Κανόνας νούμερο 1: Προτιμήστε το «Τώρα που…» από το «Αν….., τότε…»
Η σχέση αιτίας και αιτιατού μεταφέρεται και στον τρόπο με τον οποίο θα ανταμείψετε ή θα «δωροδοκήσετε» το παιδί. Χρησιμοποιώντας τη φράση «Αν τακτοποιήσεις το δωμάτιό σου, τότε θα σε αφήσω να φας γλυκό», το παιδί γνωρίζει από πριν τι πρέπει να κάνει για να πραγματοποιήσει τον στόχο του, ο οποίος σε αυτή την περίπτωση είναι το γλυκό. Έτσι, η επιβράβευση αποκτά μεγαλύτερη σημασία από τον ίδιο τον στόχο.
Αντίθετα, το «Καλό θα είναι να τακτοποιήσεις το δωμάτιό σου γιατί μετά δεν θα βρίσκεις εύκολα τα παιχνίδια σου» μπορεί στη συνέχεια να συνοδευτεί από το «Τώρα που καθάρισες το δωμάτιό σου, μπορούμε να φάμε το αγαπημένο σου κέικ». Μ’ αυτόν τον τρόπο, δεν μειώνεται η αξία του αρχικού στόχου, το παιδί δεν προσηλώνεται στο… έπαθλο, ενώ στο τέλος, το περιμένει και μια ευχάριστη έκπληξη.
Κανόνας νούμερο 2: Καλή και η επιβράβευση αλλά όχι για κάθε μέρα
Μέτρον άριστον χρειάζεται ακόμα και στην επιβράβευση. Καλό είναι να χρησιμοποιούμε ευρηματικούς τρόπους για να κάνουμε το παιδί να μας ακούσει, όμως, το θέμα είναι η επιβράβευση να μην καταλήξει σε μια συνήθεια που… έγινε λατρεία. Περιορίστε την , πάντα στο μέτρο του δυνατού, έχοντας όμως στο μυαλό σας τον πρώτο κανόνα! Να θυμάστε ότι η διαρκής επιβράβευση χάνει το νόημά της.
Κανόνας νούμερο 3: Μια σου λέξη μια σου λέξη, σου ζητιάνεψα μια λέξη… Πείτε «μπράβο» και να το εννοείτε!
Μπορεί να σας κάνει εντύπωση, αλλά το «μπράβο» μπορεί να λειτουργήσει θετικά για ένα παιδί, ακόμα και να το κάνει να ξεχάσει τα ανταλλάγματα. Διατηρήστε την οπτική επαφή μαζί του, αγκαλιάστε το και πείτε του ένα ειλικρινές «μπράβο». Μην το «ξεπετάξετε»- τα παιδιά μπορούν να καταλάβουν αν πραγματικά εννοούμε ή όχι αυτά που λέμε. Εξίσου σημαντικό είναι να επικεντρωθείτε στην προσπάθεια που έκανε το παιδί και όχι σε ένα στοιχείο του χαρακτήρα του. Ναι στο «Μπράβο που πήρες άριστα στο διαγώνισμα των Μαθηματικών», όχι στο «Μπράβο που είσαι ο πιο έξυπνος στην τάξη».
Κανόνας νούμερο 4: Μείνετε σταθεροί στην αρχική σας υπόσχεση- επιβράβευση
Το τρικ για να μην χάσετε τον έλεγχο είναι να μείνετε σταθεροί στην αρχική σας υπόσχεση- ανταμοιβή του παιδιού. Το να ενδώσετε σε ένα μεγαλύτερο έπαθλο ή μια διαφορετική επιβράβευση που το παιδί θα απαιτήσει αφού τα έχει καταφέρει, δεν είναι τόσο θέμα ασυνέπειας όσο και θέμα… ελέγχου. Αν πείτε «ναι» ή αρχίσετε τις διαπραγματεύσεις, να ξέρετε ότι έχετε χάσει το παιχνίδι- το παιδί θα είναι εκείνο που έχει το «πάνω χέρι» και εσείς θα δείχνετε διατεθειμένοι να ακολουθήσετε τις βουλές του.
Κανόνας νούμερο 5: Χρησιμοποιήστε την επιβράβευση μόνο για θετική συμπεριφορά
Και όχι για να σταματήσετε μια αρνητική συμπεριφορά. Διαφορετικά, στο μυαλό του παιδιού, η κακή συμπεριφορά συνδέεται με κάτι θετικό, αφού ουσιαστικά αυτή φαίνεται να επιβραβεύεται. Φράσεις όπως «Αν σταματήσεις να φωνάζεις μπροστά στον κόσμο, θα σου πάρω το παιχνίδι που μου ζήτησες», απλώς δίνουν στο παιδί να καταλάβει ότι κάνοντας το δικό του, θα καταφέρει να πάρει αυτό που θέλει. Για να έχει πραγματικά νόημα και αξία η επιβράβευση, πρέπει να συσχετίζεται με μια θετική συμπεριφορά και με «κανόνες» που θα βοηθήσουν το παιδί να καταλάβει πώς να κάνει το σωστό.