Ο αγώνας τους αυτός, όμως, ξεκινά πολύ νωρίτερα και πολύ βαθύτερα και, σε μεγάλο βαθμό, επηρεάζεται από εξωτερικούς παράγοντες. Η κοινωνική ψυχολόγος Heidi Grant Halvorson, καταθέτει σε πρόσφατο άρθρο της στο Psychology Today, ότι οι σημερινές επιτυχημένες γυναίκες ήταν εξαίρετες ως μαθήτριες στα Μαθηματικά, την Φυσική και την Χημεία. Συμβαίνει, συνήθως, στις σχολικές τάξεις τα κορίτσια να είναι καλύτερες μαθήτριες σε τέτοια μαθήματα. Μεγαλώνοντας, όμως, και ιδιαίτερα στην εφηβεία, τα πράγματα αλλάζουν και ο λόγος είναι πως όταν τα κορίτσια καλούνται να λύσουν δύσκολα ή περίπλοκα projects εγκαταλείπουν τις προσπάθειες.
Η ειδικός αναφέρει πως, ψυχολογικά, τα αγόρια αντιμετωπίζουν τα δύσκολα projects ως προκλήσεις, τις βρίσκουν διεγερτικές και «πέφτουν» σε αυτές «με τα μούτρα». Τα κορίτσια, από την άλλη, όταν τα πράγματα γίνονται περίπλοκα, αρχίζουν να αμφισβητούν τις δυνατότητές τους να διαχειριστούν τις προκλήσεις. Μάλιστα, λέει η ψυχολόγος, όσο υψηλότερο είναι το IQ ενός κοριτσιού, τόσο πιο γρήγορα χάνει την αυτοπεποίθησή του και εγκαταλείπει την προσπάθεια.
Είναι θέμα αντίληψης το πώς μεταφράζει ένα κορίτσι το κάθε πρότζεκτ. «Περιέργως», λέει η Halvorson, «τα έξυπνα κορίτσια πιστεύουν ότι οι ικανότητές τους είναι έμφυτες και δεν αλλάζουν, ενώ τα έξυπνα αγόρια πιστεύουν ότι μπορούν να αναπτύξουν τις ικανότητές τους μέσω της προσπάθειας και της εξάσκησης».
Όλα αυτά συμβαίνουν γύρω στην εφηβεία και οπωσδήποτε επηρεάζονται από εξωτερικούς παράγοντες, ιδιαίτερα από τον τρόπο που μιλά κανείς στα κορίτσια ή για τα κορίτσια. Υπάρχουν, λοιπόν, λέει η ψυχολόγος, ορισμένες φράσεις που πρέπει να αποφεύγει κανείς να χρησιμοποιεί για την κόρη του, όπως:
«Σαν κορίτσι»
Το να λέει κανείς σε ένα αγόρι ή σε ένα κορίτσι ότι τρέχει/παίζει/χτυπά/σκέφτεται ή οτιδήποτε άλλο «σαν κορίτσι», με κάποιον τρόπο και σε κάποιο επίπεδο ακούγεται σαν κάτι κακό. Σε ένα διαφημιστικό, ζητήθηκε από κορίτσια να κάνουν κάτι «σαν κορίτσια» και η απόδοσή τους ήταν μέτρια. Όταν τους ζητήθηκε να κάνουν κάτι όπως θα το έκαναν έτσι κι αλλιώς, έδειξαν σαφή βελτίωση (δείτε το ενδιαφέρον βίντεο εδώ).
«Ασ'το αυτό στα αγόρια»
Το να λέει κανείς σε ένα κορίτσι ότι π.χ. δεν μπορεί να χειριστεί κάποιο εργαλείο ή να ολοκληρώσει ένα περίπλοκο έργο μειώνει την αυτοπεποίθησή του. Το κορίτσια πρέπει να δοκιμάζουν νέα πράγματα, να πειραματίζονται με οτιδήποτε μπορεί να πειραματιστεί και ένα αγόρι, να βλέπουν π.χ. πώς λειτουργεί ένα μηχάνημα, χωρίς αρνητική επιρροή. Μελέτη έχει δείξει ότι ενώ το 66% των κοριτσιών στο Δημοτικό λέει ότι αγαπά τα Μαθηματικά και την Φυσική, μόνο 18% των φοιτητών σε Πολυτεχνικές Σχολές είναι γυναίκες.
«Μην λερώνεσαι!»
Γιατί να μην λερώνεται; Το σκάψιμο στο χώμα, η εξερεύνηση στην φύση, το «σκληρό» παιχνίδι δεν είναι δραστηριότητες που απευθύνονται σε συγκεκριμένο φύλο. Αντί να φροντίζετε τα ρούχα της κόρης σας να είναι όλα ροζ και με βολάν, γιατί δεν φροντίζετε να έχει πάντα πρόχειρα ρούχα εύκαιρα για το παιχνίδι στις λάσπες και στα χώματα;
«Αυτό το πρότζεκτ γίνεται όλο και πιο δύσκολο... ας φωνάξουμε τον μπαμπά»
Τα κορίτσια που αγαπούν τα πειράματα Φυσικής ή τις ασκήσεις Μαθηματικών θα πρέπει να παροτρύνονται να κάνουν δύσκολα, περίπλοκα πρότζεκτ. Το να τους λέτε να τα παρατήσουν με την πρώτη δυσκολία ή να φωνάξουν έναν άνδρα για να βοηθήσει είναι υποτιμητικό. Αντίθετα, πείτε στην κόρη σας να συνεχίσει να προσπαθεί μέχρι να τα καταφέρει.
«Μην ανησυχείς, κουκλίτσα μου, εσύ γι'αυτό!»
Μία τέτοια φράση υποδηλώνει, ουσιαστικά, ότι ένα μικρό χαριτωμένο κοριτσάκι αρκεί να έχει στο κεφάλι του μόνο φιόγκους, αστεράκια και καρδούλες –δεν χρειάζεται να δοκιμάζεται, να προβληματίζεται, να λύνει προβλήματα! Κι όμως, όπως τα αγόρια, έτσι και τα κορίτσια θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις στην ανάπτυξή τους, είτε σε ακαδημαϊκό είτε σε αθλητικό είτε σε κάθε άλλο επίπεδο. Δείξτε στην κόρη σας ότι πιστεύετε στην ικανότητά της να βρίσκει λύσεις σε προβλήματα και στο γεγονός ότι αν προσπαθήσει κάτι σκληρά θα τα καταφέρει, ό,τι κι αν είναι αυτό!
Αφιερώστε χρόνο για να αναγνωρίσετε τις αλλαγές που βιώνει στα εφηβικά χρόνια και ενδυναμώστε την πίστη σας στις ικανότητές της. Συνεχίστε να στηρίζετε τα πάθη και τα ενδιαφέροντά της κατά την διάρκεια των χρόνων. Και όταν γίνει γυναίκα, πείτε της ότι δεν υπάρχει κάτι που δεν μπορεί να κάνει, αν το θέλει και το πιστεύει!