Ο θυμός και οι εκρήξεις εκνευρισμού είναι φαινόμενα απόλυτα αναμενόμενα στην εφηβεία. Τι πρέπει, όμως, να κάνουν οι γονείς, όταν γίνονται δέκτες των εφηβικών πυρών;
Δώστε του χώρο και χρόνο
Δεν χρειάζεται να είστε ετοιμοπόλεμοι και μαχητικοί κάθε φορά που το παιδί ξεσπά σε φωνές. Επιλέξτε προσεκτικά τις «μάχες» σας και, αν η μπόρα δεν είναι πολύ δυνατή, αφήστε την να περάσει αμαχητί. Θα φωνάξει, θα κλειστεί στο δωμάτιό του και -αν μη τι άλλο- όταν πεινάσει, θα βγει. Ενίοτε η μοναξιά και οι προσωπικές σκέψεις είναι οι καλύτεροι σύμβουλοι.
Εξηγήστε στο παιδί ότι τα νεύρα του, είναι εναντίον του
Δώστε στο παιδί να καταλάβει γιατί οι φωνές και οι προσβολές που ενδεχομένως εκτοξεύει είναι ξεκάθαρα εναντίον του. Εξηγήστε του ότι μ’ αυτή τη συμπεριφορά, χάνετε την εμπιστοσύνη σας σ’ αυτό και, ως εκ τούτου, την διάθεσή σας να παραχωρήσετε προνόμια. Καταστήστε σαφές ότι δεν πρόκειται για κάποιο παιχνίδι εξουσίας, αλλά για απλή λογική που ισχύει σε κάθε ενήλικη σχέση. Μπορείτε, επί παραδείγματι, να του πείτε ότι «Αν συμπεριφέρεσαι έτσι, δεν μπορώ να σε αντιμετωπίσω σοβαρά και να σου επιτρέψω να πας στο Χ πάρτι που μου ζητάς».
Μιλήστε του ανοιχτά για το πώς σας επηρεάζει η συμπεριφορά του
Δεν εννοούμε να γίνεται δραματικοί -πόσο μάλλον να προσπαθήσετε να «φορτώσετε» το γιο ή την κόρη σας με ενοχές- αλλά να ομολογήσετε την ειλικρινή σας ενόχληση και στενοχώρια, όταν γίνεστε αποδέκτες φωνών ή προσβολών. Για παράδειγμα: «Όποιος κι αν μου μιλούσε μ’ αυτό τον τρόπο, θα με έκανε να στενοχωρηθώ. Μου είναι πολύ δύσκολο όταν μου συμπεριφέρεσαι έτσι. Σκέψου το.»
Χιούμορ: Ένας άσσος στο μανίκι σας
Το παιδί σας είναι αρκετά μεγάλο για να καταλάβει τη λεπτή ειρωνεία, αλλά και για να «σκάσει» ένα χαμόγελο όταν χρησιμοποιήσετε χιούμορ για να αποφορτίσετε την κατάσταση. Αν αρχίσει να μιλάει άκομψα και χοντροκομμένα, λέγοντας κακίες με τόνο σκληρό, μπορείτε να του πείτε χαμογελαστά «Ποιος είσαι και τι έκανες στον γιο μου;» ή οτιδήποτε πιστεύετε ότι είναι ικανό να αποσυμφορήσει κάπως το κλίμα.
Θέστε ερωτήματα και επικαλεστείτε τη λογική του
Διατηρώντας την ψυχραιμία σας, προσπαθήστε να κατευθύνετε στον σωστό δρόμο τη σκέψη του. Ρωτήστε το «Σου αρέσει ο εαυτός σου, όταν μιλάς έτσι;» ή «Πιστεύεις ότι εσύ θα άφηνες την 14χρονη κόρη σου να πάει μόνη της εκδρομή;» ή «Εσύ θα μιλούσες/ θα διαπραγματευόσουν με κάποιον που συμπεριφέρεται όπως εσύ σε ‘μενα αυτή τη στιγμή;». Όσο δύσκολο κι αν είναι, προσπαθήστε να μην είστε εριστικοί και ειρωνικοί. Διατηρήστε τον τόνο της φωνής σας χαλαρό και το ύφος σας ήπιο.
Σκεφτείτε το ενδεχόμενο να έχει δίκιο
Δεν είναι καθόλου απίθανο, μία στις τόσες ο θυμός του εφήβου να είναι δικαιολογημένος και από.. κεκτημένη ταχύτητα να χάσει το δίκιο του. Επομένως, προσπαθήστε να ζυγίσετε με νηφαλιότητα τις επιλογές σας και, αν είναι δυνατό, να κάνετε παραχωρήσεις. Αν οι κανόνες σας είναι ακατανόητοι, μην περιμένετε από ένα έλλογο, σκεπτόμενο ον να τους ακολουθήσει τυφλά. Δεν είστε τέλειοι και δεν πειράζει να αναθεωρείτε πού και πού.
Πείτε έναν «καλό λόγο» όταν αντιδράει ώριμα
Για να πετύχετε την επιθυμητή συμπεριφορά, πρέπει να την επικροτείτε και να την ενθαρρύνετε. Επαινέστε τις σπάνιες στιγμές μεγαλείου και ωριμότητας που θα δείξει το παιδί –άλλωστε, ένα απ’ τα κλασικότερα παράπονα όλων των ανθρώπων είναι ότι τα «καλά» τους, ποτέ δεν αναγνωρίζονται, ενώ οι κακές συμπεριφορές και τα λάθη γράφονται σε μάρμαρο.
Εσείς είστε ο ενήλικας, φερθείτε με ψυχραιμία
Οι απειλές και οι φωνές θα καταφέρουν μόνο να σας «ρίξουν» στο επίπεδο του παιδιού. Θυμηθείτε ότι είστε εσείς που φέρετε την ευθύνη να δώσετε το καλό παράδειγμα, λύνοντας με ηρεμία και λογική τα προβλήματα που ανακύπτουν. Κάνοντας αντίποινα και επιστρέφοντας τις «κακές κουβέντες» και τις φωνές, περνάτε το μήνυμα ότι η αυτού του είδους η επικοινωνία είναι επιθυμητή. Με το να λέτε «μην γίνεσαι επιθετικός!» σε επιθετικό τόνο, είστε -το λιγότερο- μη πειστικοί. Με σταθερότητα και αυστηρότητα στη φωνή και τις πράξεις, θα καταφέρετε πολύ περισσότερα απ’ ότι με το θυμό –αυτό δεν είναι άλλωστε το μήνυμα που θέλετε να του περάσετε;