Πού οφείλεται η εμμονή προς το παιδί
Η ψυχολόγος κ. Δήμητρα Σφήκα υπογραμμίζει ότι όταν μια γυναίκα γίνει μητέρα, "αναβιώνει την παιδική της ηλικία και μέσα από το παιδί της καθρεφτίζει τις προσωπικές της φοβίες και ανασφάλειες". Όταν η συμπεριφορά της φτάνει σε σημείο υπερβολικό απέναντι στο παιδί της, τότε αυτό ισοδυναμεί με μια "ψευτοεπένδυση των δικών της ανεπαρκειών και μια διαφορετική εξισορρόπηση ταυτότητας σε σχέση με το παιδί".
Όπως εξηγεί, δηλαδή, η ψυχολόγος, η γυναίκα που αναπτύσσει μια εμμονή με το παιδί της (με την έννοια μιας υπερβολικής ανησυχίας και διαρκούς φόβου) πιστεύει πως με αυτόν τον τρόπο είναι η ίδια καλύτερη μητέρα. Αυτή η πεποίθηση είναι βέβαια λανθασμένη και οφείλει να γίνει κατανοητή η παθολογία της καθώς, όπως θα εξηγήσουμε και πιο κάτω, έχει αρνητικές συνέπειες για την ίδια και για το παιδί.
Συμπτώματα
Η κ. Σφήκα αναφέρει πως η "παιδοφρένεια" μπορεί να έχει σαφή χαρακτηριστικά:
- διαρκή φόβο για αιφνίδιο θάνατο του παιδιού
- φόβο για πνιγμό του παιδιού όταν εκείνο καταπίνει την τροφή του
- συνεχείς έμμονες σκέψεις μήπως πάθει κάτι (χωρίς να συντρέχει κάποιος λόγος)
- υπερβολική ανησυχία μήπως πάθει κάτι το παιδί όταν η μητέρα δεν είναι κοντά του
- καμία εμπιστοσύνη σε τρίτα πρόσωπα σε σχέση με το αν εκείνα μπορούν να το φροντίσουν
Επιπτώσεις και λύσεις
Σύμφωνα με την κ. Σφήκα, η υπερβολική προσκόλληση στο παιδί έχει τεράστιες αρνητικές επιπτώσεις για το ίδιο. Καταρχάς, δημιουργεί τεράστια ανασφάλεια στο παιδί, η οποία διογκώνεται όσο αυτό μεγαλώνει. Επιπρόσθετα, το παιδί αδυνατεί να σταθεί στα πόδια του, δεν αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και αντιμετωπίζει κοινωνικά προβλήματα που δυσχεραίνουν την προσαρμογή του στην καθημερινότητα. Η προσκόλληση στο παιδί έχει μεγάλες αρνητικές επιπτώσεις και στη σχέση της μητέρας με τον σύζυγο, καθώς δημιουργείται τεταμένη ατμόσφιαρα και πολλά προβλήματα στην σεξουαλική ζωή του ζευγαριού.
Συνήθως οι μητέρες που έχουν εμμονή με το παιδί τους δεν το κατανοούν οι ίδιες, όπως υπογραμμίζει η κ. Σφήκα. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να υπάρξει αφύπνιση από την πλευρά του συντρόφου. Ο σύζυγος οφείλει να συζητήσει μαζί με την μητέρα, να αναλάβει τις δικές του ευθύνες και στη συνέχεια να μπορέσουν μαζί να βρουν μεγαλύτερη ισορροπία μέσα στην οικογένεια. Σε δεύτερο επίπεδο, μια βραχεία ψυχοθεραπευτική βοήθεια (πιθανώς συστημικής ή ψυχοδυναμικής φύσης) θα βοηθήσει στο να ξεκαθαρίσει η μητέρα περισσότερο την συμπεριφορά της και να την αναπροσδιορίσει σε σχέση με το παιδί της.
Μία "παιδοφρενής" μαμά με χιούμορ...
Η Αμερικανίδα blogger, μητέρα τριών παιδιών, Annie Renea μιλά στο blog της για τις δικές της στιγμές "παιδοφρένειας" παραθέτοντας με μπόλικο χιούμορ τα παρακάτω χαρακτηριστικά της "πάθησης":
Παράνοια
Έμμονες σκέψεις που μπορεί να σας ακολουθούν σε όλη τη διάρκεια της ημέρας. Αίσθημα καταδίωξης και υπερβολής που έχουν να κάνουν με τα παιδιά, π.χ. δεν θα κοιμηθώ καθόλου το βράδυ, το παιδί θα ξυπνήσει και θα κλαίει συνέχεια, θα 'πεθάνω' από έλλειψη ύπνου, το παιδί μου θα με 'σκοτώσει' αν συνεχίσει έτσι κ.λ.π.
Ψευδαισθήσεις
Κάποιες εικόνες ή ήχοι που μπορεί να μη συμβαίνουν στην πραγματικότητα αλλά που μπορεί να ανακυκλώνονται μέσα στη μέρα σχετικά με το παιδί, όπως π.χ. ακούω συνέχεια το παιδί μου να κλαίει, το ακούω να φωνάζει 'μαμά', μυρίζω το δερματάκι του, ή και μια προσπάθεια να πείσετε τους άλους π.χ. καλά, δεν μυρίζετε εσείς τα κακά του;
Αυταπάτες
Μη ρεαλιστικές πεποιθήσεις ότι το παιδί είναι το πιο έξυπνο στον κόσμο ή ότι θα έχει πάντα εξαιρετικούς τρόπους ή ότι έχει ιδιαίτερα χαρίσματα που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα π.χ. το παιδί μου είναι μια ευφυία, το παιδί μου είναι γεμάτο από ιδιαίτερα ταλέντα, το παιδί μου είναι μοναδικό.
Διαταραχή της σκέψης
Πρόκειται για διαταραχές της σκέψης, με τη μορφή παραληρητικών ιδεών και διαταραχή του ειρμού. Συνήθως εκδηλώνεται με παράξενους συνειρμούς και μπορεί να φθάσει μερικές φορές στην απόλυτη ασυναρτησία π.χ. στο σημείο αυτό θα ήθελα να τονίσω (φάε όλο σου το φαγητό!!!) και ναι, οι γονείς δεν θα έπρεπε να συμπεριφέρονται με (όχι, δεν θα δεις τηλεόραση) κλπ.
Απώλεια ενδιαφέροντος για τις καθημερινές δραστηριότητες
Ένα από τα κλασικά συμπτώματα της "πάθησης" είναι και η έντονη μείωση ή απώλεια του ενδιαφέροντος ή της ευχαρίστησης σε όλες ή σχεδόν όλες τις δραστηριότητες κατά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, σχεδόν κάθε μέρα π.χ. δεν με νοιάζει αν υπάρχει ένα βουνό από ασιδέρωτα ρούχα, δεν με ενδιαφέρει τι φαγητό θα φτιάξω κ.λ.π.
Αποδιοργανωμένη συμπεριφορά
Ασυνήθιστη συμπεριφορά κατά την οποία η μητέρα ενεργεί με διάφορους τρόπους, από ανόητα και παιδιάστικα έως με θυμό και επιθετικότητα. Την αποδιοργανωμένη συμπεριφορά και τον αποδιοργανωμένο λόγο μπορεί να συνοδεύσουν "χαζοχαρούμενη" συμπεριφορά και άνευ λόγου γέλιο π.χ. αγαπούλα μου έλα να σε φιλήσω... τιιιιιι έσπασες το βάζο;; θα σε σκοτώσω!! μωρούλι μου όμορφο... πάλι αταξίες κάνεις, θα σε βάλω τιμωρία!! κ.λ.π.
Μειωμένη ικανότητα να τηρηθεί το πρόγραμμα
Η έλλειψη ενεργητικότητας κινήτρων και πρωτοβουλίας είναι μέρος της... ασθένειας! Η έλλειψη τηρήσεως του προγράμματος εξαρτάται από το αν κάποιο παιδί αρρωστήσει, αν μπορεί να βρει τα παπούτσια του, αν τσακώνεται με το αδερφάκι του, αν χτύπησε στο διάλειμμα, αν έχει διάρροια ή δέκατα!
Παραμέληση της προσωπικής υγείας
Ασχολείσαι τόσο πολύ με το παιδί και με τη δική του υγεία που καταλήγεις να μην θυμάσαι πότε έκανες τελευταία φορά μπάνιο, πότε έβαψες τα μαλλιά σου, πότε γενικώς έκανες κάτι για τον εαυτό σου!
Τα παραπάνω σημεία που επισημαίνει η Annie Renea έχουν αποδοθεί με δόσεις χιούμορ, ωστόσο είναι πιθανό να αναγνωρίζετε κάπου τον εαυτό σας. Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό η μητέρα να αναγνωρίζει την υπερβολή στη συμπεριφορά της και να την φέρνει σε μια ισορροπία, για το καλό το δικό της και κυρίως του παιδιού.