Τι είναι το ροχαλητό
Ροχαλητό ονομάζεται η παραγωγή αναπνευστικού θορύβου κατά τον ύπνο, και προέρχεται από τους κραδασμούς των φαρυγγικών τοιχωμάτων. Το 30% περίπου του γενικού πληθυσμού ροχαλίζει κάθε φορά πού κοιμάται ενώ το 80% ροχαλίζει περιστασιακά. Αν το ροχαλητό συμβαίνει συχνά, τότε μπορεί να επηρεάσει την ποσότητα και την ποιότητα του ύπνου καθώς και αυτήν της υπόλοιπης οικογένειας.
Αιτίες εμφάνισης
Ένας σημαντικός παράγοντας είναι, όπως υπογραμμίζει ο κ. Λέπουρας, οι ανωμαλίες στην κατασκευή της μύτης. Το στραβό ρινικό διάφραγμα, οι αμυγδαλές και τα κρεατάκια μπορούν επίσης να συμβάλουν στην εμφάνιση έντονου ροχαλητού. Η παχυσαρκία αποτελεί επιπρόσθετα μια πολύ σημαντική αιτία εμφάνισης του ροχαλητού. Τα άτομα με υπερβολικό βάρος έχουν ογκώδεις ιστούς στην περιοχή του λαιμού, φαινόμενο που εμποδίζει τη φυσιολογική ροή του αέρα και ευνοεί τον υπερβολικό θόρυβο. Τέλος, το κάπνισμα και η λήψη αλκοόλ μπορούν να προκαλέσουν ροχαλητό κατά την διάρκεια του ύπνου.
Πότε το ροχαλητό γίνεται επικίνδυνο
Το ροχαλητό εκφράζεται με έντονο θόρυβο ("σφύριγμα") που κάνει αυτός που κοιμάται προσπαθώντας να πάρει βαθιά αναπνοή. Σύμφωνα με τον κ. Λέπουρα, υπάρχουν κάποια σημάδια που υποδηλώνουν ότι το ροχαλητό μπορεί να γίνει επικίνδυνο. Αυτά είναι:
-Όταν ξυπνάτε κουρασμένοι, παρόλο που έχετε συμπληρώσει 8ωρο ύπνου
-Όταν αισθάνεστε υπνηλία κατά τη διάρκεια μιας ημέρας
-Όταν εμφανίζετε αυξημένη κόπωση ή σημάδια κατάθλιψης
-Όταν το ροχαλητό συνοδεύεται από σύντομες διακοπές της αναπνοής
Το τελευταίο σύμπτωμα μπορεί να υποδηλώνει υπνική άπνοια, που είναι μια εξαιρετικά σοβαρή κατάσταση κατά την οποία ο οργανισμός δεν μπορεί να προσλάβει οξυγόνο, με συνέπεια να εμφανίζει χαμηλά επίπεδα οξυγόνου και αυξανόμενα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα. Μπορεί να προκαλέσει καρδιακές αρρυθμίες, καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό, υπέρταση, σεξουαλικές διαταραχές, διαβήτη, μέχρι και αιφνίδιο θάνατο από καρδιακή ανακοπή.
Διάγνωση και τρόποι αντιμετώπισης
Εάν κάποιος επιθυμεί να δει κατά πόσο το ροχαλητό φτάνει στα όρια να γίνει επικίνδυνο για την υγεία του, οφείλει καταρχάς να επισκεφθεί έναν παθολόγο, ο οποίος θα του πάρει το ιστορικό και θα τον υποβάλει σε γενικό check up. Στη συνέχεια πιθανώς να τον παραπέμψει σε ΩΡΛ ή σε πνευμονολόγο για περαιτέρω εξετάσεις. O ΩΡΛ μπορεί να τον καθοδηγήσει να χρησιμοποιήσει ένα κασετοφωνάκι με το οποίο θα καταγράψει το ροχαλητό κατά τη διάρκεια της νύχτας και το οποίο στη συνέχεια θα αξιολογηθεί για να μετρηθεί το διάστημα της αναπνοής.
Συνίσταται επίσης μια επίσκεψη σε κέντρο Μελέτης Ύπνου, η οποία παρέχει τη δυνατότητα πλήρους διερεύνησης των διαταραχών της αναπνοής κατά τον ύπνο και επιτρέπει την ακριβή διάγνωση και άρα καλύτερη θεραπεία. Η "πολυπνογραφία" είναι μια καθοριστική εξέταση που θα καταγράψει την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου, τις κινήσεις των ματιών, την δραστηριότητα των μυών, την αναπνευστική προσπάθεια και τα επίπεδα οξυγόνου αίματος.
Ενδεικτικά κέντρα Μελέτης Ύπνου:
• Αιγινήτειο Νοσοκομείο (Αθήνα), Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Τηλ: 210-7289324
• Νοσοκομείο Σωτηρία (Αθήνα), Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική, Τηλ: 210-7710012
• Σισμανόγλειο Νοσοκομείο (Αθήνα), Τηλ: 210-8043203
• Νοσοκομείο Παπανικολάου (Θεσσαλονίκη), Τηλ: 2310-358278
• Πνευμονολογική Κλινική του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Κρήτης (Ηράκλειο), Τηλ: 2810-394824
• Πνευμονολογική Κλινική του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Θεσσαλίας (Λάρισα), Τηλ: 2410-301193
Ο κ. Λέπουρας αναφέρει πως η αντιμετώπιση έχει να κάνει με τον βαθμό του προβλήματος. Συγκεκριμένα, εάν μιλούμε για ελαφριά ή μέτρια περίπτωση, τότε αυτή αντιμετωπίζεται με απώλεια βάρους, συγκεκριμένη διατροφή, άσκηση, αποφυγή αλκοόλ πριν τον ύπνο, κατάκλισης τρις ώρες τουλάχιστον μετά το δείπνο. Στην περίπτωση που υπάρχουν παράγοντες που προκαλούν μηχανική απόφραξη στην δίοδο του αναπνεόμενου αέρα, τότε θα χρειαστεί χειρουργείο. Οι πιο συνηθισμένες χειρουργικές επεμβάσεις που πραγματοποιούνται σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η αμυγδαλεκτομή και οι επεμβάσεις στη ρινική κοιλότητα (π.χ πλαστική του ρινικού διαφράγματος και των ρινικών κογχών, αφαίρεση πολυπόδων ή ρινικών όγκων). Σε πιο βαριές τέλος περιπτώσεις, και κυρίως όταν υπάρχει το φαινόμενο της υπνικής άπνοιας, ο ασθενής καλείται να ακολουθήσει μηχανική θεραπεία και συγκεκριμένα να φοράει κατά την διάρκεια του ύπνου μια μάσκα (ρινική ή μάσκα προσώπου) για να μπορέσει να αντιμετωπίσει την διακοπή της αναπνοής από το ροχαλητό.