«Η επικράτηση των διαταραχών χρόνιου πόνου είναι σαφώς υψηλότερη στις γυναίκες παρά στους άνδρες», ανακοίνωσε πρόσφατα ο Russell Portenoy, πρόεδρος του τμήματος αναλγησίας και παρηγορητικής φροντίδας του Ιατρικού Κέντρου Beth Israel της Νέας Υόρκης. Ένας από τους λόγους που μπορεί να συμβαίνει αυτό είναι το γεγονός ότι οι γυναίκες αναγνωρίζουν αυτούς τους πόνους και ζητούν πιο συχνά βοήθεια, όμως οι ειδικοί πιστεύουν ότι οι χρόνιοι πόνοι είναι απλά πιο κοινοί στις γυναίκες.
Τι είναι, όμως, αυτό που διαφέρει ανάμεσα στα δύο φύλα, ως προς το σώμα και τον εγκέφαλό τους, που κάνει τις γυναίκες πιο ευπαθείς στον πόνο;
Δεν είναι μόνο οι πόνοι της περιόδου…
Ινομυαλγία, διάμεση κυστίτιδα, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, ημικρανίες και κάποια αυτο-άνοσα νοσήματα επίσης ταλαιπωρούν πιο συχνά τις γυναίκες παρά τους άνδρες. Πιθανές αιτίες περιλαμβάνουν γενετικές και βιολογικές διαφορές, όπως φυλετικές παραλλαγές στην ανατομία, και λειτουργία του ανοσοποιητικού και νευρολογικού συστήματος. «Ο πόνος είναι εγγενώς πολυδιάστατος. Υπάρχει ένα αισθητήριο τμήμα που σχετίζεται με την ενεργοποίηση του νευρικού συστήματος, ένα συναισθηματικό τμήμα και ένα τμήμα αντίληψης που περιλαμβάνει διάφορες πεποιθήσεις και σκέψεις σχετικά με το τι είναι ο πόνος και πού οφείλεται», λέει ο Dr. Portenoy. Το γυναικείο σώμα και ο εγκέφαλος διαχειρίζονται αυτά τα μέρη με διαφορετικό τρόπο, απ’ό,τι οι άνδρες, κάτι που κάνει τις γυναίκες πιο ευπαθείς στις διαταραχές χρόνιων πόνων.
Πόνοι με κυματοειδή επίδραση
Ο πόνος μπορεί να έρχεται και «κυματοειδώς» επιδρώντας στα συναισθήματα, τον ύπνο και τις υπόλοιπες λειτουργίες του γυναικείου οργανισμού. Επιπλέον, κάποια σύνδρομα με χρόνιους πόνους ακολουθούν άλλες παθήσεις. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το 75% των ατόμων με ινομυαλγία πάσχουν επίσης από σύνδρομο της κροταφογναθικής άρθρωσης. Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης συχνά συναντώνται ταυτόχρονα στον ίδιο ασθενή, όπως επίσης και οι χρόνιοι πυελικοί πόνοι με την διάμεση κυστίτιδα, ή η κατάθλιψη με τις ημικρανίες. Σε αυτές τις περιπτώσεις η γυναίκα υποφέρει εις διπλούν.
Δεν είναι τα συναισθήματά σας, ό,τι κι αν λέει αυτός…
Είναι καθαρή βιολογία. Γι’αυτό οι γυναίκες έχουν λιγότερη ανεκτικότητα στον πόνο και είναι πιο ευαίσθητες σε αυτόν. Μελέτες που έγιναν στους εγκεφάλους ανδρών και γυναικών έδειξαν ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα, ως προς τα πρότυπα και την ένταση των αντιδράσεών τους στον οξύ πόνο. Όταν οι άνδρες βιώνουν τον πόνο, ενεργοποιείται η δεξιά αμυγδαλή του εγκεφάλου, αυτή που συνδέεται με τον εξωτερικό κόσμο. Στις γυναίκες ο πόνος τείνει να ενεργοποιεί την αριστερή αμυγδαλή, η οποία συνδέεται με τις εσωτερικές λειτουργίες του οργανισμού.
Επιπλέον, μπορεί να υπάρχει και η επίδραση του εναύσματος: Όταν οι άνθρωποι βιώνουν πόνο σε τακτική βάση (είτε λόγω χρόνιων πόνων είτε λόγω των μηνιαίων πόνων περιόδου), το νευρικό τους σύστημα γίνεται πιο ευαίσθητο στα σινιάλα ενός πόνου που πλησιάζει, λένε οι ειδικοί.
Οι ευαισθησία στον πόνο διαφέρει από μέρα σε μέρα, από μήνα σε μήνα και από χρόνο σε χρόνο
Η ανοχή μιας γυναίκας στον πόνο μπορεί να εναλλάσσεται στην πορεία της ζωής της, κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, ή ακόμα και μέσα στον ίδιο μήνα, χάρη στις ορμονικές διακυμάνσεις, λένε οι ειδικοί. Οι μεταβολές στα οιστρογόνα, πιο συγκεκριμένα, μπορούν να προκαλέσουν εξάψεις ινομυαλγίας και άλλων ειδών πόνων. Επιπλέον, μελέτη του Πανεπιστημίου του Birmingham, έδειξε ότι ο πόνος που προκαλεί μία βελόνα που εισέρχεται σε μία φλέβα αυξάνεται όταν οι γυναίκες διανύουν την ωχρινική φάση (το δεύτερο μισό της μετα-ωορρηξίας) του εμμήνου κύκλου, καθώς τότε αυξάνονται τα επίπεδα οιστραδιόλης και προγεστερόνης.
Επιπλέον, άλλοι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Florida, βρήκαν ότι οι γυναίκες με φυσιολογικό κύκλο περιόδου είναι ελαφρώς πιο ευαίσθητες στον πόνο που μπορεί να προκαλέσει η θερμότητα και ανακουφίζονται περισσότερο από την μορφίνη στην φάση από την στιγμή της αιμορραγίας μέχρι την ωορρηξία. Τέλος, οι γυναίκες που κάνουν χρήση αντισυλληπτικών έχουν λιγότερη ανοχή στον πόνο καθ’όλη την διάρκεια του μήνα.
Οι άνδρες με χρόνιο πόνο μπορεί να υποφέρουν περισσότερο από τις γυναίκες
Από την άλλη πλευρά, ενώ οι γυναίκες εμφανίζουν συχνότερους χρόνιους πόνους από τους άνδρες και γι’αυτό αναζητούν συχνότερα θεραπεία, οι άνδρες με χρόνιους πόνους τείνουν να υποφέρουν περισσότερο. Από μελέτη που έγινε σε 716 άτομα με χρόνιους πόνους, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Pittsburgh βρήκαν ότι οι άνδρες αναφέρουν σοβαρότερους πόνους, πολύ πιο επίμονους και με περισσότερη διάρκεια ανά εβδομάδα. Επιπλέον, οι άνδρες αναφέρουν ότι τις μέρες εκείνες γίνονται πολύ πιο ανίκανοι από τις γυναίκες, τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά εξαιτίας του πόνου.
Οι γιατροί δεν θεραπεύουν τους γυναικείους πόνους τόσο επιθετικά όσο τους ανδρικούς
Οι γυναίκες αναζητούν θεραπείες για τους πόνους τους πολύ πιο συχνά από τους άνδρες, όμως παρ’όλα αυτά οι γιατροί αποφεύγουν να τους τις παρέχουν, επειδή πιστεύουν είτε ότι η γυναίκα μπορεί να αντέξει περισσότερο τον πόνο από τον άνδρα, είτε ότι υπερβάλλει. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν οι ειδικοί, λέγοντας πως συχνά στις γυναίκες συνταγογραφούνται κατασταλτικά φάρμακα για τον πόνο, ενώ στους άνδρες αναλγητικά.
Οι γυναίκες ανταποκρίνονται αλλιώς στα αναλγητικά
Μία ακόμα φυλετική ανισότητα έχει να κάνει και με το πώς αντιδρά το γυναικείο και το ανδρικό σώμα στα φάρμακα: Κάποια οπιούχα φάρμακα «πιάνουν» καλύτερα τις γυναίκες από τους άνδρες, παρόλο που οι γυναίκες τείνουν να νιώθουν περισσότερες ναυτίες από αυτά. Επίσης, πρόσφατη έρευνα βρήκε ότι οι γυναίκες που πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα ανακουφίζονται με κρύα ή ζεστά επιθέματα περισσότερο απ’ό,τι οι άνδρες.
Ακόμα, οι γυναίκες είναι πιο «ανοιχτές» στο να δοκιμάσουν διάφορες προσεγγίσεις διαχείρισης πόνου, να πάρουν διάφορα φάρμακα και να δεχτούν τοπικές ή εναλλακτικές θεραπείες. Με αυτόν τον τρόπο αυξάνουν τις πιθανότητές τους να βρουν κάποια στιγμή ανακούφιση.
Οι γυναίκες προσαρμόζονται καλύτερα στους χρόνιους πόνους
Παρόλο που οι γυναίκες είναι πιο ευαίσθητες στον πόνο, προσαρμόζονται καλύτερα σε αυτόν με την πάροδο του χρόνου, σύμφωνα με τους ειδικούς. Αυτό συμβαίνει γιατί οι γυναίκες βιώνουν πόνο πολύ πιο συχνά από τους άνδρες στην πορεία της ζωής τους –π.χ. λόγω της περιόδου και της εγκυμοσύνης.
Τα πράγματα φτιάχνουν μετά την εμμηνόπαυση
Να και ένα καλό που φέρνει η εμμηνόπαυση: Πολλά σύνδρομα χρόνιων πόνων τείνουν να βελτιώνονται -ή να φεύγουν εντελώς- μετά την εμμηνόπαυση. Σε αυτό συμφωνούν και Ιταλοί ερευνητές που παρατήρησαν τους πόνους γυναικών πριν και μετά την εμμηνόπαυση και βρήκαν ότι οι πόνοι από οστεοαρθρίτιδα έφυγαν τουλάχιστον στις μισές, ενώ όσες υπέφεραν από χρόνιους πόνους στην πλάτη και τον αυχένα, ανέφεραν σημαντική βελτίωση. Γυναίκες με χρόνιους πονοκεφάλους επίσης είπαν ότι τους ξεπέρασαν μετά την εμμηνόπαυση.
Πηγή: iVillage