Και στη μία και στην άλλη περίπτωση, υπάρχουν tips που πρέπει να γνωρίζεις αν θες να είσαι ένας παραμυθάς της προκοπής κι εμείς είμαστε εδώ για να βάλουμε ένα χεράκι.
Οι κανόνες του καλού παραμυθά
Αν διαβάζετε βιβλίο
#1 Μη διαβάζετε κάθε λέξη του βιβλίου: Κάποιες λέξεις ή εκφράσεις μπορεί να είναι αρκετά προχωρημένες για το παιδί. Δεν υπάρχει λόγος να διαβάσετε το βιβλίο όπως ακριβώς είναι γραμμένο. Αντικαταστήστε ή παραλείψτε εντελώς ό,τι δεν αντιστοιχεί με την ηλικία και τις γνώσεις του παιδιού, αλλά κάντε μερικές εξαιρέσεις, προκειμένου να εμπλουτίσετε αργά και σταθερά το λεξιλόγιό του.
#2 Παραλείψτε κείμενο, αν είναι αναγκαίο: Καμιά φορά, τα παιδιά «κολλάνε» με βιβλία που έχουν κείμενο πιο «προχωρημένο» απ’ αυτά. Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να διαβάσετε όλα τα σημεία. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις εικόνες ως αφόρμηση και να περιγράψετε με δικά σας λόγια την ιστορία, χρησιμοποιώντας το βιβλίο ως… βοήθημα.
#3 Δείξτε για ποιον μιλάτε: Αν το βιβλίο έχει πολλούς ήρωες, θα είναι χρήσιμο για το παιδί να δείχνετε όσο διαβάζετε τους ήρωες που μιλάνε, τα αντικείμενα στα οποία αναφέρονται ή ό,τι άλλο εξιστορείται και έχει εικονογραφηθεί, ζωηρεύοντας έτσι το ενδιαφέρον του και βοηθώντας στην καλύτερη σύνδεση εικόνων-λέξεων.
#4 Αλλάξτε φωνές: Η θεατρικότητα είναι το κλειδί για μια επιτυχημένη ανάγνωση, επομένως η νούμερο ένα συμβουλή, είναι να αφήσετε τον εαυτό σας ελεύθερο και να κάνετε τις φωνές σας αστείες, χαριτωμένες, βαριές, γιαγιαδίστικες ή παιδικές, ανάλογα με τον ρόλο και... τις ορέξεις σας.
Αν πρέπει να βγάλετε μια ιστορία απ' το μυαλό σας
Όλα καλά κι όλα ωραία, όταν πρέπει απλώς να διαβάσεις ένα παραμύθι. Υπάρχουν όμως κι εκείνες οι φορές, που οι απαιτήσεις αυξάνονται, ο πήχης ανεβαίνει και το μικρό σου αποφασίζει να σε υποβάλλει στη δοκιμασία «Πόση φαντασία έχεις;» ζητώντας σου μια εντελώς καινούρια, ολόφρεσκη, ολόδική σου ιστορία.
Και τότε; Τι κάνεις αν δεν είσαι ο Τριβιζάς, αλλά ένας απλός, ενήλικος νους με λίγο τσαλαπατημένη τη φαντασία του;
Μετά από χρόνια εργασίας στην Pixar, η Emma Coats, storyboard artist γράφει για όλα όσα πρέπει να ξέρει κάποιος που καλείται να φτιάξει μια ιστορία. Φύγαμε:
#1 Μη σκέφτεσαι τι είναι ωραίο κι ενδιαφέρον για ‘σένα, αλλά τι ενδιαφέρει ν’ ακούσει το κοινό (δηλαδή το παιδί).
#2 Μια φορά κι έναν καιρό ήταν………………… Κάθε μέρα, ………………. Μια μέρα …………………….. Επειδή έγινε αυτό, …………………. Τελικά, ……………………….
Βρείτε μια ιστορία/ Έναν χαρακτήρα. Φτιάξτε μια ρουτίνα. «Σπάστε» την, μπλέξτε τον σε προβλήματα και βγάλτε τον απ' αυτά.
#3 Σε τι είναι καλός ο χαρακτήρας σου; Τι προσόν έχει; «Ρίξ’ τον» στο εκδιαμέτρου αντίθετό του. Βαλ’ του προκλήσεις. Δες πώς θα τις αντιμετωπίσει.
#4 Πριν σκεφτείς τι θα γίνει στη μέση της ιστορίας, σκέψου το τέλος. Το τέλος είναι τα πιο δύσκολο απ’ όλα.
#5 Αν ήσουν εσύ ο χαρακτήρας σου, πώς θα ένιωθες; Η ειλικρίνεια μπορεί να οδηγήσει τη δημιουργικότητά σου σε φοβερά επίπεδα.
#6 Βρες το «ζουμί» της ιστορίας σου πριν την αρχίσεις. Τι λέει με δυο λόγια; Βρες αυτό και μετά «χτίσε».
Κι αν δεν μπορείς να γίνεις παραμυθάς;
Ναι, οι χαρακτήρες πρέπει να είναι συμπαθείς, ναι το τέλος έχει σημασία, ναι το κόλπο με το «Μια φορά κι έναν καιρό ήταν.....» μοιάζει χρήσιμο και πρακτικό. Τι γίνεται όμως αν έχεις στερέψει παντελώς από φαντασία; Κατ' αρχάς, ίσως πρέπει να ποτίσεις λιγάκι το δεντράκι της παιδικότητάς σου, αλλά αυτό δεν είναι επείγον. Επείγον είναι να πεις μια ιστορία κι εσύ δεν μπορείς να σκεφτείς ούτε ένα πρωτότυπο πράγμα να πεις...
Σ' αυτήν την περίπτωση μπορείς να «κλέψεις» λίγο με τους τρεις ακόλουθους τρόπους.
#1 «Τι θέλεις να λέει η ιστορία;»: Όταν τα βρίσκουμε σκούρα, μπορούμε να ρωτήσουμε το παιδί τι περίπου θέλει. Εκείνο θα δώσει το σύνθημα με τις προτιμήσεις του και, λογικά, θα κάνει το μυαλό μας να «ξεκολλήσει» (ή, ενίοτε, να βραχυκυκλώσει εντελώς -πρέπει να το πάρετε το ρίσκο, όμως).
#2 Πείτε την περίληψη μιας ταινίας (που δεν ξέρει): Σκεφτείτε μια ταινία κινουμένων σχεδίων ή μη, που γνωρίζετε σχετικά καλά. Φτιάξτε στα γρήγορα την περίληψή της νοερά και αφηγηθείτε την προσαρμόζοντας την πλοκή και τους ήρωες στο ηλικιακό στάδιο του παιδιού.
#3 Το παραμύθι της σημερινής ημέρας: Τις περισσότερες φορές, αυτό που θέλουν τα παιδιά είναι να ακούσουν τη νανουριστική φωνή σας να του διηγείται κάτι -οτιδήποτε. Στοιχηματίζουμε, ότι θα μπορούσατε να απαγγείλετε με βαθιά φωνή παραμυθά ολόκληρη την συνταγή για γεμιστά μπιφτέκια και να μην παραπονεθεί καθόλου. Ωστόσο αυτό δεν θα ήταν σωστό. Γι' αυτό, προτιμήστε να αφηγηθείτε την ιστορία της ημέρας σας -πώς ξυπνήσατε, πού πήγατε, τι κάνατε κ.λπ.
Δεν είναι εύκολο να λες παραμύθια -ούτε να φτιάχνεις. Δεν είναι όμως πολύ ωραίο να προσπαθείς; Καλή σας επιτυχία!