Πώς, όμως, θα το κάνετε αυτό διασκεδαστικά και ταυτόχρονα αποτελεσματικά;
Κατ’ αρχάς με το διάβασμα
Προφανές, αλλά κομβικό: το διάβασμα παραμυθιών και ιστοριών είναι ένας απ’ τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους εμπλουτισμού του λεξιλογίου ενός νηπίου. Προσπαθήστε να κάνετε συμμέτοχο το παιδί στη διαδικασία, δείχνοντάς του τις εικόνες όσο του διαβάζετε, κάνοντας μια μικρή εισαγωγή για την ιστορία που πρόκειται να διαβάσετε και επαναλαμβάνοντας όσες φορές χρειαστεί ό,τι δεν καταλαβαίνει ή ό,τι του αρέσει.
Η ποικιλία είναι πάντοτε ευχάριστη, ωστόσο η επανάληψη των ίδιων ιστοριών που αγαπάει το μικρό σας, θα βοηθήσει στο να εντυπωθούν οι νέες έννοιες στο μυαλό του.
Ενθαρρύνετε το παιδί να επαναλαμβάνει/ συμπληρώνει φράσεις και λέξεις απ’ το βιβλίο καθώς διαβάζετε.
Μίλα του, ναι, μίλα του
Μπορεί να είναι ο αποτελεσματικότερος, ο ευκολότερος κι ο σιγουρότερος τρόπος για να μάθει ένα νήπιο να μιλάει και να διευρύνει το λεξιλόγιό του: ο «διάλογος». Μιλήστε του, περιγράψτε αυτό που κάνετε σαν σχολιαστής αγώνα ή αυτό που θέλετε να κάνει, ρωτήστε για τα πάντα και περιμένετε υπομονετικά να απαντήσει, επαναλάβετε τις λέξεις σωστά με το πιο γλυκό σας ύφος και, γενικώς, μη σταματάτε να… φλυαρείτε όσο είστε παρέα.
Τραγουδήστε
Όπως τα μεγαλύτερα παιδιά ακούν τραγουδάκια στα αγγλικά για να μάθουν νέες λέξεις, έτσι κι εσείς μπορείτε κάλλιστα να χρησιμοποιήσετε την αγάπη του μικρού σας για τα παιδικά τραγούδια, προκειμένου να βελτιώσετε την ομιλία του. Βάλτε τα να παίζουν, τραγουδήστε τα ξανά και ξανά και είναι βέβαιο ότι αργά ή γρήγορα, πολλές νέες λέξεις θα εντυπωθούν στο μυαλό του.
Δείτε εδώ μερικά τραγουδάκια που σίγουρα θα του αρέσουν κι εδώ μερικά ακόμη που θα αρέσουν και σε εσάς.
Κόψτε τα «μωρουδίστικα»
Ακόμα και τα παιδιά που έχουν προ πολλού περάσει το στάδιο της «μωρουδίστικης» γλώσσας, ενίοτε επιστρέφουν σ’ αυτήν, γιατί είναι οικεία, εύκολη και εγείρει το θαυμασμό και τα χαμόγελα του περιγύρου τους. Κατανοούμε απόλυτα πόσο χαριτωμένα είναι τα παιδικά λάθη στη γλώσσα και πόσο προτιμάτε την «παπάτα» απ’ την «πατάτα», αλλά, αν επιθυμείτε να βελτιώσετε γλωσσικά το μικρό σας, πρέπει να συγκρατηθείτε.
Διορθώστε με χαμόγελο τα γλυκά λάθη ή προσποιηθείτε ότι δεν καταλαβαίνετε τι σας λένε κι ότι θέλετε να το ακούσετε πιο καθαρά. Σύμφωνα με πολλές μαμάδες, όταν το παιδί επιμένει να μιλάει σαν μωρό (ενώ μπορεί πια να αρθρώσει καλύτερα), τότε μπορείτε να του μιλήσετε κι εσείς αντίστοιχα, καταδεικνύοντας έτσι ότι η ομιλία του ακούγεται κάπως… χαζή.
Το παιχνίδι «Τι είναι αυτό;»
Ρωτήστε σε κάθε ευκαιρία το μικρό σας «Τι είναι αυτό;». Διαβάζοντας παραμύθια, όταν κάνετε ψώνια στα μαγαζιά ή όταν βολτάρετε σε πάρκα, κήπους, παιδικές χαρές κ.ο.κ. Εξερευνήστε πολλά και διαφορετικά περιβάλλοντα –πάρκα, λιμνούλες, παραλίες ή σπίτια. Δείξτε του διαφορετικά υλικά και χρώματα και ρωτήστε σε κάθε (σχεδόν) ευκαιρία τι είναι φτιαγμένο από τι και ποιο χρώμα είναι αυτό που βλέπετε.
Ενθαρρύνετε το παιχνίδι με παιδιά διαφορετικής ηλικίας
Παίζοντας με παιδιά διαφορετικής ηλικίας, το παιδί μπαίνει στη διαδικασία να «υποδυθεί» διαφορετικούς ρόλους. Ως μεγαλύτερο, ίσως αναλάβει ρόλο καθοδηγητή και «αρχηγού». Ως μικρότερο, ίσως έχει την ευκαιρία να… μαθητεύσει δίπλα στο σοφότερο, μεγαλύτερο παιδάκι. Σε κάθε περίπτωση, θα εξασκήσει κοινωνικές δεξιότητες και μαζί τους την επικοινωνιακή του ικανότητα αλλά και το λεξιλόγιό του –προκειμένου, είτε να φτάσει το επίπεδο του μεγαλύτερου, είτε να καθοδηγήσει σωστά και κατανοητά το μικρότερο.
Διαφορετικά παιχνίδια, διαφορετικές ομάδες λέξεων
Δεν χρειάζεται να αποκτήσει μια αχανή συλλογή παιχνιδιών. Αρκεί, απλά, να υπάρχουν παιχνίδια και παιχνιδάκια σε διαφορετικές θεματικές. Οι διαφορετικοί τύποι παιχνιδιών απαιτούν απ’ το παιδί να χρησιμοποιήσει διαφορετικών ειδών λέξεις κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Η φάρμα των ζώων του μαθαίνει τα ζωάκια, το σετ κουζινικών τα ονόματα διάφορων καθημερινών αντικειμένων κ.ο.κ.
Μη φοβάστε τις «μεγαλίστικες» λέξεις
Προφανώς θέλετε το παιδί να σας καταλάβει, οπότε δεν θα του μιλήσετε για την αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι. Ωστόσο, μπορείτε να εντάξετε στις καθημερινές σας συνομιλίες λέξεις «ενήλικες», που πιθανότατα δεν θα καταλάβει αμέσως, αλλά με λίγη καλή διάθεση και μερικές εξηγήσεις εν τέλει θα υιοθετήσει.
Αν χρησιμοποιήσετε λέξεις που ξέρετε εκ των προτέρων ότι δεν γνωρίζει, προετοιμαστείτε για παύσεις και διακοπές στην κουβέντα. Βάλτε τα δυνατά σας για να απλοποιήσετε τους ορισμούς, αλλά μην απαντάτε μονολεκτικά. Προσπαθήστε να εμπλουτίσετε την εξήγησή σας με παραδείγματα, δείξτε υπομονή και χρησιμοποιήστε συνώνυμα. Αν, για παράδειγμα, το παιδί ρωτήσει τι σημαίνει «γιγάντιο» ή «πελώριο» μην απαντήσετε απλώς «μεγάλο». Εξηγήστε ότι σημαίνει «πολύ, πολύ μεγάλο/ τεράστιο/ μεγάλων διαστάσεων».