Γράφουμε για να θυμηθούμε όλους τους λόγους που αγαπάμε κι έχουμε ανάγκη τη μαμά μας. Για να «κλαφτούμε» λίγο μεταξύ μας για τις ενοχές μας και να πανηγυρίσουμε τη σχέση που τελικά χτίσαμε μαζί της.
Ιδού τα στάδια που περνάει η σημαντικότερη σχέση της ζωής μας: η σχέση μας με τη Ενοχλητική, Τρυφερή, Αρχετυπική Μάνα μας.
Η φάση της παιδικότητας ή Όταν η μαμά είναι όλος σου ο κόσμος
Είναι η περίοδος που συστήνεστε. Η περίοδος που η μία γνωρίζει την άλλη και η αγάπη σας κάνει τα πρώτα βήματα. Είναι τότε που τα τακούνια της σου φαίνονται ομορφότερα απ’ τα γοβάκια της Σταχτοπούτας και τα φουστάνια της πιο εντυπωσιακά απ’ της Ζωζώς. Είναι η περίοδος αυτή που η μαμά σου είναι στα μάτια σου κάτι μεταξύ Παναγίας, Μέριλ Μονρόε, Μαρί Κιουρί και Μητέρας Φύσης.
Είναι η χρυσή εκείνη εποχή που την έχεις ανάγκη όσο τίποτε και κανέναν και που στο πρόσωπό της βλέπεις αυτό που θες κάποτε να γίνεις. Η μαμά σου είναι τότε για ‘σένα ο πιο αστείος, ο πιο έξυπνος, ο πιο φωτεινός κι αγαπησιάρης άνθρωπος στην ιστορία των ανθρώπων.
Η φάση της εφηβείας ή Όταν η μαμά είναι ο Νούμερο 1 εχθρός
Κι όπως λέει και το γνωστό κλισέ «Όλα τα ωραία, κάποτε τελειώνουν», κι έτσι ο δρόμος του άκριτου θαυμασμού και της αγάπης που αναβλύζει ως αστείρευτη πηγή απ’ τα βάθη της παιδικής μας καρδιάς, βρίσκει τοίχο. Κι ο τοίχος λέγεται εφηβεία, κι η εφηβεία είναι ένα ανεξέλεγκτο πάρτι ορμονών. Κι αυτές οι ορμόνες μαντέψτε που θα ξεσπάσουν τα νεύρα τους…
Το ταξίδι αναζήτησης της προσωπικής σου ταυτότητας περνάει δυστυχώς μέσα απ’ τον δρόμο της απόρριψης και ο πρώτος άνθρωπος που θα διαλέξεις να απορρίψεις είναι αυτός που σου μοιάζει και του μοιάζεις όσο κανείς: η δόλια μάνα που παλεύει να τα βγάλει πέρα με τα εντελώς ακατανόητα ξεσπάσματά σου, την ακούραστη αμφισβήτηση και το απαξιωτικό σου ύφος χιλίων καρδιναλίων.
Είναι εκείνη η περίοδος που έχεις για τα καλά διαλέξει τον νούμερο ένα εχθρό, δυνάστη κι εξουσιαστή σου: είναι η μάνα σου που δεν σε κατάλαβε ποτέ, που δεν υπήρξε ποτέ νέα, που είναι άνευ λόγου εναντίον σου και θέλει το κακό σου.
Ας το πούμε ξεκάθαρα: είναι μια περίοδος για την οποία θα ‘χεις αρκετές τύψεις παρακάτω. Και που θα σε προετοιμάσει για πολλά, αν έχεις κόρη.
Η φάση της νεότητας ή Όταν η μαμά γίνεται φίλη
Κάπου εδώ έρχεται ακόμη ένα γνωστό κλισέ να συνοψίσει το επόμενο στάδιο της σχέσης μας με τη μαμά μας: «ουδέν κακό αμιγές καλού». Αφού έχεις βρίσει, αντιπαθήσει κι χιλιοεκνευρίσει τη μαμά σου στα ταραγμένα εφηβικά σου χρόνια, έρχεται εκείνη η φάση της ζωής που ωριμάζεις με ρυθμούς καταιγιστικούς. Στα 19 σκέφτεσαι για τα 17 «Δεν μπορεί να έλεγα εγώ τέτοια πράγματα», στα 22 αναρωτιέσαι για τα 19 «Πώς είναι δυνατόν να ήμουν εγώ έτσι;» και κάπως έτσι κυλάει η νεότητά σου, μέχρι που το συνειδητοποιείς: η μάνα σου είναι συμπαθητική.
Μπορείς να της μιλήσεις για ό,τι θέλεις, χαίρεσαι πια να τη συστήνεις στους φίλους σου και τη θεωρείς, ξαφνικά, φίλη. Ανακαλύπτεις ότι ήταν άνθρωπος κανονικός πριν γίνει μαμά, ότι είχε δίκιο σε ένα εκνευριστικά μεγάλο ποσοστό αυτών που σου ‘λεγε (και σ’ έκανε να θυμώνεις) κι ότι είναι μια αστείρευτη μηχανή παραγωγής λύσεων για κάθε σου πρόβλημα.
Τότε θα κατανοήσεις αυτό που λένε «Άσε το Google. Η μαμά σου ξέρει» (γιατί, πράγματι, μ’ έναν μυστήριο τρόπο, τα ξέρει όλα) και τότε θα αρχίσεις να αντιλαμβάνεσαι σιγά-σιγά τον αληθινό άνθρωπο πίσω απ’ τον Υπερήρωα Μαμά.
Η φάση της πραγματικής ενηλικίωσης ή Όταν γίνεσαι η μαμά σου
Ίσως και να μην χρειάζεται να πούμε και πολλά εδώ, εμείς όμως θα τα πούμε γιατί είμαστε άνθρωποι κι αισθήματα έχουμε.
Ο λόγος για την-μοιραία-στη-ζωή-κάθε-γυναίκας-φάση «Παναγία μου, έγινα η μάνα μου!». Συνειδητοποίηση βαριά μεν, όχι απαραιτήτως δυσάρεστη δε, αφού –τα ‘παμε και πριν- τη μάνα σου πάει καιρός που τη συμπάθησες. Τώρα, όμως, είναι το στάδιο της συναδελφικότητας. Είστε κι οι δυο μαζί παλεύοντας στον ίδιο στίβο –αυτόν της μητρότητας και της ενηλικίωσης. Είναι τότε που χρειάζεσαι κάθε σταγόνα σοφίας κι εμπειρίας που διαθέτει.
Είναι, εν ολίγοις, η Περίοδος Της Απόλυτης Κατανόησης. Η φάση αυτή που σου δίνει χιλιάδες αφορμές για να μουρμουρίσεις «Α, ρε μάνα…» και άλλες τόσες για να ζητήσεις «συγγνώμη» κι «ευχαριστώ».
Είναι η ωριμότερή σου φάση, που –πώς τα φέρνει η ζωή- μοιάζει όσο καμία άλλη με την πρώτη, αυτήν της γνωριμίας σας. Με μια (σίγουρη) διαφορά: τώρα, ξέρεις ότι εκτός από μαμά είναι και γυναίκα και ερωμένη και φίλη και εργαζόμενη. Και μια ακόμα: τώρα ξέρεις, ότι είναι θνητή.
Με αφορμή της γιορτή της Μητέρας, λοιπόν…
…κι επειδή δεν μας πάει καρδιά να κλείσουμε ένα κείμενο αφιερωμένο στις μαμάδες μας, με λόγια θλιβερά, νιώθουμε την ανάγκη να πούμε τα εξής: πείτε ένα «χρόνια πολλά» στη μαμά σας την Κυριακή κι όσες έχετε κόρες, σκεφτείτε ότι η ζωή σας θα επαναληφθεί ως φάρσα.
Για όλα όσα θέλαμε να πούμε στις κόρες και στις μητέρες μας…
Μ΄αυτήν ακριβώς την αφορμή, βρήκαμε και προτείνουμε ένα βιβλιαράκι που μπορούμε να υπογράψουμε ότι θα μιλήσει στην καρδιά σας, αφού η συγγραφέας του θίγει ακριβώς αυτό. Τα σαράντα κύματα απ’ τα οποία περνάει η σχέση μαμάς-κόρης.
Το «Μια καρδιά» ξεκίνησε από ένα γράμμα που έγραψε η συγγραφέας όταν η κόρη της ήταν δύο χρονών, γνωρίζοντας όλα τα ανωτέρω –ότι, δηλαδή, η σχέση τους έχει πολλά εμπόδια να προσπελάσει- αλλά στοχεύοντας σε κάτι απλό: να της θυμίσει πως, ό,τι κι αν συμβεί, ακόμη κι αν ο ουρανός πέσει στο κεφάλι μας, εκείνη θα είναι εκεί. Πάντα.
Μαμά και η ίδια, η συγγραφέας Μαρίνα Γιώτη, έγραψε το βιβλίο «Μια καρδιά» (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα) και το αφιέρωσε «Στη μεγάλη σειρά των γυναικών που εναλλάσσονται στη θέση της μάνας και της κόρης. Για όλα όσα θα θέλαμε να πούμε στις κόρες μας και στις μητέρες μας, αλλά συχνά το αφήνουμε για μια άλλη στιγμή, που δεν έρχεται ποτέ…»
Χρόνια πολλά, λοιπόν.
Να ζήσουμε σαν τα ψηλά βουνά –άλλωστε, μας έχει τόσος κόσμος ανάγκη.