Μπορεί, ευτυχώς, να είμαστε πιο ευέλικτοι και με περισσότερη κατανόηση από τους γονείς μας και να μην δίνουμε μια φάπα στο σβέρκο του πιτσιρικά που τόλμησε να σηκώσει μπαϊράκι και να αρνηθεί να επιτελέσει τα μαθητικά του καθήκοντα. Ωστόσο, έχει σημασία να βάλουμε μπροστά όλη μας την κατανόηση και την υπομονή και να αναζητήσουμε τα αίτια, ούτως ώστε να οδηγηθούμε στη λύση.
Γιατί ελάχιστα είναι τα παιδιά κάνουν κωλοτούμπες ή φωνάζουν «Γιούπι! Επιτέλους σχολείο!» τις Δευτέρες, όμως η άρνηση των περισσότερων κάμπτεται εύκολα, ξεχνιούνται, προσαρμόζονται και εν τέλει «αγκαλιάζουν» τη σχολική τους ζωή με φυσιολογικές δόσεις γκρίνιας.
Τι γίνεται όμως όταν το παιδί αρνείται συστηματικά να πάει σχολείο, δεν θέλει να αποχωριστεί το οικογενειακό περιβάλλον και η κατάσταση δεν δείχνει να βελτιώνεται;
Τι πρέπει να σκεφτεί η μαμά και τι μπορεί να κάνει;
Πρώτα απ’ όλα: μήπως είστε υπερπροστατευτική; Μεγάλο ποσοστό των παιδιών που αρνούνται να πάνε στο σχολείο ή τον παιδικό σταθμό, φοβούνται ότι η μαμά τους «θα τα ξεχάσει» κι αυτή η φοβία μπορεί να υποδηλώνει ότι σχέση μαμάς-παιδιού είναι μια σχέση εξάρτησης, που πρέπει να χαλαρώσει τους δεσμούς της γιατί καταλήγει να ψαλιδίζει τα φτερά της ανεξαρτησίας του παιδιού. Αν, για παράδειγμα, κλαίτε μαζί σου στην είσοδο του σχολείου, τότε μάλλον εκεί εντοπίζεται το πρόβλημα και πρέπει να προσπαθήσετε να κάνετε το παιδί πιο ανεξάρτητο και τον εαυτό σας λιγότερο «γαντζωμένο» απ' αυτό.
Μήπως είναι ακόμη αρχή; Αν το παιδί είναι «πρωτάκι» στο Δημοτικό ή μόλις μπήκε στον κόσμο των «μεγάλων» στο Γυμνάσιο ή αν είναι η πρώτη του φορά στον παιδικό σταθμό, είναι φυσιολογικό να δυσκολεύεται ακόμα να προσαρμοστεί. Ενδεχομένως το νέο κλίμα το αγχώνει και, αν είναι μικρό, είναι λογικό να δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στο πιο σκληρό και συγκεκριμένο πρόγραμμα της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αν είναι η πρώτη φορά, δώστε χρόνο και υποστήριξη.
Φροντίστε το σπίτι το πρωί να μην είναι και τόσο… ελκυστικό: Ίσως το παιδί αφήνει πίσω του όταν φεύγει τα μικρότερα αδέρφια του που παίζουν ή βλέπουν παιδικά ή, ίσως, αισθάνεται ότι με κάποιον τρόπο χάνει το πάρτι και πηγαίνει στο κάτεργο, επειδή ήρθε η γιαγιά ή κάποιος φίλος. Προσπαθήστε να ρίξετε τους τόνους το πρωί και να συγκρατήσετε τον ενθουσιασμό των μικρότερών σας για παιχνίδι, μέχρι ο αρνητής του σχολείου να περάσει το κατώφλι της εξώπορτας.
Φροντίστε να μάθετε: Έχει φίλους; Είναι ευχαριστημένο από τη δασκάλα; Είναι το κλίμα καλό; Πολλά παιδιά αρνούνται να πάνε στο σχολείο γιατί η κατάσταση που αντιμετωπίζουν εκεί είναι δυσάρεστη και στρεσογόνος. Πριν βιαστείτε να το κατηγορήσετε για την έλλειψη φιλομάθειάς του για την τεμπελιά του, ελέγξτε το σχολικό περιβάλλον και σιγουρευτείτε ότι δεν πέφτει θύμα εκφοβισμού, ότι έχει μια καλή σχέση με τη δασκάλα κι ότι δεν είναι μόνο στα διαλείμματα.
Δείτε εδώ πώς να το κάνετε πιο κοινωνικό, αν είναι αρκετά μοναχικό και ρίξτε σ’ αυτό το παλιότερο άρθρο μας μια ματιά για το πώς να διαχειριστείτε το bullying.
Μιλήστε με τη δασκάλα ή τον δάσκαλο. Οι εκπαιδευτικοί είναι οι δεύτεροι γονείς των παιδιών μας, ζώντας τα καθημερινά, βλέποντας πώς λειτουργούν ανεξάρτητα και μέσα στο πλαίσιο της τάξης. Ρωτήστε τη δασκάλα ή τον δάσκαλο του παιδιού αν έχει παρατηρήσει κάτι ανησυχητικό ή διαφορετικό στην συμπεριφορά του και αντλήστε όποια χρήσιμη πληροφορία μπορεί να έχει για εσάς.
«Ξεφορτώστε» το πρόγραμμά του, αν είναι απαραίτητο. Μήπως το παιδί είναι απλώς φοβερά κουρασμένο, σωματικά και πνευματικά, και το «όχι» του σε σχέση με το σχολείο είναι μια κραυγή βοήθειας; Σιγουρευτείτε ότι το παιδί έχει σταθερές ώρες ύπνου και ότι δεν νιώθει διαρκώς ότι ανεβαίνει έναν Γολγοθά.
«Γρήγορα, σε περιμένει ο Κωστάκης». Αν το παιδί είναι μικρό, η άρνησή του μπορεί ίσως να καμφθεί τονίζοντας με ενθουσιασμό τα θετικά, όπως ότι το περιμένουν οι φίλοι του για παιχνίδι ή ότι σήμερα είναι η μέρα που θα κάνουν πρόβα τα ποιήματά τους. Βρείτε αυτό που θεωρεί ελκυστικό το παιδί στο σχολείο και θυμίστε το του την κατάλληλη στιγμή.
Μην το πιέζετε να γίνει άριστο. Είναι απόλυτα λογικό να σας ανησυχεί η επίδοσή του και είναι κάτι παραπάνω από επιθυμητό να εμπλέκεστε στα του σχολείου. Ωστόσο, αν η στάση σας είναι βαθμοθηρική και πιέζετε διαρκώς το παιδί να αριστεύσει, τότε του δημιουργείται οι ίδιοι άγχος επίδοσης και το στρέφετε ενάντια στη γνώση.
«Όποιος ντυθεί πρώτος κερδίζει». Τα δύσκολα πρωινά, η ταχύτητα μπορεί να γίνει καλός σύμμαχος. Προτείνετε έναν αγώνα δρόμου μέχρι το αυτοκίνητο ή την επόμενη γωνία, κάντε παιχνίδι το πλύσιμο των δοντιών και το ντύσιμο και δώστε πολλή απ' την πολύτιμη (και σπάνια τα πρωινά, το ξέρουμε!) ενέργειά σας για να γίνουν τα πρωινά του παιδιού πιο φωτεινά και χαρούμενα. Παράλληλα, παίρνοντας γρήγορες αποφάσεις, κάνοντας γρήγορες κινήσεις και αποφεύγοντας να ανοίξετε κουβέντα, θα του αποσπάσετε την προσοχή και ίσως... ξεχάσει να γκρινιάξει.