Γιατί τσακώνονται τα αδέλφια μεταξύ τους
Όλα τα παιδιά δυσκολεύονται να διαχειριστούν την συμπεριφορά τους την στιγμή που θυμώνουν –πόσο μάλλον όταν ένα παιδί είναι από την φύση του πιο προκλητικό και «δύσκολο». Το παιδί αυτό θα επιχειρεί πάντα να έχει το πάνω χέρι, ενώ το άλλο παιδί θα αισθάνεται πάντα αδικημένο.
Και αυτό που συμβαίνει συνήθως, όταν ο γονιός προσπαθεί να ηρεμήσει την κατάσταση, είναι να μην επιδιώκει την δικαιοσύνη, αλλά την ψυχική του ηρεμία. Στρέφεται, λοιπόν, προς το παιδί που ξέρει πως θα «ακούσει» περισσότερο και που θα σταματήσει πρώτο τον καυγά και το καλεί να λύσει το πρόβλημα ή να υποχωρήσει. Αυτό, όμως, συμβάλει στην δυσαρέσκεια του παιδιού αυτού, το οποίο -αν αναγκάζεται πάντα να υποχωρεί- κάποια στιγμή θα αγανακτήσει και θα νιώσει αδικημένο.
Πώς να βοηθάτε τα παιδιά σας να «τα βρίσκουν»
Η ιδέα του να αφήνετε τα παιδιά να «τα βρίσκουν» μόνα τους κατά την διάρκεια ενός καυγά είναι ότι έτσι τα εκπαιδεύετε στο να λύνουν παρεξηγήσεις και διαφορές και αργότερα στην ζωή τους. Ωστόσο, καθώς δεν είναι όλα τα παιδιά ίδια και κάποια θυμώνουν περισσότερο και εκρήγνυνται πιο εύκολα, συχνά χρειάζεται η επέμβαση του γονιού για να τα βοηθήσει να διαχειριστούν την κατάσταση. Με ποιον τρόπο;
Μάθετε στα παιδιά να αποφεύγουν τις δυσάρεστες καταστάσεις
Η πρόληψη είναι πάντα η καλύτερη θεραπεία. Ένας τρόπος για να τελειώσει ένας καυγάς πριν ακόμα αρχίσει είναι να αποχωρείς από μία κατάσταση κατά την οποία ο αδερφός ή η αδερφή σου αρχίζει να εκνευρίζεται. Βοηθήστε, λοιπόν, τα παιδιά σας να αναγνωρίζουν τις καταστάσεις που πρέπει να αποφεύγουν. Μπορείτε να ρωτήσετε π.χ. «Τι κάνει ο αδερφός σου κάθε φορά που αρχίζει να θυμώνει;», το άλλο παιδί μπορεί να πει «ανεβάζει την ένταση της φωνής του και αρχίζει να με δείχνει». Μπορείτε τότε να πείτε «όταν βλέπεις αυτά τα προειδοποιητικά σημάδια, τότε να φεύγεις. Δεν θα κερδίσεις τίποτα με το να μένεις εκεί μαζί του και να προσπαθείς να βρεις το δίκιο σου».
Προλάβετε τους καυγάδες αναγνωρίζοντας τα εναύσματα
Βοηθήστε και το πιο «δύσκολο» παιδί ή εκείνο που ξεκινά συνήθως τον καυγά να αναγνωρίζει υπό ποιες καταστάσεις θυμώνει πιο εύκολα και καταλήγει να τσακώνεται με τα αδέρφια του. Έπειτα, βοηθήστε το να βρει τρόπους για να διαχειρίζεται αυτές τις καταστάσεις ή να τις αποφεύγει. Δείξτε του ότι, με το να ελέγχει τον θυμό του, στην πραγματικότητα αποκτά μεγαλύτερο έλεγχο της κατάστασης, παρά με το να ξεσπά στα αδέρφια του.
Μάθετε στα παιδιά να αναγνωρίζουν και να θέτουν τα όρια
Φροντίστε να μάθουν τα παιδιά ότι ο καθένας έχει δικαίωμα για προσωπικό σωματικό και συναισθηματικό χώρο. Αν κάποιος τα προκαλεί σκόπιμα με τα λόγια ή με τις πράξεις του, έχουν το δικαίωμα να του ζητήσουν να σταματήσει ή να φύγει. Αν το άτομο αυτό δεν φύγει και συνεχίσει να τα ακολουθεί, τότε ξεπερνά το όριο που έχουν θέσει. Δυστυχώς, πολλά παιδιά, όμως, δύσκολα αντιλαμβάνονται τη σημασία των ορίων και σπάνια τα σέβονται. Γι'αυτό πολλές φορές θα ακούσετε κάποιο παιδί να λέει «το ξέρω ότι είναι δικό σου, αλλά φύγε από το δωμάτιό μου τώρα!». Αυτό είναι δύσκολο για το άλλο παιδί να το καταλάβει και να το διαχειριστεί. Αν το παιδί αυτό έχει θέσει ένα όριο και το άλλο σας παιδί δεν το σέβεται, τότε πρέπει να έρθει σε εσάς για να το υποστηρίξετε και να το βοηθήσετε να ενδυναμώσει το όριο αυτό.
Επιβραβεύστε τα παιδιά κάθε φορά που λύνουν ένα πρόβλημα μόνα τους
Αν κάποιο από τα παιδιά σας είναι από τη φύση του αυτό που αποφεύγει τους καυγάδες ή που προσπαθεί να διαπραγματευτεί με τα αδέρφια του αντί να τσακωθεί, βεβαιωθείτε πως αναγνωρίζετε αυτή του την προσπάθεια και επιβραβεύστε την. Το να μαθαίνει ένα παιδί να λύνει διαφωνίες είναι σημάδι ωρίμανσης. Όποιο παιδί κάνει τέτοιες προσπάθειες πρέπει να αναγνωρίζεται και να επαινείται.
Εξασφαλίστε την αποκατάσταση
Αν κάποιο από τα παιδιά σας χτυπήσει τον αδερφό ή την αδερφή του ή του πάρει κάτι, βεβαιωθείτε ότι θα υπάρξει κάποια επίπτωση για την πράξη του. Για παράδειγμα, αν το ένα παιδί σπάσει ένα παιχνίδι του άλλου, και είναι σε ηλικία που παίρνει χαρτζιλίκι, θα πρέπει να του το πληρώσει. Αν δεν είναι σε τέτοια ηλικία, τότε θα πρέπει να δώσει ένα από τα δικά του παιχνίδια ως αντίτιμο για την ζημιά που έκανε –κάτι που έχει αξία για το παιδί. Με τον τρόπο αυτόν το παιδί αναγκάζεται να πληρώσει για τις πράξεις του και το άλλο παιδί μαθαίνει ότι στην οικογένειά σας επικρατεί η δικαιοσύνη. Πολλοί από εσάς μπορεί, βέβαια, να σκεφτείτε ότι αν αναγκάσετε το παιδί που έκανε την ζημιά να δώσει κάτι δικό του στο άλλο παιδί, θα ξεκινήσει καινούργιος πόλεμος. Ωστόσο, το πρώτο παιδί δεν πρέπει να καταλάβει πως έχει το «πάνω χέρι» στην οικογένεια. Στον πραγματικό κόσμο, αν ένα παιδί π.χ. κλέψει κάτι ή χτυπήσει κάποιον, θα υπάρξει επίπτωση. Αν οι παραπάνω επιπτώσεις σας φαίνονται αδύνατες για το δικό σας παιδί, βρείτε κάποια άλλη με την οποία, όμως, να εξασφαλίζετε πως το αδικημένο παιδί αποζημιώνεται.
*Οι παραπάνω συμβουλές προέρχονται από τις παιδοψυχολόγους Kim Abraham και Marney Studaker-Cordner.