Τι είναι η μηνιγγίτιδα
Η μηνιγγίτιδα είναι ουσιαστικά η φλεγμονή των μηνίγγων, των μεμβρανών δηλαδή που καλύπτουν τον εγκέφαλο ή/και τον νοτιαίο μυελό, η οποία μπορεί να οφείλεται σε ιούς ή σε βακτηρίδια. Η ιογενής μηνιγγίτιδα δεν είναι επικίνδυνη για τη ζωή του ασθενούς και αντιμετωπίζεται, αργά αλλά αποτελεσματικά. Η βακτηριδιακή μηνιγγίτιδα, ωστόσο, και ιδιαίτερα αυτή που οφείλεται στο μηνιγγιτιδόκοκκο είναι σοβαρότερη, αφού ενέχει ακόμα και κίνδυνο θανάτου, ενώ είναι αυτή που επηρεάζει κυρίως τα παιδιά (ιδιαίτερα τα βρέφη και τους εφήβους). Είναι δε εξαιρετικά μεταδοτική, ακόμα και με τον αέρα, και μπορεί να πάρει διαστάσεις επιδημίας.
Τα πρώτα ανησυχητικά συμπτώματα
Σύμφωνα με την παιδίατρο κ. Άννα Παρδάλη, τα συμπτώματα της μηνιγγίτιδας είναι πολύ θορυβώδη, για αυτό κάθε παιδί που έχει τα παρακάτω, πρέπει να εξετάζεται άμεσα και κατά προτίμηση στο Νοσοκομείο:
-Υψηλός πυρετός
-Κεφαλαλγία
-Φωτοφοβία
-Εμετός
-Εξάνθημα
-Κακή επικοινωνία με το περιβάλλον.
Τα πολύ μικρά παιδιά και τα βρέφη μπορεί να εμφανίζουν άτυπα συμπτώματα, όπως:
-Ευερεθιστότητα
-Έντονη ανησυχία και κλάμα
-Άρνηση πρόσληψης τροφής
-Βυθιότητα (βαθμίδα του κώματος, κατά την οποία το μωρό δεν ανταποκρίνεται πλήρως κινητικά και νοητικά)
-Υπνηλία
Όπως χαρακτηριστικά λέει η παιδίατρος «Το χαρακτηριστικό της μηνιγγίτιδας είναι ότι εξελίσσεται ραγδαία με αποτέλεσμα, σε χρονικό διάστημα πολλές φορές και λίγων ωρών, να καταλήγει το παιδί σε μονάδα Εντατικής Θεραπείας».
Πώς αντιμετωπίζεται η μηνιγγίτιδα
Ανάλογα με το αίτιο θα υπάρξει και η αντίστοιχη αντιμετώπιση. Όπως εξηγεί η παιδίατρος «Για τις μικροβιακές λοιμώξεις υπάρχουν στη φαρέτρα μας τα αντιβιοτικά που είναι και η κύρια θεραπεία στην αντιμετώπισή τους. Όμως, η μηνιγγίτιδα είναι μια λοίμωξη που μπορεί να έχει επιπλοκές και να επηρεάσει όλα τα όργανα του ασθενούς, με σοβαρότερη εξέλιξη την σηψαιμία. Αυτή είναι μια πολύ σοβαρή και επικίνδυνη κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει, δυστυχώς, και στον θάνατο.»
Αν πρόκειται για ιογενή μηνιγγίτιδα, δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία, αφού οι ιοί δεν αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά, ενώ φάρμακα δίνονται περισσότερο για τα συμπτώματα, όπως σε κάθε ίωση. Οι δε ασθενείς αναρρώνουν έπειτα από 7 με 10 ημέρες και η νοσηλεία κρίνεται απαραίτητη μόνο σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις.
Καθώς, όμως, δεν μπορούμε από μόνοι μας να γνωρίζουμε τι τύπο μηνιγγίτιδας έχει εμφανίσει ένα παιδί, είναι σημαντικό η διάγνωση να γίνει άμεσα και μάλιστα σε Νοσοκομείο, προκειμένου να ξεκινήσει και η κατάλληλη θεραπεία. Μπορούμε, επίσης, να προφυλάξουμε τοπαιδί μας από τη νόσο, χορηγώντας τα κατάλληλα εμβόλια.
Τρία εμβόλια κατά της μηνιγγίτιδας
Αναφορικά με την πρόληψη της νόσου, αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα κυκλοφορούν 3 εμβόλια κατά της μηνιγγίτιδας. Τα δύο από αυτά (το εμβόλιο για την C ομάδα που χορηγείται σε παιδιά άνω του έτους και το τετραδύναμο για τις ομάδες A, C, W, Y που χορηγείται σε παιδιά άνω των 11 ετών), εντάσσονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού και καλύπτονται κανονικά από το κράτος. Το τρίτο εμβόλιο, όμως, αυτό για την ομάδα Β που συνιστάται και για βρέφη, δεν καλύπτεται ακόμα.
Όπως εξηγεί η κ. Παρδάλη, «Το εμβόλιο για τον ορότυπο Β, που είναι αυτή τη στιγμή ο πιο συχνός ορότυπος μηνιγγίτιδας που ανιχνεύεται, παρασκευάστηκε και είναι διαθέσιμο τα τελευταία 4 χρόνια. Δυστυχώς, όμως, η ένταξη του στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών ακολουθεί κριτήρια επιδημιολογικά και οικονομοτεχνικά, που βεβαίως επαναπροσδιορίζονται σε τακτά χρονικά διαστήματα, αλλά αυτή τη στιγμή το κράτος δεν το αποζημιώνει. Οι κρατικοί φορείς υποστηρίζουν ότι η μηνιγγίτιδα, είναι αρκετά σπάνια νόσος για να μπει το κράτος στην διαδικασία της αποζημίωσης, άποψη που δεν βρίσκει από ό,τι φαίνεται σύμφωνο το σύνολο των Παιδιάτρων που θεωρούν ότι θα έπρεπε να ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών τουλάχιστον για τα βρέφη».
Μήπως, όμως, πράγματι δεν είναι τόσο απαραίτητο να κάνουν τα παιδιά μας ένα ακόμα εμβόλιο, δεδομένου ότι «φορτώνονται» ήδη με πολλά; Η παιδίατρος απαντά: «Δυστυχώς όσο συνεχίζουν κάθε χρόνο να πεθαίνουν παιδιά από μηνιγγιτιδόκοκκο Β (5 έως 10 κάθε χρόνο) θα υπάρχει και η ανάγκη για πρόληψη με το συγκεκριμένο εμβόλιο που είναι διαθέσιμο, ασφαλές και αποτελεσματικό. Η οικονομική αποζημίωση από το Κράτος είναι ένα σημαντικό θέμα βέβαια, αλλά για όσους γονείς το επιθυμούν, μπορούν να το κάνουν στα παιδιά τους. Η επιστημονική κοινότητα των Παιδιάτρων άλλωστε το έχει αγκαλιάσει και το προτείνει. Με αυτή την άποψη συντάσσομαι και εγώ έχοντας και η ίδια εμβολιάσει το παιδί μου».
Αν αποφασίσετε να επωμιστείτε το κόστος του συγκεκριμένου εμβολίου, το οποίο ανέρχεται περίπου στα 210 ευρώ για τις δύο δόσεις που απαιτούνται, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι το παιδί μπορεί να το κάνει ανεξαρτήτως ηλικίας, ήδη από δύο μηνών. Εξάλλου, οι ηλικιακές ομάδες που είναι υψηλότερου κινδύνου για μηνιγγίτιδα είναι τα βρέφη και οι έφηβοι.
Αλλάζει, πάντως, το εμβολιαστικό σχήμα, δηλαδή ο αριθμός των δόσεων που απαιτούνται, ανάλογα με την ηλικία έναρξης του εμβολιασμού. Έτσι, όπως διευκρινίζει η κ. Παρδάλη, στα βρέφη απαιτούνται 3 ή 4 δόσεις (ανάλογα με την ακριβή ηλικία έναρξης) και στα παιδιά ηλικίας 2 ετών και μεγαλύτερα, δύο δόσεις. Με την ολοκλήρωση του εμβολιαστικού σχήματος και σύμφωνα με τα έως τώρα επιστημονικά στοιχεία, η προστασία από το μικρόβιο ξεπερνάει το 95%, γεγονός που κάνει το εμβόλιο πέρα από ασφαλές και αρκετά αποτελεσματικό.