Δείτε πώς να ενισχύσετε την κινητικότητά του ανάλογα με το αναπτυξιακό στάδιο κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής του:
Από 0 έως 3 μηνών
Τους πρώτους μήνες της ζωής του το μωρό κάνει ασυνείδητες κινήσεις με τα χέρια. Βάλτε το δάχτυλό σας στην παλάμη του και τα δάχτυλά του θα σας το σφίξουν δυνατά, αλλά εντελώς αυτόματα και αντανακλαστικά. Συνήθως, επίσης, σφίγγει τα χέρια του σε μπουνίτσες και ανοίγει τις παλάμες του όταν κλαίει ή όταν εκπλήσσεται με κάτι.
Τι να κάνετε:
-Ακουμπάτε ρυθμικά μια κουδουνίστρα στο πίσω μέρος της παλάμης. Όταν την ανοίξει, βάλτε την απαλά στο χέρι του. Στην αρχή δεν θα μπορεί να την κρατήσει για πολύ, όμως η εμπειρία αυτού του σύντομου κρατήματος αποτελεί καλή εξάσκηση.
-Tummy time: Βάζετέ το για λίγη ώρα ξαπλωμένο μπρούμυτα, στην κοιλίτσα του. Αυτή η στάση είναι σημαντική για να δυναμώνουν οι μύες της πλάτης, των ώμων, των μπράτσων και των χεριών. Λίγο καιρό μετά αρχίστε να κρατάτε ένα αντικείμενο πάνω από το κεφάλι του, αναγκάζοντας το βλέμμα του να στραφεί προς τα πάνω και να δυναμώσει έτσι τον αυχένα του.
-Όταν θα είναι ξαπλωμένο δοκιμάστε να κρατάτε πάνω από το κεφάλι του αντικείμενα σε έντονο χρώμα, π.χ. ένα κόκκινο κομμάτι ύφασμα, και παρατηρήστε τις απότομες κινήσεις που θα κάνει με το χεράκι του προσπαθώντας να τα πιάσει.
Από 4 έως 6 μηνών
Πρόκειται για μία πολύ σημαντική αναπτυξιακή περίοδο για το μωρό, αναφορικά με τη λεπτή του κινητικότητα. Από τον 4ο μήνα θα αρχίσει να μαθαίνει πώς συντονίζεται η σκέψη με την κίνηση. Έτσι, πλέον δεν θα πιάνει όποιο αντικείμενο υπάρχει μπροστά του, παρά θα επιλέγει αυτό που του κάνει περισσότερο εντύπωση. Επίσης, θα αρχίσει να γυρίζει το σώμα του, να πιάνει τα χέρια και τα πόδια του και, προς το τέλος του εξαμήνου, να μεταφέρει αντικείμενα από το ένα χέρι στο άλλο. Θα αρχίσει για πρώτη φορά να συνειδητοποιεί πως οι πράξεις του έχουν επίδραση στο περιβάλλον του.
Τι να κάνετε:
-Ενθαρρύνετε το μωρό σας να χτυπήσει παλαμάκια και πείτε του το τραγουδάκι «Μια ωραία πεταλούδα» κάνοντας τις χαρακτηριστικές κινήσεις με τα χέρια σας. Δείτε πόσο αφοσιωμένα θα σας παρατηρεί και πώς θα προσπαθεί να σας αντιγράψει.
-Βάλτε ένα μαλακό κουκλάκι στο χέρι του, ώστε να εξασκηθεί στο κράτημα παιχνιδιών.
-Αλλάζετε το μωρό σας συχνά θέση. Όταν το μωρό μαθαίνει να παίζει σε μία νέα στάση, π.χ. γυρισμένο στο πλάι, τότε ενεργοποιούνται διαφορετικά σημεία του εγκεφάλου του και οι κινητικές δεξιότητες δοκιμάζονται και αναπτύσσονται ακόμα περισσότερο.
-Ξαπλώνετε το μωρό σας σε ένα ασφαλές μέρος, π.χ. στη μοκέτα, και ενθαρρύνετε έτσι το στριφογύρισμα του σώματός του (αφήστε το να κάνει ρολάκια).
Από 7 έως 9 μηνών
Το μωρό σας πλέον μπορεί όχι μόνο να κρατά αντικείμενα, αλλά να τα χτυπά, να τα κουνάει, να του πέφτουν και να τα πιάνει αλλά και να τα πετά συνέχεια κάτω. Χαρακτηριστικό αυτής της περιόδου είναι ότι θα προσπαθεί ασυνείδητα να φάει. Αν του δώσετε ένα κομμάτι ψωμιού θα αρχίσει να το βάζει στο στόμα, με λιγότερη επιτυχία θα βάζει στο στόμα το κουταλάκι του, ενώ στο τέλος του 9μηνου θα μπορεί να πιάνει μόνο του ένα κομμάτι φαγητού με τον αντίχειρα και τον δείκτη και να το τρώει (φροντίστε να είστε πάντα παρούσα τις στιγμές εκείνες, καθώς υπάρχει κίνδυνος πνιγμού).
Τι πρέπει να κάνετε:
-Αφήστε το μωρό σας να «παίξει» με το φαγητό του. Ναι, θα τα κάνει όλα λίμπα, αλλά σίγουρα δεν υπάρχει καλύτερη εξάσκηση για τα μικρά του δαχτυλάκια.
-Το μωρό σας θα μπορεί πλέον να κάθεται κανονικά, ενώ μέχρι τις αρχές του 10ου μήνα θα πρέπει και να μπουσουλά. Φροντίστε, όμως, όταν παίζει, η πλάτη και οι ώμοι του να στηρίζονται κάπου, ώστε να μπορεί να συγκεντρώνεται σε αυτό που κάνουν τα δάχτυλά του.
-Αρχίστε να αφήνετε το μωρό σας να κάνει πράγματα μόνο του, π.χ. να δοκιμάζει να σηκωθεί από την καθιστή θέση ή να πιάνει κάτι που είναι κοντά του, χωρίς να το σπρώξετε εσείς.
-Όταν πλέον το μωρό σας θα μπορεί να μπουσουλήσει καλά, κάντε του παιχνίδια όπως κυνηγητό μπουσούλημα, κατά το οποίο θα μπουσουλάτε κι εσείς από πίσω του λέγοντας «θα σε πιάσω!». Ακόμα μπορείτε να του κρύβεστε και να περιμένετε να έρθει να σας βρει. Θα διασκεδάσει όσο δεν φαντάζεστε!
Από 10 έως 12 μηνών
Καθώς ο πρώτος χρόνος του μωρού σας πλησιάζει προς το τέλος του, έχει έρθει η στιγμή να περάσει στο επόμενο επίπεδο, κατά το οποίο τα δάχτυλά του θα πρέπει να λειτουργούν ανεξάρτητα το ένα από το άλλο, ενώ τα μάτια και τα χέρια του θα συντονίζονται πλήρως. Το πιθανότερο είναι ότι θα προσπαθεί να βάλει το δάχτυλό του στο ρουθούνι ή μέσα στο αυτί σας, ενώ θα μπορεί και να δείχνει με το δάχτυλο αυτά που θέλει. Θα χτυπά παλαμάκια στη μουσική (αλλά όχι στον ρυθμό), συνειδητά πλέον θα απλώνει το χέρι του για να πιάσει το δικό σας, ενώ θα καταλαβαίνει πολλές από τις λέξεις που του λέτε.
Τι να κάνετε:
-Το μωρό σας μεγάλωσε και του αξίζει πλέον ένα πραγματικό παιχνίδι, από αυτά που παίζουν τα… μεγάλα μωρά! Αναζητήστε κάποιο που να ενεργοποιεί τις αισθήσεις του (τόσο την αφή, όσο και την όραση και την ακοή), αλλά και που να διεγείρει την ανακάλυψη. Ένα τέτοιο παιχνίδι είναι ο Ελεφαντούλης Αεροσυντριβάνι της Playskool που ενθαρρύνει την ανακάλυψη με τις μπάλες που ξεπετάγονται απρόσμενα από τη προβοσκίδα του και είτε πέφτουν κάτω στο έδαφος είστε στα αυτιά του και ξαναμπαίνουν στο σώμα του. Είναι πολύ διασκεδαστικό γιατί έχει μουσική και ήχους, αλλά και έντονα χρώματα που βοηθούν το μωρό να ανακαλύψει νέες εμπειρίες αισθήσεων.
Καθώς το μωρό σας μπορεί πλέον να καταλάβει κάποιες από τις λέξεις σας, μη διστάζετε να του μιλάτε και να του λέτε να κάνει πράγματα που θα δοκιμάζουν τον συντονισμό των κινήσεών του, π.χ. να ζουλήξει ένα μαξιλάρι ή να προσπεράσει εμπόδια που θα βάλετε μπροστά του καθώς θα μπουσουλάει.
-Να το επαινείτε συχνά! Μην ξεχνάτε ότι το μωρό σας κάνει άλματα στην κατάκτηση των κινητικών του δεξιοτήτων, για τα οποία έχει ανάγκη την ενθάρρυνση και τους επαίνους σας. Έτσι του δίνετε κίνητρο ώστε να προσπαθεί ακόμα περισσότερο.