Εφ' όσον η μαστογραφία χρησιμοποιεί ακτινοβολία, δεν είναι επικίνδυνο αν γίνεται συχνά;
Η μαστογραφία χρησιμοποιείται από τα μέσα της δεκαετίας του '60. Από τότε, η τεχνολογία των μηχανημάτων, των φιλμ και των διαφόρων τεχνικών βελτιώθηκαν σημαντικά, γι' αυτό και η ποσότητα της ακτινοβολίας που χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια είναι χαμηλή και θεωρείται ακίνδυνη. Έχει υπολογιστεί ότι η δόση της ακτινοβολίας που δέχεται μια γυναίκα σ' έναν πλήρη μαστογραφικό έλεγχο είναι ίση με την ακτινοβολία που δέχεται από το περιβάλλον σε τρεις μήνες. Ο κίνδυνος οπότε από την ακτινοβολία δεν είναι αξιόλογος.
Τι είναι η ψηφιακή μαστογραφία;
Είναι μία σύγχρονη μαστογραφία, όπου οι ακτίνες Χ αντί να επιδρούν σ' ένα ακτινογραφικό φιλμ, διεγείρουν έναν ειδικό υποδοχέα που, με τη βοήθεια ενός προγράμματος επεξεργασίας, αναπαράγει ψηφιακά την εικόνα στην οθόνη ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή. Αυτή η τεχνική έχει ορισμένα πλεονεκτήματα, όπως το να επιτρέπει στον ακτινολόγο να μεγεθύνει κάποιες περιοχές της εικόνας, να τις φωτίζει ή να τις κάνει περισσότερο ή λιγότερο έντονες και γενικότερα να τις επεξεργάζεται καλύτερα.
Πόσο αξιόπιστη είναι η μαστογραφία, ιδιαίτερα για τη διάγνωση του καρκίνου;
H μαστογραφία εμφανίζει κάποιους περιορισμούς στις διαγνωστικές δυνατότητες της. Σ' ό,τι αφορά την περίπτωση του καρκίνου, οι περιορισμοί εμφανίζονται με δύο μορφές: η πρώτη ενώ υπάρχει καρκίνος, αυτός να μην φαίνεται στη μαστογραφία, οπότε γίνεται λόγος για «ψευδώς αρνητική» μαστογραφία και η δεύτερη, η μαστογραφία να δείχνει μία αλλοίωση η οποία να εκλαμβάνεται ως καρκίνος, αλλά στη βιοψία που ακολουθεί αυτό να μην είναι αλήθεια. Σ' αυτή την περίπτωση γίνεται λόγος για «ψευδώς θετική» μαστογραφία.
Τα ψευδώς αρνητικά ευρήματα είναι συχνότερα σε νεώτερες γυναίκες με πυκνά στήθη και σε γυναίκες που βρίσκονται σε θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, Το ποσοστό των ψευδώς αρνητικών υπολογίζεται πως αποτελεί περίπου το 10% των περιπτώσεων, δηλ. 1 στις 10 περιπτώσεις καρκίνου δεν γίνεται αντιληπτή στη μαστογραφία.
Μπορεί η κλινική εξέταση να μην ανακαλύψει την ύπαρξη καρκίνου και αυτός να φανεί μόνο στη μαστογραφία;
Βεβαίως. Η μαστογραφία μπορεί να ανακαλύψει καρκίνους με μέγεθος τόσο μικρό που να μην γίνονται αντιληπτοί από τα δάκτυλα του γιατρού κατά την ψηλάφηση. Επίσης μπορεί να δείξει τις μικροαποτιτανώσεις, ένα εύρημα που συχνά συνδέεται με το μη διηθητικό καρκίνο.
Αν κάνω τακτικά μαστογραφία θα προλάβω τον καρκίνο του μαστού;
Όχι. Η μαστογραφία δεν προλαμβάνει την εμφάνιση του καρκίνου, αλλά απλά βοηθά να ανακαλυφθεί ο καρκίνος πολύ νωρίτερα από τον χρόνο που αυτός θα γινόταν αντιληπτός από τη γυναίκα ή το γιατρό της. Έχει υπολογιστεί ότι η μαστογραφία μπορεί να διαγνώσει τον καρκίνο ενάμισι έως δύο χρόνια νωρίτερα. Αυτή η διάγνωση επιτρέπει να είναι πιο επιτυχής η θεραπεία, ενώ ταυτόχρονα μειώνει σημαντικά τις πιθανότητες να χρειαστεί η γυναίκα να υποβληθεί σε αφαίρεση του μαστού της (μαστεκτομή).
Από ποια ηλικία πρέπει να αρχίσω να κάνω προληπτική μαστογραφία;
Αυτό είναι ένα θέμα για το οποίο δεν υπάρχει ομοφωνία. Υπάρχουν επιστημονικές εταιρείες και φορείς υγειονομικής περίθαλψης που συνιστούν τον τακτικό μαστογραφικό έλεγχο από την ηλικία των 40 ετών και υπάρχουν φορείς και επιστήμονες που εκτιμούν ότι είναι ωφελιμότερο να αρχίζουν οι προληπτικοί έλεγχοι από την ηλικία των 50 ετών. Οι γυναίκες που έχουν επιβαρυμένο οικογενειακό ιστορικό ή υπόκεινται στην επίδραση παραγόντων που ευνοούν την εμφάνιση του καρκίνου του μαστού, πρέπει να αρχίζουν τις τακτικές προληπτικές εξετάσεις από μικρότερη ηλικία.
Κάθε πότε θα πρέπει να κάνω την τακτική προληπτική εξέταση με μαστογραφία;
Και σ΄ αυτό το θέμα υπάρχει διχογνωμία. Ορισμένες επιστημονικές εταιρείες και φορείς συνιστούν η τακτική μαστογραφία να γίνεται κάθε χρόνο, άλλες υποστηρίζουν να γίνεται κάθε δύο χρόνια. Για την κάθε ατομική περίπτωση, όμως, ο θεράπων γιατρός είναι σε θέση να επιλέξει το καταλληλότερο χρονικό διάστημα για την επανάληψη της προληπτικής μαστογραφίας.
Έχω αγωνία μήπως εμφανίσω καρκίνο. Αν κάνω κάθε έξι μήνες μαστογραφία δεν είναι καλύτερα;
Όχι. Κατ' αρχάς ο καρκίνος δεν είναι μία ασθένεια που μέσα σε έξι μήνες θα εμφανιστεί και θα γίνει ορατή σε μαστογραφία. Ο καρκίνος είναι μία ασθένεια που εξελίσσεται για μεγάλο χρονικό διάστημα έως ότου γίνει αντιληπτός. Ένα υποθετικό κέρδος έξι μηνών στη διάγνωση με μαστογραφία δεν θα έκανε τη θεραπεία πιο αποτελεσματική, ενώ παράλληλα θα οδηγούσε σε αναίτια έκθεση των γυναικών σε ακτινοβολία και σε σπατάλη οικονομικών πόρων.
Γιατί άλλες γυναίκες λένε ότι δεν αισθάνθηκαν πόνο κατά την πίεση του μαστογράφου και άλλες αναφέρουν ότι τις πονάει πολύ;
Συχνά οι γυναίκες είναι αναστατωμένες και έχουν φόβο ότι η εξέταση είναι επώδυνη. Αυτό τις κάνει πιο ευαίσθητες στο αίσθημα του πόνου. Η ψύχραιμη συμπεριφορά βοηθά τη γυναίκα να αισθανθεί λιγότερη ενόχληση από την πίεση. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν ορισμένες καταστάσεις που αυξάνουν την ευαισθησία του γυναικείου στήθους στην πίεση, όπως π.χ. όταν η μαστογραφία γίνει λίγο πριν από την έναρξη της περιόδου ή όταν στο στήθος υπάρχουν μεγάλες κύστεις.
Οι γυναίκες που έχουν ενθέματα μπορούν να κάνουν μαστογραφία;
Βεβαίως. Οι γυναίκες στις οποίες έχουν τοποθετηθεί ενθέματα για λόγους αισθητικής ή για αποκατάσταση μετά από μαστεκτομή πρέπει και αυτές να υποβάλλονται σε τακτικό προληπτικό έλεγχο με μαστογραφία. Θα πρέπει, όμως, να το αναφέρουν στον τεχνικό και στο γιατρό.
Έχω μικρό στήθος. Αυτό δυσκολεύει τη μαστογραφία;
Δεν υπάρχει ιδιαίτερο πρόβλημα εκτέλεσης της μαστογραφίας σε γυναίκες με μικρά στήθη. Απλώς, ο τεχνικός θα πρέπει να σας τοποθετήσει σωστά και να προβεί στις κατάλληλες για την περίπτωση ρυθμίσεις για την ακτινοβόληση. Σε ό,τι αφορά την διάγνωση, οι μικροί μαστοί είναι συνήθως πυκνοί και αυτό δυσκολεύει την ανάδειξη των αλλοιώσεων στη μαστογραφία.
Έχω πολύ μεγάλο στήθος. Αυτό προκαλεί δυσκολίες στη μαστογραφία;
Όχι. Χρειάζεται όμως προσοχή στη σωστή τοποθέτηση, έτσι που να ακτινογραφηθεί όλο το στήθος και να μη μείνει εκτός κάποιο τμήματα του. Οι ρυθμίσεις του μηχανήματος προσαρμόζονται από τον τεχνικό, ενώ συχνά χρησιμοποιείται ακτινογραφικό φιλμ μεγαλύτερων διαστάσεων.
Πηγή : cancer-society.gr