφει μια ιστορία. Οι εκθέσεις ή οι ιστορίες του είναι σύντομες, με λίγα στοιχεία περιγραφής των χαρακτήρων ή της πλοκής
-όταν διαβάζει δυνατά ή γράφει, μπερδεύει γράμματα, όπως «φ,β,θ,δ,μ,ν,ο,α,σ,ζ,λ,ρ,π,μπ» ενώ μπορεί να μπερδεύεται και στους συνδυασμούς γραμμάτων, όπως «στρ»
- δυσκολεύεται να θυμηθεί την προπαίδεια, τις μέρες της εβδομάδας, τους μήνες και την αλφαβήτα
-το αίσθημα ματαίωσης και αποτυχίας είναι περισσότερο έντονο
Για τη διάγνωσή της μπορείτε να απευθυνθείτε αρχικά σε κάποιο ιδιωτικό κέντρο, ωστόσο πρέπει να γνωρίζετε ότι μόνο οι δημόσιοι φορείς μπορούν να εκδώσουν τις αναγνωρισμένες βεβαιώσεις που εγκρίνονται από τα σχολεία.
Αυτό που θα πρέπει όλοι να θυμόμαστε είναι πως η δυσλεξία δεν είναι ασθένεια, γι’ αυτό και δεν υπάρχει θεραπεία για την αντιμετώπισή της. Με τη σωστή παρέμβαση και βοήθεια, όμως, τα συμπτώματά της μπορούν να περιοριστούν και να επηρεάζουν όλο και λιγότερο τη ζωή του παιδιού. Δεν είναι και δεν πρέπει να αποτελεί ταμπού ούτε για το παιδί ούτε για τους γονείς!
*Με πληροφορίες από iatronet.gr, eidikospaidagogos.gr, healthline.com, webmd.com