Ερώτηση:
Γεια σας! Τελευταία, στα φαρμακεία βλέπω πως πωλούνται «γλειφιτζούρια»χωρίς ζάχαρα και «καραμέλες» για παιδιά, που είναι συμπληρώματα βιταμινών. Η κόρη μου δεν πολυτρώει φρούτα. Να της πάρω βιταμίνες (σε τέτοια ή σε άλλη μορφή) ή είναι περιττό;Απάντηση:
Αγαπητή μαμά,
Θεωρώ ότι θα ήταν τουλάχιστον ανεύθυνο από πλευράς κάποιου ειδικού να απαντήσει με ένα «ναι» ή «όχι» σε αυτό το τόσο γενικό ερώτημα και χωρίς να έχει το πλήρες ιατρικό και διατροφικό ιστορικό του παιδιού.
Θα σας σύστηνα την προσοχή σας, γιατί τα διατροφικά συμπληρώματα εμπεριέχουν βιταμίνες και ιχνοστοιχεία που μπορούν να είναι έως και τοξικά όταν υπερβούμε κάποιες συνιστώμενες ποσότητες.
Από έρευνες έχει φανεί ότι συνήθως μέσα από μία σχετική διατροφική ποικιλία, οι ενήλικες αλλά και τα παιδιά, δεν παρουσιάζουν τελικά ελλείψεις σε βιταμίνες. Ωστόσο, αν τελικά προκύψουν, θα υπάρχουν και κάποιες ενδείξεις στην υγεία του παιδιού σας.
Παρόλο που τα φρούτα είναι πολύ ευεργετικά για την υγεία αλλά το παιδί σας «δεν τα πολυτρώει» , όπως αναφέρετε, τις βιταμίνες μπορεί να τις αντικαταστήσει και μέσα από άλλες τροφές.
Παρακάτω θα δείτε πώς μπορεί να γίνει η αντικατάσταση των βιταμινών μέσα από άλλες τροφές και ποιες είναι οι κύριες ενδείξεις για την έλλειψη αυτών.
Αντικατάσταση των βιταμινών και σημάδια έλλειψης:
- Βιταμίνη A (επίσης γνωστή ως ρετινόλη και ο πρόδρομός της β-καροτένιο)
ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΗΓΕΣ
Κίτρινα ή πορτοκαλί φρούτα και λαχανικά, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, συκώτι, γαλακτοκομικά προϊόντα.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
Δημιουργία και διατήρηση του δέρματος, των μαλλιών και των βλεννωδών μεμβρανών· μας βοηθά να δούμε στο χαμηλό φως· ανάπτυξη των δοντιών και των οστών.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
Νυχτερινή τύφλωση, ξηρό φολιδωτό δέρμα, συχνή κόπωση.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ
Σερβίρετε τα φρούτα και τα λαχανικά ωμά και συντηρήστε τα σκεπασμένα και στο ψυγείο. Κάντε τα λαχανικά στον ατμό, ψήστε ή σιγοψήστε τα κρέατα.
- B1 (θειαμίνη)
ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΗΓΕΣ
Μαγιά, σιτάρι, προϊόντα ολικής άλεσης, συκώτι.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
Βοηθά το σώμα στην απελευθέρωση ενέργειας από τους υδατάνθρακες κατά το μεταβολισμό· ανάπτυξη και μυϊκός τόνος.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
Αστάθεια της καρδιάς, κόπωση, νευρικές διαταραχές, νοητική σύγχυση.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ
Μην πλένετε τα ζυμαρικά ή το ρύζι πριν και μετά το μαγείρεμα. Μαγειρέψτε στο ελάχιστο δυνατό νερό.
- B2 (ριβοφλαβίνη)
ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΗΓΕΣ
Μαγιά, προϊόντα ολικής άλεσης, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, εντόσθια, γάλα και αυγά.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
Βοηθά το σώμα στην απελευθέρωση ενέργειας από τις πρωτεΐνες, τα λίπη και τους υδατάνθρακες κατά το μεταβολισμό.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
Πληγές στις γωνίες του στόματος, δερματικές ενοχλήσεις, αναιμία.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ
Αποθηκεύστε τα τρόφιμα σε δοχεία που δεν μπαίνει φως· μαγειρέψτε τα λαχανικά στο λιγότερο δυνατό νερό, ψήστε τα κρέατα.
- Νιασίνη, Νικοτινικό οξύ, παλαιότερα γνωστή ως B3
ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΗΓΕΣ
Κρέας, πουλερικά, ψάρι, εμπλουτισμένα δημητριακά, φιστίκια, πατάτες, γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
Συμμετέχει στο μεταβολισμό των υδατανθράκων, πρωτεϊνών και λιπών.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
Δερματικές διαταραχές, διάρροια, δυσπεψία, γενικευμένη κόπωση.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ
Ψήστε το μοσχάρι, το βόδι, το αρνί και τα πουλερικά. Μαγειρέψτε τις πατάτες στο λιγότερο δυνατό νερό.
- Παντοθενικό οξύ, παλαιότερα γνωστό ως B5
ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΗΓΕΣ
Άπαχα κρέατα, προϊόντα ολικής άλεσης, όσπρια, λαχανικά και φρούτα.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
Ως μέρος του συνενζύμου Α έχει σημαντικό ρόλο στον καταβολισμό όλων των μικροθρεπτικών συστατικών.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
Κόπωση, εμετός, στομαχικές διαταραχές, μολύνσεις, μυϊκές κράμπες.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ
Τρώτε τα φρούτα και τα λαχανικά ωμά.
- B6 (πυριδοξίνη)
ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΗΓΕΣ
Ψάρι, πουλερικά, άπαχα κρέατα, μπανάνες, δαμάσκηνα, ξηρά φασόλια, προϊόντα ολικής άλεσης, αβοκάντο.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
Βοηθά το σώμα στη δόμηση ιστών και στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
Σπασμοί, δερματίτιδα, μυϊκή αδυναμία, δερματικές αμυχές, αναιμία.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ
Σερβίρετε τα φρούτα ωμά ή μαγειρέψτε για το λιγότερο δυνατό χρόνο στο λιγότερο δυνατό νερό· ψήστε τα κρέατα.
- Βιοτίνη, επίσης γνωστή ως B7, H, και κάποιες φορές λανθασμένα αποκαλούμενη B8
ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΗΓΕΣ
Δημητριακά και προϊόντα τους, μαγιά, συκώτι, όσπρια.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
Συμμετέχει στο μεταβολισμό των υδατανθράκων, πρωτεϊνών και λιπών.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
Ναυτία, εμετός, κατάθλιψη, απώλεια μαλλιών, ξηρό φολιδωτό δέρμα.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ
Η αποθήκευση, η επεξεργασία και το μαγείρεμα δεν φαίνονται να επηρεάζουν αυτή τη βιταμίνη.
- Φυλλικό οξύ, παλαιότερα γνωστό ως B9
ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΗΓΕΣ
Πράσινα φυλλώδη λαχανικά, εντόσθια, μπιζέλια, φασόλια και φακές.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
Βοηθά στην ανάπτυξη του γενετικού υλικού και συμμετέχει στην παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
Γαστρεντερικές διαταραχές, αναιμία, πληγές στα χείλη.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ
Αποθηκεύστε τα λαχανικά στο ψυγείο και βράστε τα σε σιγανή φωτιά ή μαγειρέψτε τα στον ατμό με το λιγότερο δυνατό νερό.
- B12 (κοβαλαμίνη)
ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΗΓΕΣ
Κρέατα, θαλασσινά και προϊόντα γάλακτος.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
Βοηθά στην ανάπτυξη των κυττάρων, τη λειτουργία του νευρικού συστήματος και το μεταβολισμό των πρωτεϊνών και του λίπους.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
Αναιμία, νευρικότητα, κόπωση και σε κάποιες περιπτώσεις νευρίτιδα και εκφύλιση του μυαλού.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ
Ψήνετε τα κρέατα και τα ψάρια.
- C (ασκορβικό οξύ)
ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΗΓΕΣ
Εσπεριδοειδή, μούρα και λαχανικά – ειδικά οι πατάτες και οι πιπεριές.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
Σημαντικό για τη δομή των οστών, των χόνδρων, των μυών και των αιμοφόρων αγγείων. Βοηθά επίσης στη διατήρηση των τριχοειδών αγγείων και των ούλων και την απορρόφηση του σιδήρου.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
Πρησμένα ούλα ή αιμορραγία των ούλων, αργή ίαση πληγών, κόπωση, σκορβούτο, κατάθλιψη, κακή πέψη.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ
Μην αποθηκεύετε ή μουσκεύετε φρούτα και λαχανικά σε νερό. Διατηρήστε τους φρέσκους χυμούς στο ψυγείο και μόνο για μέρες.
- D (καλσιφερόλη)
ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΗΓΕΣ
Ηλιακό φως, ψάρια, εμπλουτισμένη μαργαρίνη και γαλακτοκομικά προϊόντα.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
Βοηθά στη διαμόρφωση των οστών και των δοντιών· βοηθά στη διατήρηση της λειτουργίας της καρδιάς και του νευρικού συστήματος.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
Στα παιδιά: ραχίτιδα και άλλες δυσπλασίες των οστών. Στους ενήλικες: απώλεια ασβεστίου από τα οστά.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ
Η αποθήκευση, η επεξεργασία και το μαγείρεμα δεν φαίνονται να επηρεάζουν αυτή τη βιταμίνη.
- E (τοκοφερόλη)
ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΗΓΕΣ
Εμπλουτισμένα και πολύσπορα δημητριακά· ξηροί καρποί· σπόροι σιταριού, φυτικά έλαια, πράσινα φυλλώδη λαχανικά.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
Προστατεύει τα αιματικά κύτταρα, τους σωματικούς ιστούς και τα απαραίτητα λιπαρά οξέα από τη βλαβερή καταστροφή τους στο σώμα.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
Απώλεια μυών, νευρικές βλάβες, προβλήματα αναπαραγωγής, αναιμία.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ
Αποθηκεύστε σε δοχεία προστατευμένα από τον αέρα και το φως.
- K (φυλλοκινόνη)
ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΗΓΕΣ
Πράσινα φυλλώδη λαχανικά, φρούτα, γαλακτοκομικά και προϊόντα δημητριακών.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
Σημαντική για τις λειτουργίες πήξης του αίματος.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
Αιμορραγικές διαταραχές στα νεογνά και όσους ακολουθούν θεραπείες αραίωσης του αίματος.
Τέλος, θα ήθελα να επισημάνω ότι τα συμπληρώματα διατροφής, ειδικά στα παιδιά ανεξαρτήτως μορφής, τα δίνουμε όταν υπάρχει λόγος και μόνο με την έγκριση του παιδιάτρου που έχει το πλήρες ιατρικό ιστορικό του παιδιού σας. Αν έχετε ανησυχίες, θα σας σύστηνα μία αναλυτική καθημερινή καταγραφή της διατροφής του παιδιού σας σε ημερολόγιο για έναν μήνα (τροφές αλλά και ποσότητες) και την επίδειξη αυτού στον παιδίατρό του μαζί με όποια αναφορά σε σημάδια διαταραχής που έχετε επισημάνει εσείς ή το ίδιο στην υγεία του προκειμένου να σας καθοδηγήσει πιο συγκεκριμένα.