Οι στέρεες τροφές ξεκινούν για τα περισσότερα μωρά περί τον 6ο μήνα, με ορισμένα φρούτα και κάποιες κρέμες –συνήθως ρυζάλευρο. Αφού το μωρό συνηθίσει την γεύση των φρούτων, μερικές εβδομάδες μετά εισάγονται στην διατροφή του και τα λαχανικά, πάντα σε πολτοποιημένη μορφή, ενώ αργότερα θα ακολουθήσει το κρέας, το οποίο πρέπει να αλέθεται μαζί με λαχανικά. Μετά τους 12 μήνες το μωρό θα αρχίσει να τρώει για πρώτη φορά ψάρι και αβγό. Σκοπός είναι από τον πρώτο χρόνο της ζωής του και μετά το μωρό σας να απολαμβάνει ποικιλία τροφών, πλούσιες σε βιταμίνες, πρωτεΐνες και ασβέστιο.
Πώς θα καταφέρετε, όμως, να μάθετε στο μωρό να τρώει ό,τι του προσφέρετε; Μελέτες λένε ότι όσο πιο νωρίς του γνωρίσετε πολλές και διαφορετικές γεύσεις, τόσο λιγότερες πιθανότητες έχετε να γίνει «δύσκολο» στο φαγητό καθώς θα μεγαλώνει. Οι παρακάτω συμβουλές θα σας βοηθήσουν να το κάνετε σωστά.
Τεστ γεύσης
Τα δύο βασικά σημεία που πρέπει να προσέξετε όταν ξεκινάτε τις στέρεες τροφές στο μωρό σας είναι οι γεύσεις και οι υφές. Το μυστικό για να του μάθετε να δέχεται διαφορετικές γεύσεις είναι να του προσφέρετε όσο περισσότερους συνδυασμούς τροφών μπορείτε, αλλά και μεμονωμένες τροφές. Προσπαθήστε μία νέα τροφή να την προσφέρετε τουλάχιστον 15 φορές, μέχρι το μωρό να γίνει ενός έτους, ακόμα κι αν στην αρχή δείχνει να την απορρίπτει.
Ξεκινήστε αναμειγνύοντας μία νέα τροφή με κάποια άλλη, με την οποία το μωρό έχει ήδη εξοικειωθεί και του αρέσει. Για παράδειγμα:
Πατάτα με καρότο
Πατάτα με σπανάκι
Γλυκοπατάτα με καρότο
Πατάτα, καρότο, κολοκύθι
Κολοκύθι με μήλο
Πατάτα με αρακά
Πατάτα με αρακά και ρύζι
Βλέπετε πώς μπορούν να επαναλαμβάνονται οι τροφές, με διάφορους συνδυασμούς, μέχρι το μωρό σας να τις συνηθίσει.
Μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Ερευνητικό Κέντρο Παιδικής Παχυσαρκίας του Πανεπιστημίου της Pennsylvania έδειξε ότι τα μικρά παιδιά μαθαίνουν να αγαπούν ένα λαχανικό όλο και περισσότερο, αφού το έχουν δοκιμάσει τουλάχιστον έξι διαφορετικές φορές. Άλλη μελέτη έδειξε ότι μωρά που δοκιμάζουν ένα νέο λαχανικό για οκτώ συνεχόμενες ημέρες έχουν περισσότερες πιθανότητες τελικά να το συνηθίσουν και να τους αρέσει.
Παίξτε με την υφή
Ένας άλλος τρόπος για να παροτρύνετε το μωρό σας να πειραματιστεί με τις νέες γεύσεις στα γεύματά του, είναι να του προσφέρετε την ίδια τροφή σε διαφορετική μορφή. Μην προσφέρετε διαρκώς μόνο αλεσμένες τροφές. Εφόσον έχετε την έγκριση του παιδιάτρου σας, δοκιμάστε να προσφέρετε στο μωρό τις τροφές λιωμένες με το πιρούνι και στη συνέχεια σε μορφή finger food (π.χ. βρασμένο καρότο σε μεγάλα κομμάτια, τόσα ώστε να μπορεί να τα κρατήσει αλλά όχι να πνιγεί).
Μην δωροδοκείτε το μωρό για να φάει τα φρούτα και τα λαχανικά του και μην το ανταμείβετε, π.χ. με γλυκά, αφού τα έφαγε. Με τον τρόπο αυτόν θα το κάνετε να προτιμά πάντα το «βραβείο» και όχι το λαχανικό ή το φρούτο.
Μην θυμώνετε και μην πιέζετε ποτέ το μωρό να φάει κάτι που δεν του αρέσει. Να το ενθαρρύνετε, όμως, και να του στέλνετε θετικά μηνύματα κάθε φορά που είναι πρόθυμο να δοκιμάσει μια νέα τροφή, ακόμα κι αν είναι ακόμα πολύ μικρό.
Δώστε το καλό παράδειγμα! Έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά που βλέπουν τους γονείς τους να τρώνε λαχανικά, έχουν περισσότερες πιθανότητες να τα δοκιμάσουν και τα ίδια. Μεγαλώνοντας, βλέποντας άλλα παιδιά να τρώνε λαχανικά, έχουν επίσης περισσότερες πιθανότητες να επηρεαστούν.
Μην πιέζετε το μωρό. Τα μωρά και τα μικρά παιδιά έχουν την ικανότητα να ανιχνεύουν την πικρή γεύση κάποιων λαχανικών πιο εύκολα από τους μεγάλους και κάποια παιδιά την αποστρέφονται από την φύση τους. Αν, λοιπόν, κάποιο μωρό δεν θέλει με τίποτα να φάει ένα συγκεκριμένο λαχανικό (π.χ. μπρόκολο), όσες φορές κι αν το προσφέρετε, μην επιμένετε. Αν προτιμά τον αρακά και το καλαμπόκι, ας τρώει αυτά αντί για μπρόκολο.
Μην μεταφέρετε στο μωρό τις δικές σας ιδιοτροπίες. Μην ξεχνάτε να προσφέρετε στο μωρό τροφές που εσείς μπορεί να μην τρώτε. Δεν υπάρχει λόγος, για παράδειγμα, να μην τρώει το παιδί ψάρι ή αγκινάρα, επειδή δεν αρέσουν σε εσάς.
Προτιμάτε τα φωτεινά χρώματα! Μελέτη του Πανεπιστημίου Cornell έδειξε ότι τα παιδιά έλκονται περισσότερο από πιάτα που περιέχουν έξι διαφορετικά χρώματα τροφών. Έτσι, συνδυάστε στο πιάτο του μωρού καρότο, πατάτα, αρακά, ντομάτα, κοτόπουλο, κολοκύθι, πιπεριά και όποιο άλλο τρόφιμο με χρώμα μπορείτε να φανταστείτε, για να το κάνετε πιο χαρούμενο και ελκυστικό για το μωρό σας!
Κι αν συνεχίζει να μην τρώει;
Πολλές φορές ο λόγος που δεν τρώει το μωρό σας δεν έχει να κάνει με την γεύση ή την υφή της τροφής που του προσφέρετε, παρά με άλλους παράγοντες όπως:
-Βγάζει δοντάκια: Αν σκεφτεί κανείς ότι τα πρώτα δοντάκια εμφανίζονται σχεδόν ταυτόχρονα με την εισαγωγή στερών τροφών, είναι λογικό να μην έχει όρεξη να φάει ένα μωρό που πονάει.
-Είναι κρυωμένο: Ένα μωρό που έχει πυρετό ή «μπουκωμένη» μυτούλα θα δυσκολευτεί στο φαγητό, ακόμα κι αν του προσφέρετε τις αγαπημένες του τροφές.
-Είναι πολύ ανεξάρτητο: Από τους 9 μήνες και μετά τα μωρά αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι έχουν προτιμήσεις και θέλουν να τις επιβάλλουν. Δεν είναι, λοιπόν, περίεργο, ενώ το μωρό σας είχε αρχίσει να τρώει κανονικά, ξαφνικά να κάνει «κόλπα». Η λύση είναι είτε να βάζετε μπροστά του μπολάκια με τροφές που να μπορεί να παίρνει μόνο, με το χέρι του για να δοκιμάζει, είτε να του δώσετε να κρατά ένα κουτάλι, για να νιώθει πιο ανεξάρτητο, και με ένα άλλο κουτάλι εσείς να το ταΐζετε.
-Είναι κουρασμένο: Καθώς η ώρα του φαγητού συνήθως προηγείται της ώρας του ύπνου, είναι πιθανό το μωρό σας να νυστάζει και έτσι να μην έχει όρεξη να φάει. Προσπαθήστε, λοιπόν, είτε να ταΐζετε το μωρό λίγο νωρίτερα, είτε να του δίνετε κάτι πολύ μικρό εκείνη την ώρα (π.χ. λίγη μπανάνα), να το κοιμίζετε και να το ταΐζετε κανονικά όταν θα έχει ξυπνήσει και θα έχει περισσότερη όρεξη για φαγητό!
Προσφέρετε εναλλακτικές αλλά με μέτρο
Τα νούμερα της τελευταίας έρευνας του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης σχετικά με το πρόβλημα της παχυσαρκίας ανά τον κόσμο είναι αποκαρδιωτικά: Το 44% των αγοριών και το 38% των κοριτσιών στην Ελλάδα είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, με αποτέλεσμα η χώρα μας να καταλαμβάνει την πρώτη θέση στον κατάλογο των χωρών με τα πιο παχύσαρκα παιδιά.
Το συμπέρασμα που βγάζει ο ΟΟΣΑ από τα αποτελέσματα αυτά είναι ότι η κρίση στρέφει τους Έλληνες σε φθηνές επεξεργασμένες τροφές και προμαγειρεμένα γεύματα, αντί για πιο υγιεινές εναλλακτικές με φρούτα και τα λαχανικά. Αυτό, βέβαια, ακούγεται εντελώς παράλογο, δεδομένου ότι τα φρούτα και τα λαχανικά είναι σαφώς φθηνότερα από τα έτοιμα γεύματα! Άρα, το πρόβλημα μάλλον έγκειται στον πιο «αμερικανοποιημένο» τρόπο ζωής και διατροφής, αλλά και στο έλλειμμα παιδείας σε θέματα υγιεινής διατροφής.
Τα τεράστιο πρόβλημα της παιδικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα, λοιπόν, είναι ένας λόγος παραπάνω για να δωθεί έμφαση στην εισαγωγή περισσότερων φρούτων και λαχανικών στην διατροφή του μωρού, προκειμένου να τα συνηθίσει και να τα αγαπήσει. Αποτελεί, όμως, και μία σημαντική υπενθύμιση στο γιατί δεν χρειάζεται να πιέζετε υπερβολικά το μωρό για φάει και γιατί δεν πρέπει να του προσφέρετε μόνο τις γλυκές ή παχυντικές τροφές που δείχνει να προτιμά!