Κούραση και κόπωση
Η κ. Μοσχοβάκη αναφέρει καταρχάς ότι υπάρχει μια σημαντική διαφορά ανάμεσα στην κούραση και στην κόπωση. Η κούραση αποκαθιστάται με ύπνο ή με πιο καλή διατροφή, ενώ η κόπωση είναι η εκτεταμένη πτώση ενέργειας και κατ’ επέκταση μείωση της λειτουργικότητας στις καθημερινές υποχρεώσεις. Σε ακραίες περιπτώσεις, κάποιος που έχει κόπωση μπορεί να εμφανίσει αδυναμία να σηκωθεί από το κρεβάτι του, να έχει τάσεις για λιποθυμία και παντελή αδυναμία να ανταποκριθεί στην καθημερινότητά του.
Αιτίες της κόπωσης
Η κ. Μοσχοβάκη διαχωρίζει την κόπωση σε ιδιοπαθή και δευτεροπαθή. Ιδιοπαθής κόπωση είναι το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης που ουσιαστικά πρόκειται για μια γενικευμένη δυσλειτουργία του οργανισμού, για μια ολιστική διαταραχή που συνδυάζεται με διαταραχή του ανοσοποιητικού και του νευρικού συστήματος. Η δευτεροπαθής κόπωση περιλαμβάνει παράγοντες και νοσήματα. Στους παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν κόπωση είναι η κατάχρηση αλκοόλ, η κακή διατροφή, οι ιδιομορφίες στη δουλειά με πολλές μετακινήσεις σε μεταφορικά μέσα, οι στερητικές ή ακατάλληλες δίαιτες, η απότομη απώλεια βάρους, η κατάχρηση στον καφέ (πάνω από τρία φλιτζάνια την μέρα) και η αϋπνία. Στα νοσήματα τώρα, τα τρία βασικά που εντοπίζει η κ. Μοσχοβάκη είναι η αναιμία, οι διαταραχές στον θυρεοειδή και η υπερκόπωση. Στα νοσήματα, επίσης, περιλαμβάνονται τα καρκινώματα, τα αυτοάνοσα νοσήματα, το AIDS, οι καρδιακές παθήσεις, ο διαβήτης, η υπόταση, οι ψυχολογικές παθήσεις (έντονο άγχος ή κατάθλιψη) και οι εγκεφαλικές παθήσεις.
Ιατρικές εξετάσεις και θεραπεία
Όπως υπογραμμίζει η κ. Μοσχοβάκη, το κατά πόσο κάποιος οφείλει να ανησυχήσει όταν νιώθει εξάντληση θα εξαρτηθεί από το πόσο παρατεταμένη είναι η κόπωση. Εάν το άτομο είναι λειτουργικό τότε μπορεί απλά να ξεκουραστεί για λίγες ημέρες μέχρι να ανακάμψει. Εάν το άτομο αναγνωρίσει ότι πάσχει από κόπωση, ή αν η κόπωση συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα όπως είναι ο πυρετός, ο πονοκέφαλος και η διάθεση για εμετό, τότε είναι καλό να επισκεφτεί έναν παθολόγο. Τότε εκείνος θα εξετάσει με στηθοσκόπιο τους πνεύμονες και την καρδιά, θα μετρήσει την πίεση, θα "ακούσει" το έντερο και στη συνέχεια θα συστήσει σειρά από αιματολογικές εξετάσεις. Αναλόγως των αποτελεσμάτων, θα ακολουθηθεί και η κατάλληλη αγωγή.
Σε κάθε περίπτωση, κάποιες γενικές οδηγίες για να προλάβει κανείς την κόπωση ή για να επαναφέρει την ενέργειά του είναι:
-Να κοιμάται καθημερινά τουλάχιστον 7 ώρες.
-Να έχει σταθερές ώρες κατάκλισης.
-Να ασκείται καθημερινά, έστω και με το περπάτημα (ειδικά στον ήλιο).
-Να ακολουθεί μια διατροφή που να περιλαμβάνει όλα τα θρεπτικά συστατικά.
-Να μειώσει τον εργασιακό φόρτο.
-Να αποφεύγει τις απότομες αλλαγές βάρους.
-Να μην κάνει κατάχρηση καφέ και αλκοόλ.
-Να μάθει να διαχειρίζεται το άγχος του (ίσως με ένα χόμπι).
-Να αφιερώνει χρόνο σε κοινωνικές συναναστροφές.
Η κ. Μοσχοβάκη τονίζει, πάντως, ότι τις περισσότερες φορές η κόπωση προκαλείται από έναν συνδυασμό παραγόντων και για τον λόγο αυτόν καλό θα ήταν το άτομο να παρακολουθεί το σώμα -και την ψυχολογία- του προκειμένου να μπορεί πιο εύκολα να οδηγηθεί στην λύση.