Το πρόβλημα κάθε μαμάς
Τα τινά είναι δύο: είτε εργάζεστε και το δίλημμα «παιδικός σταθμός ή σπίτι» είναι εν τοις πράγμασι ανύπαρκτο, είτε είστε μαμά- νοικοκυρά (δηλαδή εργάζεστε σκληρότατα, αλλά στο σπίτι) και προβληματίζεστε για το πότε το παιδί είναι έτοιμο να εγκαταλείψει τη φωλιά του.
Την απάντηση στο ερώτημα «της κατάλληλης στιγμής» ψάχνουν δικαιολογημένα όλοι οι γονείς, αφού σε κάθε περίπτωση όταν το παιδί βρίσκεται υπό τη φροντίδα τους επί 24ώρου βάσεως, εγείρονται προβλήματα. Αν και οι δύο γονείς δουλεύουν, αμφισβητείται το αν η μαμά πρέπει να συνεχίσει τη δουλειά. Αν τη συνεχίσει, και πριν το παιδί πάει παιδικό σταθμό, πρέπει να βρεθεί κάποιος να το φροντίζει καθημερινά (μαμά, πεθερά, μισθωτή φροντιστής). Κι αν η μαμά μένει σπίτι, μέχρι πότε πρέπει να είναι εκατό τοις εκατό αφοσιωμένη στην ανατροφή και τη φροντίδα του παιδιού;
Γιατί να πάει το παιδί στον παιδικό σταθμό
Σημαντικός παράγοντας που πρέπει να εξεταστεί εδώ είναι ο εξής: αν το παιδί δεν πάει στον παιδικό σταθμό, με ποιον θα μείνει σπίτι; Τα παιδιά, ιδίως μετά τη βρεφική ηλικία, πρέπει να περνούν τον χρόνο τους δημιουργικά. Η αγάπη και η φροντίδα είναι απαραίτητες, αλλά δεν αρκούν για να αναπτυχθεί ψυχοσωματικά ένα νήπιο. Η μαμά, η γιαγιά ή η νταντά πρέπει να έχουν το κέφι και τον χρόνο να μιλούν, να τραγουδούν, να διαβάζουν και να παίζουν με το παιδί.
Ο παιδικός σταθμός εξασφαλίζει ότι το παιδί σας δεν θα βρίσκεται κολλημένο στην τηλεόραση. Αντ’ αυτού, θα κοινωνικοποιηθεί ανακαλύπτοντας τον εαυτό του και τις κοινωνικές του δεξιότητες, θα διασκεδάσει παίζοντας με παιδιά της ηλικίας του και θα μάθει να μοιράζεται και να λειτουργεί ομαδικά, ακολουθώντας τους κανόνες της ομάδας. Θα μάθει να αποδέχεται τους άλλους και τον εαυτό του και να πειθαρχεί.
Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία
Οι γνώμες σχετικά με το ζήτημα διίστανται. Για αρκετούς παιδοψυχολόγους, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, είναι φρόνιμο ένα παιδί να μείνει στο σπίτι και να χορτάσει τους γονείς του μέχρι τα τέσσερα έτη, προκειμένου να αναπτυχθεί σωστά στα ψυχοσυναισθηματικά στάδια. Σύμφωνα με την Κλινική Ψυχολόγο-Παιδοψυχολόγο, Ψυχοθεραπεύτρια Μαρία Σαράντη, εφόσον υπάρχει η δυνατότητα το παιδί να μείνει στο σπίτι, δεν χρειάζεται να πάει παιδικό σταθμό πριν κλείσει τα τέσσερα. «Πριν την ολοκλήρωση των πρώτων τεσσάρων χρόνων της ζωής, το παιδί δεν είναι ψυχικά αυτόνομο, ώστε να απομακρυνθεί από το σπίτι –ακόμη κι αν έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται» λέει η κ. Σαράντη.
Τα τέσσερα έτη, ωστόσο, δεν είναι για όλους τους ειδικούς το ηλικιακό μίνιμουμ για να πάει ένα παιδί στον παιδικό σταθμό. Σύμφωνα με την Αναπτυξιακή Παιδίατρο Ιωάννα Αντωνιάδου Κουμάτου, πολλά παιδιά χαίρονται ιδιαίτερα την ένταξή τους στο μικρό κοινωνικό σύνολο της τάξης του παιδικού σταθμού ακόμα κι από τα 2,5 έτη. Ωστόσο τονίζεται, ότι σε αυτές τις ηλικίες, η παραμονή στο σταθμό πρέπει να είναι σύντομη. «Μετά τα 3,5» γράφει σε άρθρο της η Παιδίατρος, «η παρακολούθηση του προγράμματος του παιδικού σταθμού, αρχίζει να γίνεται απαραίτητη, προκειμένου να αποκτήσει το παιδί γνώσεις με δομημένο τρόπο και να αναπτύξει νοητικές δεξιότητες. Οι αναπτυξιακές του δυνατότητες το βοηθούν "να πάρει" από τον παιδικό σταθμό, μετά τα 3.».
«Δεν μπορώ να κρατήσω το παιδί στο σπίτι για τόσο πολύ. Τι να κάνω;»
Όταν το δίλημμα «παιδικός σταθμός ή σπίτι» είναι ανύπαρκτο λόγω αναγκών ή υποχρεώσεων, τι πρέπει να κάνει μια μαμά; Κατ’ αρχάς, να μην νιώσει ενοχικά. Θα ήταν προτιμότερο να έμενε με το παιδί μέχρι να γίνει τριών–τεσσάρων ετών, αλλά εφόσον αυτή η επιλογή δεν υφίσταται, πρέπει να αντιμετωπιστεί η κατάσταση ως έχει με νηφαλιότητα και χωρίς τύψεις.
Αν το παιδί ξεκινήσει να πηγαίνει στον παιδικό σταθμό στα δύο του έτη, λόγου χάρη, τότε πρέπει να κάνετε δύο πράγματα. Κατ’ αρχάς, να ενισχύσετε τη σχέση σας μαζί του για να μειώσετε την πιθανότητα να νιώσει άγχος αποχωρισμού. «Ασχοληθείτε περισσότερο με το παιδί τις ώρες που βρίσκεται στο σπίτι, μιλήστε του περισσότερο, παίξτε μαζί του, αγκαλιάστε το, ακούστε το, δώστε του την αμέριστη προσοχή σας» συμβουλεύει η κ. Σαράντη, προκειμένου να δυναμώσετε τη σχέση σας με το παιδί. Η δεύτερη συμβουλή των ειδικών, είναι να κάνετε την παραμονή του παιδιού στον σταθμό όσο το δυνατόν συντομότερη, αλλά και να προσέξετε η ένταξή του στο καινούριο περιβάλλον να είναι ομαλή.
Είναι σώφρον και απαραίτητο να συμβουλεύεται κανείς τις θέσεις της επιστήμης, όταν η ανατροφή του παιδιού γεννάει ερωτήματα. Δεν υπάρχουν όμως δοκιμασμένες συνταγές και βεβαιότητες. Ανάλογα με την ψυχοσύνθεση του παιδιού, τις δικές σας ανάγκες, αλλά και τους εξωτερικούς παράγοντες, πάρτε μια απόφαση που να ταιριάζει στο παιδάκι σας και σε ‘σας.