Τι είναι η θερμοπληξία
Σύμφωνα με τον παιδίατρο και συνεργάτη της Παιδιατρικής Κλινικής «Μητέρα», κ. Διονύση Παπαδάτο, η θερμοπληξία είναι μια κατάσταση που προκαλείται από την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο και στις υψηλές θερμοκρασίες. Μάλιστα, όπως αναφέρεται σε σχετικό άρθρο του iatronet, αν συνδυαστεί με υγρασία (πάνω από 70%), η πιθανότητα εμφάνισής της μπορεί να είναι αυξημένη. Στη θερμοπληξία, οι θερμορρυθμιστικοί μηχανισμοί του οργανισμού δεν λειτουργούν επαρκώς, με αποτέλεσμα η θερμοκρασία του σώματος να απορρυθμίζεται και να αυξάνεται, αν εκτίθεται σε υπερβολική ζέστη.
Πώς εκδηλώνεται
Η ασθένεια εκδηλώνεται μέσα από ένα σύνολο συμπτωμάτων, που κάθε γονιός θα πρέπει να έχει υπόψη του. Ο πυρετός, η ζάλη, ο έντονος πονοκέφαλος, οι «κοκκινίλες», η νωθρότητα στο πρόσωπο του παιδιού και σε κάποιες περιπτώσεις οι εμετοί μπορεί να σημαίνουν ότι πάσχει από θερμοπληξία.
«Πώς θα καταλάβω αν το παιδί μου έχει έναν απλό πυρετό ή θερμοπληξία;»
Μία λογική και συνηθισμένη ερώτηση των γονιών είναι πώς μπορούν να καταλάβουν ότι το παιδί δεν ταλαιπωρείται από έναν ακόμα πυρετό αλλά από θερμοπληξία, αφού κι εκείνη εκδηλώνεται με την αυξημένη θερμοκρασία του σώματος.
Όπως επισημαίνει ο γιατρός, το κριτήριο δεν είναι μόνο το αν ο πυρετός είναι υψηλός ή όχι, αφού το παιδί μπορεί να παρουσιάσει μια μικρή μόνο αύξηση της θερμοκρασίας του σώματός του (ακόμα και 37,5 βαθμούς Κελσίου) αλλά να έχει θερμοπληξία. Αυτό που θα πρέπει να αναλογιστούμε είναι τι προηγήθηκε του πυρετού. Αν για παράδειγμα, το παιδί έκανε μια κουραστική δραστηριότητα για πολλή ώρα κάτω απ’ τον ήλιο ή αν έπαιζε στην παραλία τις ώρες που ο ήλιος «καίει» περισσότερο (11 π.μ.- 3.μ.μ), τότε η πιθανότητα της θερμοπληξίας είναι παραπάνω από υπαρκτή.
Αντίθετα, αν η αυξημένη θερμοκρασία του σώματός του εμφανίστηκε ενώ όλη μέρα δεν είχε βγει απ’ το σπίτι, τότε μάλλον πρόκειται για «συνηθισμένο» πυρετό ή κάποια άλλη λοίμωξη.
Σύμφωνα με σχετικό άρθρο του Webmd, ο πυρετός είναι η φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού για να καταπολεμήσει μια λοίμωξη, ενώ στις ασθένειες που σχετίζονται με την υπερβολική έκθεση στον ήλιο, η θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται είτε γιατί το σώμα δεν μπορεί να κατανείμει τη θερμότητα αποτελεσματικά είτε γιατί η ζέστη είναι υπερβολική.
Γιατί τα παιδιά είναι πιο επιρρεπή;
Η επιφάνεια του σώματος των παιδιών είναι μικρότερη σε σχέση με την αντίστοιχη των ενηλίκων, έτσι η θερμοκρασία του σώματός τους να αυξάνεται πολύ πιο εύκολα, με αποτέλεσμα οι πιθανότητες να εμφανίσουν θερμοπληξία να είναι αυξημένες. Σύμφωνα με τον κ. Παπαδάτο, η σοβαρότητα της κατάστασης είναι αντιστρόφως ανάλογη με την ηλικία.
Γι’ αυτό, πιο ευαίσθητα είναι τα βρέφη και ακολουθούν τα μεγαλύτερα παιδιά. Έτσι, ένα παιδί 2 ή 4 ετών κινδυνεύει περισσότερο από ένα παιδί 10 ετών, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι ο κίνδυνος εξαλείφεται, αλλά ότι τα συμπτώματα μπορεί να είναι λιγότερα.
Επιπλέον, σε άρθρο του Webmd, αναφέρεται ότι τα παχύσαρκα παιδιά είναι πιο επιρρεπή ή ότι κάποια προηγούμενη πρόσφατη ασθένεια που εκδηλώθηκε με εμετό ή διάρροια μπορεί να κάνουν τα παιδιά πιο ευάλωτα σ’ αυτό τον κίνδυνο.
Πώς να προστατεύσετε το παιδί
*Ο παιδίατρος τονίζει ότι θα πρέπει να αποφύγετε την έκθεση του βρέφους και του παιδιού στον ήλιο τις πιο επικίνδυνες ώρες της ημέρας, οπότε ο ήλιος «καίει» περισσότερο, δηλαδή από τις 11 το πρωί μέχρι τις 4 το απόγευμα.
*Φροντίστε να ντύνετε το βρέφος ή το παιδί με ανοιχτόχρωμα ρούχα που δεν απορροφούν πολλή ζέστη. Το «σύνολο» θα πρέπει απαραίτητα να ολοκληρώνεται με ένα καπελάκι που θα προφυλάξει σημαντικά το παιδί από την ηλιακή ακτινοβολία.
*Να φοράτε πάντα στο παιδί αντηλιακό. Ειδικά για τα βρέφη, που είναι πιο ευαίσθητα, συστήνεται αντηλιακό με δείκτη προστασίας 50 SPF.
*Δίνετε στο παιδί πολλά υγρά κατά τη διάρκεια της ημέρας για να το κρατήσετε ενυδατωμένο και μην ξεχνάτε να έχετε πάντα μαζί σας ένα μπουκαλάκι νερό.
*Μην αφήνετε ποτέ το παιδί μόνο του στο αυτοκίνητο, αφού η θερμοκρασία μέσα στο όχημα μπορεί να ανέβει υπερβολικά, η παραμονή του να γίνει –κυριολεκτικά- ανυπόφορη και να εμφανίσει θερμοπληξία που είναι πιθανό να καταλήξει ακόμα και σε θάνατο, ειδικά αν το παιδί μείνει πολλή ώρα μέσα στο αυτοκίνητο.
Τι πρέπει να κάνετε αν εκδηλώσει θερμοπληξία
Σε περίπτωση που το παιδί εμφανίσει ανησυχητικά συμπτώματα, μεταφέρετέ το αμέσως σε ένα σκιερό μέρος, βγάλτε του τα ρούχα που φόραγε έξω και ντύστε το με άλλα πιο δροσερά.
Για να ενυδατωθεί, δώστε του υγρά ενώ για να δροσιστεί, μπορείτε να το ανακουφίσετε με ελαφρώς υγρά πανάκια ή πετσέτες. Αν τα συμπτώματα που αναφέρθηκαν δεν υποχωρούν, τότε θα πρέπει να απευθυνθείτε στον παιδίατρό σας, ο οποίος θα σας συμβουλεύσει σχετικά και θα κρίνει αν είναι απαραίτητη η εισαγωγή στο νοσοκομείο. Εφόσον κριθεί ότι το παιδί θα πρέπει να μπει στο νοσοκομείο, είναι πιθανή η ενδοφλέβια χορήγηση υγρών για την αντιμετώπισή της.
Είναι αυτονόητο ότι εφόσον πάρετε όλα τα «προληπτικά» μέτρα, ο κίνδυνος μειώνεται σημαντικά. Γι’ αυτό, καλό θα είναι να μην αμελούμε τα αυτονόητα και να τηρούμε ανελλιπώς αυτές τις απλές «εντολές» που όμως θα προστατεύσουν τα παιδιά μας από μια τέτοια δυσάρεστη εμπειρία, που, εκτός των άλλων, θα χαλάσει το καλοκαίρι τους!