Θα ήταν παράλογα αυταρχικό και πολύ φοβικό να προβαίναμε σε καθολική απαγόρευση, αφού τα παιδιά –όπως όλοι μας- έχουν το αναφαίρετο δικαίωμα στην… τεμπελιά και την ψυχαγωγία της αρεσκείας τους.
Είναι, όμως, απαραίτητο να έχουμε την εποπτεία των προγραμμάτων που παρακολουθούν, αναλογιζόμενοι όλους τους τρόπους που τα κινούμενα σχέδια επιδρούν στην παιδική ψυχολογία, καλλιεργώντας συμπεριφορές, διαμορφώνοντας πρότυπα και συμπεριφορές –με θετικό ή αρνητικό τρόπο, ανάλογα με το περιεχόμενο των cartoons που προτιμούν ή τους επιτρέπεται να βλέπουν.
Ας ρίξουμε, λοιπόν, μια ματιά στον αρνητικό αλλά και τον θετικό τρόπο που επηρεάζεται η ψυχολογία, η συμπεριφορά και η καθημερινότητα των παιδιών απ’ τα κινούμενα σχέδια (μπας και «σώσουμε» τίποτα).
«Είμαι πολύ δυνατός –και θα τους δείρω όλους»
Ο μηχανισμός ταύτισης που πρωταγωνιστεί στην παιδική ψυχολογία, γίνεται συχνά η αιτία που τα παιδιά υιοθετούν λάθος πρότυπα. Αν ο αγαπημένος τους πρωταγωνιστής κερδίζει δημοφιλία και θαυμασμό επειδή είναι ο δυνατότερος και ο σκληρότερος της παρέας, μοιραία στο μυαλό τους θα διαμορφωθεί η αντίληψη ότι η μυϊκή δύναμη είναι το εισιτήριο για την κοινωνική αποδοχή και επιτυχία.
Και εγένετο βία
Η ψυχή των παιδιών είναι λευκό χαρτί, πάνω στο οποίο γράφεται κάθε ερέθισμα, επιρροή και πληροφορία που δέχονται, επηρεάζοντας το μέλλον τους. Τα βίαια κινούμενα σχέδια είναι ένας –από καιρός αποδεδειγμένος- σίγουρος τρόπος να καλλιεργηθούν στα παιδιά βίαιες συνήθειες. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε για την βίαιη συμπεριφορά των εφήβων, τέτοιου είδους συμπεριφορές έχουν τις ρίζες τους και στην παρακολούθηση βίαιων προγραμμάτων. Ενδεικτικά, η έρευνα εκτιμά ότι τα παιδιά περνούν 13.000 ώρες στο σχολείο (απ’ τη στιγμή που αρχίζουν μέχρι την «αποφοίτησή» τους) και 18.000 ώρες βλέποντας τηλεόραση.
Η Πριγκίπισσα κάνει φασίνα ή φιλάει βατράχια
Ή περιμένει έναν ιππότη να τη σώσει απ’ τη φυλακή της. Ή έναν ρωμαλέο γόνο καλής οικογενείας να τη βγάλει απ’ τη μιζέρια της. Δεν υποστηρίζουμε ότι οι γονείς κοριτσιών πρέπει να κλείνουν υστερικά την τηλεόρασή τους κάθε φορά που μια όμορφη πρωταγωνίστρια βρίσκει τον πρίγκιπά της. Όμως, κακά τα ψέματα: η Σταχτοπούτα πέρασε τη μισή της ζωή τρίβοντας πατώματα, ενώ η Μουλάν έσωσε την Κίνα.
Μη χάνεις χρόνο!
Η πιο προφανής (αλλά όχι τόσο πολυσυζητημένη) επίδραση των κινουμένων σχεδίων στην καθημερινότητα των παιδιών: ο χρόνος που χάνουν βλέποντάς τα. Και φυσικά, δεν μιλάμε για ένα-δυο εικοσάλεπτα επεισόδια της αγαπημένης τους σειράς, αλλά για το αέναο «χαζολόγημα» μπροστά στην οθόνη. Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, τα παιδιά ηλικίας 2 έως 5 ετών βλέπουν 32 ώρες cartoon. Την εβδομάδα. Εύλογο ερώτημα, λοιπόν, γεννάται: δεν θα μπορούσαν αυτές οι 20-30 ώρες να γίνουν κάτι εξαιρετικά πιο εποικοδομητικό απ’ αυτό;
Αξίζει να θυμηθούμε ότι ο εγκέφαλος ενός τρίχρονου είναι δυο φορές πιο δραστήριος από έναν ενήλικο εγκέφαλο. Δεν είναι κρίμα να χαραμίζεται;
Αν, όμως, επιλεχθούν σωστά είναι θαυμάσια όπλα στη μάχη της διαπαιδαγώγησης
Όσο κι αν ανησυχούμε, όσο κι αν φοβόμαστε, πρέπει να το παραδεχτούμε: υπάρχουν πολλά κινούμενα σχέδια «εκεί έξω» που πραγματικά αξίζει να δουν τα παιδιά. Ο Superman, για παράδειγμα, είναι ειλικρινής και γενναίος, συνεχώς πρόθυμος να παλέψει για τα δικαιώματα των άλλων. Οι χαρακτήρες στις ταινίες "Toy Story" κινούν γη και ουρανό για τους φίλους τους. Η λίστα με τα θετικά πρότυπα είναι ίσως μεγαλύτερη απ’ αυτήν με τα αρνητικά –απλά πρέπει κανείς να το ψάξει.
Εμείς το ψάξαμε και συγκεντρώσαμε εδώ μερικές ταινίες-κρυμμένα διαμάντια που κάθε παιδί πρέπει να δει, εδώ δέκα κλασικές ταινίες που πρέπει να δείτε οπωσδήποτε με το παιδί, αν δεν τις έχετε ήδη δει κι εδώ μια λίστα με ταινιάκια-σφηνάκια (animation μικρού μήκους) που αξίζουν τον χρόνο σας.