Αυτό που πρέπει να προσέξουν οι γονείς στο σημείο αυτό είναι να μην βάλουν κάποια ταμπέλα στο παιδί και να μην επηρεαστούν από απόψεις φίλων και γνωστών που μπορεί να υπονοούν ότι κάτι δεν πάει καλά με το παιδί τους, παρά να διατηρήσουν την πίστη τους στην δική τους κρίση. Σαφώς και η γνώμη του επιστήμονα είναι σημαντική σε τέτοιους προβληματισμούς, όμως ας μην ξεχνά κανείς πως πρόκειται για καταστάσεις που οι προηγούμενες γενιές (οι γονείς και οι παππούδες μας) αντιμετώπισαν αποτελεσματικά από μόνες τους.
Αν τα παιδιά έρχονταν με οδηγίες χρήσης θα μπορούσε κανείς να μιλήσει με μεγαλύτερη ασφάλεια για το κατά πόσο το παιδί σας αντιμετωπίζει κάποια συμπεριφορική διαταραχή και το πόσο δραστήριο θα έπρεπε να είναι. Ευτυχώς κάτι τέτοιο δεν ισχύει, με αποτέλεσμα κανένα παιδί να μην είναι ίδιο με κάποιο άλλο. Αυτό, φυσικά, μπερδεύει τους δασκάλους, τους γιατρούς και τους επαγγελματίες που πιστεύουν πως τα πάντα στην ζωή θα έπρεπε να έχουν κανόνες. Γι'αυτό και δεν είναι λίγοι αυτοί που, για παιδιά υπερκινητικά και κάπως απρόσεκτα, βγάζουν αυθαίρετα διαγνώσεις για προβληματικές συμπεριφορές, οι οποίες χρίζουν αντιμετώπισης από ειδικό.
Δεν αποκλείεται, λοιπόν, το ιδιαίτερα δραστήριο -όμως κατά τα άλλα φυσιολογικότατο- παιδί σας να θεωρηθεί από τους δασκάλους του ότι υποφέρει από κάποια διαταραχή, χωρίς καμία επιστημονική βάση. Πόσο μάλλον αν το παιδί δεν συμμορφώνεται στις οδηγίες τους, αν δεν κάθεται ποτέ ήσυχο, αν ονειροβατεί στην τάξη, αν δεν ετοιμάζεται γρήγορα για το σχολείο ή αν, τέλος πάντων, είναι σωματικά πιο ενεργητικό από τους συμμαθητές του.
Δεν είναι δε καθόλου παράλογο να αγχωθεί ένας γονιός, ο οποίος θα λάβει τέτοια μηνύματα από τους ανθρώπους που παρακολουθούν το παιδί του καθ'όλη την διάρκεια της ημέρας. Από την άλλη, όμως, εξίσου αγχωτικό θα ήταν να έχετε ένα παιδί που συμπεριφέρεται σαν ρομπότ. Όπως και το να προσπαθήσουν, οι άνθρωποι αυτοί, να επιβάλλουν στο παιδί σας να συμπεριφέρεται σα ρομπότ.
Πώς να διαχειριστείτε το υπερκινητικό παιδί
Αν πράγματι το παιδί σας είναι παραπάνω δραστήριο -ακόμα και σε ενοχλητικό βαθμό- από άλλα παιδιά της ηλικίας του, πριν αποφασίσετε να το πάτε σε κάποιον ειδικό για να διαπιστώσει αν υποφέρει από κάποια διαταραχή, προσπαθήστε να ανακαλύψετε από μόνοι σας ποιοι περιβαλλοντικοί παράγοντες (στο σπίτι ή στο σχολείο) θα μπορούσαν να επηρεάζουν την συμπεριφορά του. Τι πιέσεις μπορεί να δέχεται το παιδί, οι οποίες το αναγκάζουν να παράγει μια συμπεριφορά που δεν γίνεται αποδεκτή από εσάς και τους δασκάλους του; Ψάξτε, επίσης, για πιθανές διατροφικές αλλεργίες που μπορεί να αποτελούν την καρδιά του προβλήματος. Ταυτόχρονα, προσπαθήστε να μειώσετε την όποια πίεση μπορεί να νιώθει, παρέχοντας συναισθηματική στήριξη στο σπίτι και μην ξεχνάτε να του θυμίζετε ότι σας έχει πάντα στο πλευρό του όταν αντιμετωπίζει προβλήματα εκτός σπιτιού.
Αν η προσέγγιση αυτή γίνει με τρόπο αντικειμενικό και εις βάθος, σύντομα θα δείτε αποτελέσματα. Και σίγουρα, αυτό αποτελεί πολύ καλύτερη λύση από το να τρέχετε το παιδί σε ψυχολόγους και ειδικούς παιδαγωγούς, οι οποίοι μπορεί ακόμα και να χειροτερέψουν το πρόβλημα, βάζοντας στο παιδί ταμπέλες που θα το περιθωριοποιήσουν από τα υπόλοιπα παιδιά. Και σε καμία περίπτωση μην δεχτείτε άκριτα να λάβει το παιδί οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή που σκοπό έχει να το ηρεμήσει και να το βοηθήσει να συγκεντρώνεται στα μαθήματά του.
Τι συναισθηματικές πιέσεις μπορεί να δέχεται ένα υπερκινητικό παιδί
Καθώς θα διερευνάτε την συμπεριφορά του παιδιού σας, αναρωτηθείτε αν κρίση του δασκάλου του για πιθανά προβλήματα συμπεριφοράς, μπορεί να είναι αποτέλεσμα της δικής του αλληλεπίδρασης με το παιδί. Δεν αποκλείεται, δηλαδή, ακόμα και υποσυνείδητα, η προσωπικότητα του δασκάλου να συγκρούεται με αυτήν του παιδιού σας –στην περίπτωση αυτή το πρόβλημα το έχει ο δάσκαλος, ο οποίος δεν καταφέρνει να αντιμετωπίσει δίκαια και καλοπροαίρετα το παιδί σας. Μόνη λύση τότε είναι το παιδί να αλλάξει δάσκαλο.
Με τον ίδιο τρόπο θα πρέπει να διερευνήσετε και τυχόν προβλήματα που μπορεί να υπάρχουν στο σπίτι. Αν το παιδί νιώθει ανασφάλεια εξαιτίας του υπερβολικού στρες που έχετε εσείς ως γονείς, θα πρέπει να αντιμετωπίσετε αυτό το στρες λύνοντας τα προβλήματα ή, έστω, να μην εκθέτετε το παιδί σας στις όποιες εντάσεις. Αν δυσκολεύεται στην συναναστροφή του με άλλα παιδιά, προσπαθήστε να το βοηθήσετε να την βελτιώσει και να γίνει πιο κοινωνικό.
Έπειτα, στρέψτε την προσοχή σας στο ενδεχόμενο η υπερκινητική αυτή συμπεριφορά να προέρχεται από αλλεργίες του παιδιού σε τροφές ή άλλες ουσίες. Υπάρχουν βάσιμα επιστημονικά στοιχεία που διαβεβαιώνουν ότι αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες του παιδιού μπορεί να βελτιώσουν πολύ την συναισθηματική του κατάσταση και την συμπεριφορά του.
Συζητήστε το αυτό με τον παιδίατρό σας, ο οποίος, αν είναι καλά ενημερωμένος, θα γνωρίζει ότι έχουν γίνει δεκάδες έρευνες που αποδεικνύουν ότι χημικά πρόσθετα σε τροφές που καταναλώνουν τα παιδιά -όπως χρώματα, αρώματα, συντηρητικά, σταθεροποιητές κ.α.- μπορεί να συμβάλλουν σημαντικά στην υπερκινητικότητά του. Οι ουσίες αυτές επηρεάζουν το νευρικό σύστημα των παιδιών, κάνοντάς τα ιδιαίτερα ευερέθιστα. Εξίσου διεγερτικές τροφές για τον εγκέφαλο, σύμφωνα με επιστήμονες, έχουν βρεθεί να είναι το γάλα, η επεξεργασμένη ζάχαρη, το καλαμπόκι, τα αυγά και τα σιτηρά. Δεν υπονοεί, φυσικά, κανείς να του κόψετε το γάλα και τα αυγά! Δοκιμάστε, όμως, να μειώσετε τα χημικά από την διατροφή του παιδιού σας, αντικαθιστώντας τα με φυσικές τροφές, και να του προσφέρετε ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο. Δεν αποκλείεται σταδιακά να δείτε σημαντική βελτίωση στην συμπεριφορά του.
Σε κάθε περίπτωση, εσείς και μόνο εσείς είστε σε θέση να διακρίνετε αν πράγματι το παιδί σας χρειάζεται βοήθεια από ειδικό για την υπερκινητικότητά του ή αν πρόκειται για μία συμπεριφορά που έχει αρχή –κι αν ναι, τότε σίγουρα θα έχει και αίσιο τέλος!
*Το παραπάνω κείμενο προέρχεται από απόσπασμα του βιβλίου «How To Raise a Healthy Child... In Spite of Your Doctor», του παιδιάτρου dr. Robert Mendelsohn, ο οποίος διατέλεσε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Illinois και Πρόεδρος της αμερικανικής Εθνικής Ομοσπονδίας Υγείας.