Ενθαρρύνετε το παιδί να αντιμετωπίσει με θάρρος τους φόβους του - όχι να τους αποφεύγει
Όταν φοβόμαστε μια κατάσταση, τείνουμε να την αποφεύγουμε. Στην περίπτωση που η κατάσταση αυτή είναι πηγή άγχους, αποφεύγοντάς την επιτρέπουμε στο άγχος να εδραιωθεί μέσα μας και να πολλαπλασιαστεί. Αντίθετα, αν η στρεσογόνος κατάσταση αντιμετωπιστεί, το παιδί σύντομα θα ανακαλύψει ότι το άγχος θα μειωθεί φυσικά. Το σώμα μας δεν μπορεί να μείνει σε κατάσταση στρες για μεγάλο διάστημα. Συνήθως το άγχος αρχίζει να μειώνεται στα 20 έως 45 λεπτά μετά την ενεργοποίηση του μηχανισμού αντι-στρες. Εξηγήστε, λοιπόν, στο παιδί, αν για παράδειγμα αγχώνεται εν όψει κάποιου τεστ, ότι ο καλύτερος τρόπος για να διώξει το άγχος είναι να ...ξεκινήσει να γράφει!
Πείτε στο παιδί ότι κανείς δεν είναι τέλειος
Συχνά θεωρούμε απαραίτητο τα παιδιά μας να είναι επιτυχημένα σε όλα: στο σχολείο, στα αθλήματα, στις Τέχνες. Ξεχνάμε όμως ότι τα παιδιά, πρέπει να μένουν παιδιά. Τείνουμε να μετατρέπουμε το σχολείο σε βαθμοθηρικό αγώνα, ξεχνώντας να εμφυσήσουμε στα παιδιά τη χαρά της γνώσης. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο προσωπικός κόπος πρέπει να θεωρείται -και να περνιέται στο παιδί- ως ελάσσονος σημασίας. Είναι πολύ σημαντικό να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό, αλλά να είναι ίσης αξίας η αποδοχή των λαθών και των ατελειών τους.
Εστιάστε στα θετικά
Συνήθως τα αγχώδη παιδιά, χάνονται σε έναν λαβύρινθο αρνητικών σκέψεων και αυτοκριτικής. Βλέπουν το ποτήρι σχεδόν άδειο και ανησυχούν υπερβολικά για το μέλλον. Επικεντρωθείτε στα θετικά γνωρίσματα του παιδιού και στις θετικές πλευρές μιας κατάστασης, ούτως ώστε να ακολουθήσει το παράδειγμά σας.
Προγραμματίστε χαλαρωτικές δραστηριότητες
Τα παιδιά χρειάζονται χρόνο για να διασκεδάσουν και να χαλαρώσουν. Δυστυχώς, καμιά φορά, ακόμα και τα αθλήματα μετατρέπονται σε αγωνιώδες κυνήγι επιτυχίας. Διασφαλίστε ότι όταν το παιδί σας συμμετέχει σε μια δραστηριότητα, το διασκεδάζει. Προγραμματίστε δραστηριότητες που δεν απαιτούν ανταγωνισμό, όπως ζωγραφική, βόλτες με τα ποδήλατα, κινηματογράφο κ.λ.π.
Γίνετε παράδειγμα θετικής σκέψης
Το παιδί σας, θα σας μιμηθεί. Αν αποφύγετε τις στρεσογόνες καταστάσεις, θα κάνει το ίδιο. Αν αντιμετωπίζετε με γενναιότητα τους φόβους σας κι αν προσέχετε τον εαυτό σας, θα σας μιμηθεί. Αν ψάχνετε την θετική πλευρά στις καταστάσεις και τους ανθρώπους, θα λειτουργήσει όπως εσείς. Τα παιδιά είναι άκρως μιμητικά στις συμπεριφορές. Γι' αυτό αναζητήστε στον εαυτό σας τα λάθη του παιδιού σας και επενδύστε πρώτα απ' όλα στην αυτοβελτίωση.
Επιβραβεύστε μια γενναία στάση/πράξη του παιδιού
Αν το παιδί καταφέρει να ξεπεράσει κάποιον φόβο του, επιβραβεύστε το (με μια αγκαλιά, ένα "μπράβο", ακόμη κι ένα μικρό δώρο). Δεν είναι δωροδοκία, είναι δίκαιη επιβράβευση που παρέχει κίνητρα για να επαναληφθεί η σωστή συμπεριφορά.
Ενθαρρύνετε τον καλό, ξεκούραστο ύπνο
Βάλτε το παιδί για ύπνο νωρίς, ακόμη και τα Σαββατοκύριακα. Ενθαρρύνετε το παιδί να διαβάσει ένα βιβλίο ή ένα κόμικ πριν κοιμηθεί. Αυτή η διαδικασία βοηθάει να μετατραπεί η ένταση της μέρας σε -απαραίτητη για έναν καλό, βαθύ ύπνο- χαλάρωση.
Βοηθήστε το να εκφράσει το άγχος του
Αν το παιδί μοιραστεί μαζί σας ότι ανησυχεί ή φοβάται για κάτι, μην πείτε "είσαι μια χαρά!"- δεν θα βοηθήσετε καθόλου. Δείξτε προσοχή και κατανόηση στο πρόβλημά του, ενθαρρύνοντάς το να το συζητήσει σε μια ήρεμη βάση.
Βοηθήστε το να λύσει τα προβλήματά του
Αφού αντιληφθείτε τη συναισθηματική κατάσταση του παιδιού και εκφράσετε την κατανόησή σας, βοηθήστε το να λύσει το πρόβλημα. Μην αναλάβετε δράση μόνοι, παραγκωνίζοντας το παιδί -αυτό μπορεί να είναι ευνουχιστικό. Βοηθήστε το να ορίσει το πρόβλημα και τις πιθανές λύσεις του. Αν δεν μπορεί να βρει τη διέξοδο μόνο, προτείνετε ορισμένες λύσεις και αφήστε το να επιλέξει την -κατά την δική του άποψη- αποτελεσματικότερη.
Μείνετε ψύχραιμοι
Τα παιδιά ορίζουν τις αντιδράσεις τους εξετάζοντας τις δικές μας. Περιμένουν από τους γονείς να δώσουν το σύνθημα της αρμόζουσας αντίδρασης. Όλοι έχουμε κατά νου το παράδειγμα του παιδιού που γλιστράει, πέφτει και όταν σηκώνεται γυρίζει και κοιτάει την αντίδραση των γονιών του: αν οι γονείς δείχνουν πανικοβλημένοι, το παιδί κλαίει. Τα παιδιά όλων των ηλικιών μελετούν τα αισθήματα των γονιών τους και τα ενστερνίζονται. Αν είστε αγχωμένοι, το παιδί θα εισπράξει και θα αναπαράξει το άγχος σας. Συνεπώς, πρέπει πρώτα απ' όλα, να μάθετε να διαχειρίζεστε το δικό σας στρες: μειώστε τη ταχύτητα του λόγου σας, πάρτε μερικές βαθιές ανάσες και σιγουρευτείτε ότι οι εκφράσεις κι ο λόγος σας δεν υποδηλώνουν άγχος.
Κάντε ασκήσεις χαλάρωσης με το παιδί σας
Μερικές φορές, βασικές ασκήσεις χαλάρωσης είναι απαραίτητες για να βοηθήσουν το παιδί να απαλλαχθεί από το στρες. Μπορείτε να προτείνετε στο παιδί σας να πάρει μερικές αργές, βαθιές ανάσες (καλό θα ήταν να κάνετε το ίδιο ταυτόχρονα) ή να του ζητήσετε να κλείσει τα μάτια και να φανταστεί ότι βρίσκεται σε κάποιο αγαπημένο, χαλαρωτικό μέρος (όπως μια γνωστή σας παραλία) και να μυρίσει/δει/γευτεί όλα όσα βρίσκονται εκεί. Βοηθήστε το να νιώσει πραγματικά όλα όσα φαντάζεται, με απλές οδηγίες, όπως: «νιώσε τη ζεστή άμμο» ή «άκου το κύμα». Μάθετε στο παιδί να χρησιμοποιεί μόνο αυτές τις τεχνικές, όταν το χρειάζεται.
Ποτέ μην το βάζετε κάτω!
Η μάχη με το άγχος μπορεί να είναι χρόνια και, συχνά, η πηγή του άγχους ενός παιδιού δείχνει ανεξάντλητη. Είναι πολύ δύσκολη η εμψύχωση ενός παιδιού με αγχώδη συμπεριφορά - ίσως νιώθετε ανίκανοι να βοηθήσετε ή ακόμα και υπαίτιοι. Δίνοντας το καλό παράδειγμα, εξασκώντας το παιδί σε τεχνικές καταπολέμησης του άγχους, συζητώντας μαζί του, επιβραβεύοντας την καλή διαχείριση των προβλημάτων και βάζοντας στην καθημερινότητά σας στιγμές αποσυμπίεσης και χαλάρωσης, το στρες βαθμιαία θα μειωθεί. Το κλειδί είναι η επιμονή. Συνεχίστε να προσπαθείτε χωρίς να το βάζετε κάτω για το καλό όλης της οικογένειας.