- Αποκλεισμός ενός παιδιού από το σύνολο.
- Διάδοση φημών.
- Καταπάτηση εμπιστοσύνης και δημοσιοποίηση μυστικών.
- Επιστράτευση άλλων να αντιπαθούν το παιδί που γίνεται στόχος.
Σε γενικές γραμμές πρόκειται για μία συμπεριφορά που παρατηρείται κυρίως μεταξύ των κοριτσιών, ηλικίας από 10 έως 13 ετών.
Συχνά συμπτώματα σχεσιακής επιθετικότητας
Παρόλο που η τακτική αυτής της μορφής bullying διαφέρει από παιδί σε παιδί, κάποια κοινά χαρακτηριστικά της είναι:
-να μιλά ο «θύτης» άσχημα για κάποιον άλλον.
-να τον «θάβει» πίσω από την πλάτη του.
-να κοροϊδεύει κάποιον για το ποιος είναι, πώς δείχνει ή τι φοράει.
-να αφήνει κακόβουλα μηνύματα στο κινητό του άλλου, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή στο θρανίο του.
-να τον ντροπιάζει online (διαδικτυακό bullying).
-να τον εκφοβίζει.
-να ασκεί πίεση σε άλλους να συμμετέχουν σε όλο αυτό.
-να θέτει κανόνες σε όσους θέλουν να γίνουν μέλη της «ομάδας» του.
-να σχηματίζει κλίκες.
-να διαδίδει φήμες ή να συμμετέχει σε κουτσομπολιά.
Γιατί το κάνουν περισσότερο τα κορίτσια;
Ο βασικός λόγος είναι ότι με τον τρόπο αυτό θεωρούν ότι δημιουργούν και καθιερώνουν την θέση τους (το status τους) στο σχολικό περιβάλλον.
Για παράδειγμα, ένα κορίτσι μπορεί να χρησιμοποιήσει την σχεσιακή επιθετικότητα για να απομονώσει κάποιον και να αυξήσει την δική του θέση. Μπορεί, επίσης, να το κάνει από φθόνο και ανάγκη για προσοχή ή από τον φόβο του ανταγωνισμού. Άλλα κίνητρα μπορεί να είναι:
Η βαρεμάρα και ανάγκη δημιουργίας κάποιου ενθουσιασμού. Τα κορίτσια που το κάνουν αυτό, αρέσκονται να λένε πικάντικες ιστορίες ή να διαδίδουν φήμες, μυστικά και… ψέματα. Έτσι δημιουργούν μία ίντριγκα που τις ενθουσιάζει, κερδίζουν το ενδιαφέρον επειδή γνωρίζουν κάτι που οι άλλοι αγνοούν, ενώ τους αρέσει να ανταγωνίζονται κάποιον, δημοσιοποιώντας κάποια πληροφορία που θα βλάψει τη φήμη του.
Η πίεση από συμμαθητές. Κάποια κορίτσια συμβιβάζουν τις αξίες και τις αρχές τους, απλά και μόνο για να ενταχθούν σε μία παρέα ή να γίνουν αποδεκτά. Έτσι, μπορεί να αρχίσουν να διαδίδουν φήμες και κουτσομπολιά για να γίνουν πιο δημοφιλή ή μέλη μιας ομάδας. Πολλές φορές, το κάνουν από φόβο μήπως χάσουν την «κοινωνική θέση» τους στο σχολείο.
Η χαμηλή αυτοπεποίθηση. Σαφώς και η συμπεριφορά αυτή καλύπτει την χαμηλή αυτοπεποίθηση του παιδιού. Για παράδειγμα, ο «θύτης» μπορεί να νιώθει ανασφάλεια π.χ. για τα ρούχα ή την εμφάνισή του, οπότε θα επιτεθεί, πριν κάποιος άλλος επιτεθεί στον ίδιο. Κάποιες φορές τα κορίτσια που «επιτίθενται» το κάνουν, επειδή έτσι πιστεύουν ότι θα νιώσουν καλύτερα για τον εαυτό τους.
Προς αποφυγή του ανταγωνισμού. Η συμπεριφορά αυτή μπορεί να προκύπτει και από ζήλια. Πιθανώς ο θύτης νιώθει ότι κάποιο άλλο κορίτσι είναι πιο όμορφο, πιο έξυπνο ή πιο δημοφιλές με τα αγόρια. Όποιος κι αν είναι ο λόγος, στόχος του θύτη είναι να κάνει το κορίτσι αυτό λιγότερο αρεστό και επιθυμητό από τους άλλους και γι’αυτό θα χρησιμοποιήσει τακτικές όπως οι φήμες, η διάδοση ότι το κορίτσι εκείνο είναι χαλαρών ηθών και χαρακτηρισμούς που θα πλήξουν την εικόνα του.
Το κάνουν και οι μεγάλοι. Κάποια κορίτσια το κάνουν επειδή βλέπουν άλλες, μεγαλύτερες γυναίκες να το κάνουν, π.χ. στην τηλεόραση ή τη μεγάλη αδερφή τους ή ακόμα και τη μητέρα τους. Έτσι, απλά αντιγράφουν και επαναλαμβάνουν μία συμπεριφορά που τους έχει γίνει βίωμα.
Συναισθηματικές επιπτώσεις της σχεσιακής επιθετικότητας
Μπορεί οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να υποτιμούν τον αντίκτυπο αυτής της επιθετικότητας, αλλά για το άτομο που την δέχεται αποτελεί μια ακόμα μορφή bullying, όπως κάθε άλλη. Δεν είναι λίγα τα κορίτσια-θύματα που αναφέρουν ότι πονούν σα να είχαν δεχτεί σωματικά χτυπήματα –απλά οι μελανιές είναι εσωτερικές. Σε κάποιες περιπτώσεις, πάντως, τα θύματα εμφανίζουν περισσότερα σημάδια δυστυχίας από αυτούς που έχουν κακοποιηθεί σωματικά, όπως:
-νιώθουν απόρριψη, κοινωνικά ανάρμοστοι, ανεπαρκείς, μη ελκυστικοί και μη συμπαθείς.
-υποφέρουν από κατάθλιψη.
-επιχειρούν να αυτοκτονήσουν.
-αναπτύσσουν χαμηλή αυτοπεποίθηση.
-εμφανίζουν διαταραχές στον ύπνο και τη διατροφή τους.
-πασχίζουν να κάνουν υγιείς φιλίες.
Αν παρατηρήσετε κάποιο από αυτά τα χαρακτηριστικά στο παιδί σας, φροντίστε να το ψάξετε λίγο περισσότερο για να ανακαλύψετε τι του συμβαίνει. Υπάρχουν πολλά που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε το παιδί να αντιμετωπίσει τα κορίτσια που το βασανίζουν με αυτόν τον τρόπο (δείτε εδώ και εδώ). Επίσης, καλό είναι να το φέρετε σε επαφή με τον παιδίατρό σας, ειδικά αν παρουσιάζει σημάδια κατάθλιψης.
Πηγή: verywell.com