Η κατάσταση σήμερα
Στα περισσότερα Δημοτικά δεν διατίθεται αίθουσα υπολογιστών, ενώ στα Γυμνάσια το να υπάρχει προτζέκτορας και laptop, αρκετά συχνά θεωρείται πολυτέλεια. Κι, όμως, σύσσωμοι οι εκπαιδευτικοί που έχουν την δυνατότητα και την κατάρτιση για να κάνουν χρήση των μέσων αυτών υπερτονίζουν την συμβολή τους στο μάθημα: «Τα παιδιά δείχνουν περισσότερο ενδιαφέρον στο μάθημα όταν γίνεται χρήση του διαδραστικού πίνακα», μας λέει φιλόλογος από Λύκειο στο Ν. Ψυχικό και συνεχίζει «Το μάθημα παύει να γίνεται δασκαλοκεντρικό και, ειδικά όταν τα παιδιά καλούνται να κάνουν χρήση του εκάστοτε μέσου, συμμετέχουν πολύ πιο ενεργά στην διδασκαλία». Καθηγητής Γερμανικών από Γυμνάσιο της Σύρου προσθέτει ότι «τα τεχνολογικά μέσα κάνουν την διδασκαλία των ξένων γλωσσών πολύ πιο ευχάριστη. Παρατηρώ ότι έτσι προσέχουν στο μάθημα παιδιά που υπό άλλες συνθήκες δεν θα πρόσεχαν και ότι τους ‘μένουν’ οι πληροφορίες που παίρνουν.»
Τα στοιχεία δείχνουν ότι η τεχνολογία στα ελληνικά σχολεία διεισδύει με τρομερά δυσανάλογο ρυθμό από αυτόν της ζωής έξω από αυτά. Δάσκαλοι και καθηγητές από σχολεία όλης της Ελλάδας παραπονιούνται για τις τεράστιες ελλείψεις είτε σε υπολογιστές και διαδραστικούς πίνακες, είτε σε τεχνογνωσία, προκειμένου να γίνει ολοκληρωμένη χρήση αυτών. Περιέργως, μάλιστα, είναι τα σχολεία των μεγάλων πόλεων και όχι τόσο της επαρχίας που παρουσιάζουν εντονότερη την ανάγκη για περισσότερο τεχνολογικό υλικό.
Εξαιρέσεις: Φωτεινές, αλλά λίγες
Εξαίρεση στον κανόνα την απουσίας τεχνολογικού υλικού αποτελούν κάποιες προσπάθειες – συνήθως ιδιωτικές. Ενδεικτικότερη αυτών τα Εκπαιδευτήρια Δούκα, που από το 2007 εφαρμόζουν το one to one σύστημα, δηλαδή κάθε παιδί μεταξύ Δ΄ Δημοτικού και Γ' Λυκείου έχει τον δικό του υπολογιστή. Τα 3 τελευταία χρόνια μάλιστα, στο εν λόγω σχολείο η εκπαιδευτική διαδικασία με υποστηρικτή την iSquare πέρασε σε άλλο τεχνολογικό επίπεδο: κάθε παιδί έχει το δικό του iPad και κάθε εκπαιδευτικός έχει πρόσβαση σε ένα διαδραστικό πίνακα απίστευτων διδακτικών δυνατοτήτων.
Πώς αξιοποιείται η τεχνολογία στα μαθήματα
Οι μαθητές των Εκπαιδευτηρίων Δούκα στις τσάντες τους έχουν λίγα τετράδια, την κασετίνα τους, μια φόρμα για τη γυμναστική, ένα iPad και τα απαραίτητα βιβλία. Τα βιβλία και τα βοηθήματα βρίσκονται ψηφιοποιημένα και στα tablets των παιδιών από το καταρτισμένο τεχνολογικά προσωπικό του σχολείου, μαζί με επιπλέον εκπαιδευτικό υλικό και ασκήσεις. Οι μαθητές έχουν και χρησιμοποιούν γραφική ύλη (χαρτί, χάρακες, μοιρογνωμόνια κλπ), ωστόσο η βάση πάνω στην οποία γίνονται τα μαθήματα είναι το ψηφιακό υλικό των καθηγητών σε συνδυασμό με τα εμπλουτισμένα σχολικά βιβλία.
Ταυτόχρονα, προσφέρονται σεμινάρια στους γονείς για να ενημερωθούν πλήρως και να καταρτιστούν. Αξιοσημείωτο είναι το σχόλιο του κ. Δούκα ότι τα παιδιά μαθαίνουν σαφώς γρηγορότερα απ’ τους γονείς τους να χειρίζονται τα νέα tablets. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο συνεργασίας σχολείου-μαθητών-οικογένειας, το σχολείο μετατρέπεται σε ένα χώρο δημιουργικό, ευχάριστο και αποτελεσματικό, όχι μόνο με τη βοήθεια της τεχνολογίας αλλά και χάρη στην αλλαγή της εκπαιδευτικής μεθοδολογίας.
Τι προσφέρει
Το μάθημα είναι πράγματι ενδιαφέρον και οι μαθητές δείχνουν ευχαριστημένοι. Σκεφτείτε το εξής: στα γνωστά σας βιβλία του Δημοτικού υπάρχουν εικόνες. Στα διαδραστικά βιβλία που υλοποιούνται με το iBooks Author, τα παιδιά κάνοντας scroll πάνω στη φωτογραφία ενός, ας πούμε αρχαίου πλοίου του Αθηναϊκού στόλου (της μοναδικής φωτογραφίας στο αντίστοιχο έντυπο βιβλίο) θα δουν τρισδιάστατες εικόνες του, φωτογραφίες από διαφορετικές οπτικές ακόμη και σύντομο, υποτιτλισμένο βίντεο απ΄το History Channel που δείχνει με ποιον ακριβώς τρόπο ταξίδευε. Σύμφωνα με τον κ. Βασίλη Οικονομου, υπεύθυνο Συστημάτων Πληροφορικής, τα παιδιά με ένα tap μπορούν να δουν βιογραφικά συγγραφέων, διαδραστικούς χάρτες και χρονογραμμές σε κάθε μάθημα Ιστορίας.
Στον πίνακα τέτοιων σχολείων αντί για σύμβολα γραμμένα με κιμωλίες εμφανίζονται βίντεο, τρισδιάστατες εικόνες και πολύχρωμοι χάρτες –ενθουσιάζοντας τους μαθητές. Ταυτόχρονα, τα iPad δίνουν τη δυνατότητα μεγαλύτερης ταχύτητας στην επίλυση ασκήσεων απ’ ότι στα χειρόγραφα –σημείο ενδιαφέρον και χρήσιμο για τα παιδιά των τελευταίων τάξεων του Λυκείου.
Η εκπαιδευτική διαδικασία «γίνεται πιο ενδιαφέρουσα, ο δάσκαλος παύει να είναι στο επίκεντρο και τα παιδιά πιο συμμετοχικά», όπως χαρακτηριστικά λέει ο Κωστής Λιάκος, iSquare - Business Development Manager.
Με δυο λόγια
Οι περισσότεροι γονείς αντιμετωπίζουν την παρείσφρηση της τεχνολογίας στα σχολεία κάπως φοβικά. Θα χαλάσουν τα μάτια του/δεν θα μάθει να γράφει/θα αποσπάται η προσοχή του/θα μπαίνει στο internet και θα χαζεύει. Όπου όμως υπάρχει θέληση, κέφι και κατάρτιση δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Το internet είναι κλειδωμένο για τους μικρούς και υπέρ-ασφαλές για τους μεγάλους μαθητές, το γράψιμο δεν καταργείται και, πραγματικά, τι θα κερδίσει περισσότερο την προσοχή ενός παιδιού από τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα;
Στην αυγή του 21ου αιώνα, η τεχνολογία, που ήδη κυριαρχεί στην κοινωνική μας ζωή, μπορεί και πρέπει να δώσει φτερά στα σχολεία, στους δασκάλους και στα παιδιά. Κάποιοι φωτισμένοι δάσκαλοι κυνηγούν ευκαιρίες και αγωνίζονται καθημερινά για να βάλουν στη σχολική ζωή την τεχνολογία. Αλλού, τα πράγματα γίνονται πιο εύκολα. Σε κάθε περίπτωση, αξίζει γονείς και δάσκαλοι να προσπαθήσουν.