Η μεγάλη πρόκληση που έχουν να αντιμετωπίσουν οι γονείς όταν το παιδί αρχίσει να χτυπάει είναι το ότι η πρώτη αντίδραση που τους έρχεται αυθόρμητα (π.χ. το να αρχίσουν να ουρλιάζουν και να τιμωρήσουν το παιδί) φέρνει συχνά αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. Το πρόβλημα με αυτή την αντίδραση είναι ότι μπορεί μεν να έχει αποτέλεσμα εκείνη τη στιγμή, όμως μακροπρόθεσμα ενισχύει την επιθετική τάση του παιδιού. Για να αλλάξει οριστικά αυτή η συμπεριφορά, το παιδί πρέπει να διδαχθεί άλλους τρόπους για να εκδηλώνει τον θυμό του, αλλά και να επιβραβεύεται για κάθε θετική του προσπάθεια. Έτσι, την επόμενη φορά που θα σας χτυπήσει το παιδί, διατηρήστε την ψυχραιμία σας και σκεφτείτε πώς θα βελτιώσετε την συμπεριφορά του. Δοκιμάστε τα εξής:
Μην το κάνετε παιχνίδι
Η πρώτη αντίδραση πολλών γονιών όταν το μικρό τους σηκώνει χέρι είναι να γελάσουν και να το πάρουν «στην πλάκα». Αν το κάνετε αυτό, έχετε δώσει στο παιδί αυτό που επιδιώκει: Την επιβεβαίωση ότι αυτό που κάνει είναι ο τρόπος για να κερδίσει την προσοχή σας και μάλιστα να σας διασκεδάσει.
Σταματήστε το παιδί από το να χτυπάει
Απομακρύνετε το παιδί από το περιβάλλον που προκάλεσε τον θυμό του ή κρατήστε τα χέρια του, λέγοντάς του «σταμάτα» χωρίς να φωνάζετε.
Παραμείνετε ψύχραιμοι και διατηρήστε τον έλεγχο
Με το να του φωνάξετε ή να το χτυπήσετε και εσείς γίνεστε πρότυπο της ίδιας κακής συμπεριφοράς. Επιπλέον, ένα παιδί μπορεί να χτυπά για να κερδίσει την προσοχή σας –αν αντιδράσετε έντονα, στο μυαλό του το επιβραβεύετε, είναι σαν να του λέτε ότι αυτός είναι πράγματι ένα καλός τρόπος για να κερδίσει το ενδιαφέρον σας.
Αναγνωρίστε πώς μπορεί να νιώθει το παιδί και εξηγήστε του γιατί πρέπει να σταματήσει
Κάποια παιδιά χτυπούν στο πλαίσιο του παιχνιδιού, ενώ άλλα επειδή είναι θυμωμένα, κουρασμένα, σε υπερένταση ή επειδή βαριούνται. Ονομάστε τα συναισθήματα αυτά και εξηγήστε στο παιδί ότι δεν πειράζει να τα νιώθει, αλλά πειράζει να τα εκδηλώνει έτσι. Μπορείτε, επίσης, να του εξηγήσετε πώς επηρεάζει τους άλλους αυτή η συμπεριφορά (π.χ. ότι άλλος πονάει, ότι νιώθει και εκείνος θυμό ή λύπη). Πείτε στο παιδί ότι τα χέρια μας δεν τα έχουμε για να χτυπάμε και να πληγώνουμε τους άλλους.
Δείξτε στο παιδί τι μπορεί να κάνει διαφορετικά
Χρησιμοποιήστε ένα τέτοιο δυσάρεστο περιστατικό, για να μάθετε στο παιδί ποια θα έπρεπε να είναι η σωστή αντίδρασή του. Το παιδί πρέπει να μάθει να ακουμπάει τους άλλους απαλά ή να τους λέει «δώσε μου αυτό, σε παρακαλώ» όταν θέλει να ζητήσει κάτι. Μπορεί να σας λέει «βοήθα με» όταν γεμίζει με θυμό ή «σταμάτα» όταν θέλει εμποδίσει κάποιον από το να το ενοχλεί.
Επιβραβεύστε το για την καλή του συμπεριφορά
Κάθε φορά που το παιδί συγκρατείται από το να χτυπήσει ή χρησιμοποιεί τα λόγια, αντί για τα χέρια του, για να εκφράσει τον θυμό του, μην αμελήσετε να το επιβραβεύσετε γι’αυτό. Πείτε του π.χ. «μπράβο σου που το ζήτησες τόσο όμορφα!» ή «πολύ ωραίο ήταν αυτό που είπες!».
Μάθετε στο παιδί να ζητά συγγνώμη
Το πιθανότερο είναι ότι το παιδί δεν έχει καμία ειλικρινή πρόθεση να πονέσει ή να στεναχωρήσει κάποιον όταν τον χτυπά –είναι απλά ο τρόπος του να εκδηλώσει τα συναισθήματά του, να δείξει πώς αισθάνεται. Όπως, όμως, πρέπει να μάθει να χρησιμοποιεί τη γλώσσα για τον σκοπό αυτό, έτσι πρέπει να μάθει να απολογείται κιόλας στο άλλο άτομο (είτε είστε εσείς, είτε ένα άλλο παιδί) για να του δείξει ότι αισθάνεται μετανιωμένο για τα δυσάρεστα συναισθήματα που προκάλεσε. Η ενσυναίσθηση είναι μία ικανότητα που θα κατακτήσει αργότερα στη ζωή του, όμως ποτέ δεν είναι αργά να κάνει την αρχή.