Τα αρνητικά συναισθήματα «πάνε πακέτο» με την ανθρώπινη φύση. Το κακό είναι, ότι δεν μας κάνουν την χάρη να εμφανιστούν στη ζωή μας, όταν θα έχουμε πια ωριμάσει και αποκτήσει όλα τα απαραίτητα για τη διαχείρισή τους εργαλεία. Το καλό είναι, ότι υπάρχουν ορισμένες τεχνικές που, ως γονείς, μπορούμε να διδάξουμε στα μικρά μας, ούτως ώστε να μάθουν να «κουμαντάρουν» τη… σκοτεινή πλευρά τους.
Ζήλια
Ίσως νιώθει ότι χάνει τον θρόνο που δεσπόζει στο κέντρο της καρδιάς της μαμάς του, ίσως πιστεύει ότι όλα τα αγόρια είναι καλύτερα απ’ αυτό στο ποδόσφαιρο ή ότι στερείται ικανοτήτων στο σχολείο. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να νιώσει ένα παιδί λιγότερο προνομιούχο και, εν τέλει, να ζηλέψει. Πώς μπορείτε να το βοηθήσετε να το διαχειριστεί;
Επιβεβαίωση: Η ζήλια ίσως προκύπτει απ’ την αίσθηση –επί παραδείγματι- ότι «όλοι πιστεύουν ότι η μικρή μου αδερφή είναι καλύτερο παιδί από εμένα». Βρείτε ευκαιρίες να θυμίσετε στο παιδί ότι το εκτιμάτε και το αγαπάτε και είναι καλό σε πολλά διαφορετικά πράγματα.
«Μπορεί να μην, αλλά…»: Αν εντοπίσετε δείγματα ηττοπάθειας και ζήλειας στη συμπεριφορά του παιδιού, ενισχύστε την αυτοπεποίθησή του θυμίζοντάς του σε αντιπαραβολή μ’ αυτό που το ενοχλεί/ ζηλεύει το ίδιο έχει καταφέρει/ κάνει άλλο («Μπορεί να μην τα καταφέρνεις πολύ καλά σ’ αυτή την άσκηση των μαθηματικών, αλλά είσαι πολύ καλός στην ανάγνωση…», «Μπορεί να μην αγοράσαμε το τάδε, αλλά πήγαμε εκεί»).
Άγχος
Το άγχος δεν είναι… αποκλειστικό προνόμιο των ενηλίκων. Δεν είναι λίγα τα παιδιά που νιώθουν το βάρος του στρες να τα καταλαμβάνει. Αν έχετε αντιληφθεί ότι το παιδί σας νιώθει αγχωμένο και δυσκολεύεται να το χειριστεί, βοηθήστε το με τους ακόλουθους τρόπους:
«Ξέρω ότι σε αγχώνει, αλλά….»: Χρησιμοποιώντας αυτήν τη φράση, επιτυγχάνετε δύο πράγματα: κατ’ αρχάς να επικυρώσετε τα αισθήματα του παιδιού δείχνοντας ότι το καταλαβαίνετε και δευτερευόντως να καταστήσετε σαφές ότι υπάρχουν λύσεις («Ξέρω ότι αγχώνεσαι, αλλά σκέψου ότι το έχεις ξανακάνει και τα ΄χεις καταφέρει μια χαρά» ή «Ξέρω ότι αγχώνεσαι, αλλά η χειρότερη εξέλιξη δεν είναι και τόσο κακή. Σκέψου…»
Βαθιές αναπνοές: Οι βαθιές αναπνοές πράγματι βοηθούν να συγκροτήσουμε τη σκέψη μας, μικροί και μεγάλοι. Το παιδί ίσως νιώσει περίεργα αν του πείτε ξερά «Πάρε 10 βαθιές αναπνοές», γι’ αυτό κάντε την άσκηση διαχείρισης άγχους μαζί του. Μετρήστε ως το 3 και στη συνέχεια πάρτε μερικές βαθιές αναπνοές, φροντίζοντας ο αέρας που εισπνέετε να «γεμίζει» την κοιλίτσα κι όχι το στήθος σας.
Απασχολήστε το: Η ζωγραφική και η ενασχόληση με κάτι απλό και συγκεκριμένο που χρειάζεται συγκέντρωση, είναι δραστηριότητες αγχολυτικές. Παίξτε με lego, φτιάξτε παζλ, χρωματίστε ή φτιάξτε ζωάκια με πλαστελίνη κι αφήστε το στρες να μετασχηματιστεί σε… δημιουργική εκτόνωση.
Θυμός
Δεν χρειάζεται ένα παιδί να είναι ούτε «δύστροπο» ούτε «αντιδραστικό» για να έχει πού και πού ξεσπάσματα θυμού μου μοιάζουν ακραία στα ενήλικα μάτια μας. Τι μπορούμε να κάνουμε για να «καλμάρουμε» κάπως αυτόν τον θυμό και να τα βοηθήσουμε να τον διαχειριστούν;
Το θυμωμένο μπαλόνι: Πρόκειται για μια τεχνική διαχείρισης θυμού που ως στόχο έχει να διδάξει στα παιδιά ότι «οργή» δεν σημαίνει «επιθετικότητα» και να τα εξοικειώσει με την έννοια της διαχείρισης και του αυτοελέγχου. Πατώντας εδώ, θα μάθετε τι ακριβώς πρέπει να κάνετε.
Time-out: Όχι με την έννοια της τιμωρίας, αλλά με την απλή λογική «Εάν δεν μπορείς να ηρεμήσεις, πήγαινε για λίγο στο δωμάτιό σου κι όταν νιώσεις καλύτερα, έλα ξανά να το συζητήσουμε».
«Δεν σε καταλαβαίνω»: Μια τεχνική που λειτουργεί παράδοξα αποτελεσματικά –τσεκαρισμένο!- είναι το «Αν μιλάς έτσι δεν καταλαβαίνω τι μου λες». Κοιτάξτε το παιδί στα μάτια και εξηγήστε του με σοβαρότητα και απλότητα, ότι όταν μιλάει σαν μωράκι δεν μπορείτε να καταλάβετε τι θέλει. Έτσι, θα εστιάσει στα εκφραστικά του μέσα και θα τα αλλάξει προκειμένου να επικοινωνήσει μαζί σας.