Πώς καθαρίζεται η εστία του τζακιού
Είτε το τζάκι σας είναι από πυρότουβλα είτε από μαντέμι, είτε είναι ανοιχτού είτε κλειστού τύπου ή ενεργειακό, το μόνο σίγουρο είναι ότι η εστία πρέπει να καθαρίζεται τακτικά (έως και καθημερινά), γιατί η υπερβολική συσσώρευση στάχτης αφενός δυσχεραίνει τη λειτουργία του τζακιού και αφετέρου, ειδικά στα παραδοσιακά τζάκια, μεταφέρεται στα σωματίδια του αέρα, με κίνδυνο να προκαλέσει αναπνευστικά προβλήματα στα μέλη της οικογένειας.
Βήμα 1ο: Προστασία από τις στάχτες
Προσοχή: Μην επιδιώξετε να καθαρίσετε το τζάκι αμέσως αφού σβήσει, καθώς υπάρχει κίνδυνος να καείτε. Περιμένετε μέχρι το επόμενο πρωί.
Φορέστε ένα ζευγάρι πλαστικά γάντια και απλώστε μερικές εφημερίδες στο πάτωμα μπροστά από το τζάκι, για να πέσουν εκεί τυχόν στάχτες από την εστία (εκτός αν έχετε πυρίμαχο χαλάκι εκεί, το οποίο μπορείτε να τινάξετε). Αν δίπλα στο τζάκι υπάρχουν λευκά έπιπλα καλό είναι να τα καλύψετε με ένα πλαστικό κάλυμμα.
Πάνω στις εφημερίδες ακουμπήστε έναν σκουπιδοτενεκέ με σακούλα (και έχετε και άλλη μία «εφεδρική» σακούλα).
Βήμα 2ο: ΚαθαρισμόςΑν η εστία του τζακιού σας είναι διάτρητη και το συρτάρι βρίσκεται κάτω από αυτήν, σκουπίστε το διάτρητο μέρος και αδειάστε τη στάχτη από το συρτάρι στον κάδο. Οι κατασκευαστές τζακιών συνιστούν πάντως, όσο χρησιμοποιείται το τζάκι, να μένει λίγη στάχτη στο συρτάρι για να προστατεύεται αυτό από την υπερθέρμανση.
Αν το τζάκι έχει κλειστή εστία, αφαιρέστε από αυτήν τη σιδερένια σχάρα με το συρτάρι της (αν υπάρχει), για να τα καθαρίσετε αργότερα μόνα τους, ιδανικά στο μπαλκόνι ή την αυλή.
Στη συνέχεια δώστε έμφαση στν εστία: Ξεκινήστε να σκουπίζετε τις στάχτες της με το ειδικό σκουπάκι του τζακιού και με το φτυάρι να τις μεταφέρετε στον σκουπιδοτενεκέ. Σκουπίστε όσο μπορείτε και τα εσωτερικά τοιχώματα της καμινάδας (εντατικός καθαρισμός της καμινάδας είναι σκόπιμο να γίνεται μία φορά τον χρόνο, ιδανικά την Άνοιξη, όταν δεν θα χρησιμοποιείται πια το τζάκι). Σκοπός είναι να απομακρύνετε τον μεγαλύτερο όγκο της στάχτης.
Στο σημείο αυτό: Καθώς είναι αδύνατο να απομακρυνθεί όλη η στάχτη με το σκουπάκι, πιθανώς να θέλετε να χρησιμοποιήσετε ηλεκτρική σκούπα. Για να μην καταστρέψετε την κανονική ηλεκτρική σας σκούπα, στο εμπόριο διατίθενται ειδικές ηλεκτρικές σκούπες τζακιού, σε μεγάλη γκάμα τιμών (από 45 έως 100 ευρώ) ανάλογα με την ισχύ και τις λειτουργίες τους, οι οποίες έχουν την ιδιότητα να ρουφούν τη στάχτη και να την αποθηκεύουν σε δοχείο, το οποίο στην συνέχεια θα πρέπει να αδειάζετε. Δείτε ποικιλία από σκούπες για τζάκι εδώ.
Αν αποφασίσετε να κάνετε μία τέτοια επένδυση, όμως, χρήσιμο είναι να γνωρίζετε πως οι πιο οικονομικές σκούπες τζακιού, οι οποίες απλά ρουφούν και αποθηκεύουν τη στάχτη, έχουν το μειονέκτημα να «μπουκώνει» το φίλτρο τους μετά από 2-3 χρήσεις. Το αποτέλεσμα είναι ότι πρέπει, αφού αδειάσετε τον κάδο τους, να καθαρίσετε πολύ καλά το φίλτρο για να λειτουργήσει ξανά η σκούπα (δουλειά καθόλου εύκολη!). Ίσως, λοιπόν, θέλετε να επιλέξετε μία σκούπα με ανάστροφη λειτουργία, δηλαδή με φυσητήρα, ο οποίος θα αδειάζει απευθείας σε κάδο τη στάχτη που θα έχει πρώτα ρουφήξει, απομακρύνοντάς την και από το φίλτρο. Η σκούπα αυτή θα σας κοστίσει σχεδόν τα διπλά χρήματα, όμως υπόσχεται να σας απαλλάξει από τον κόπο του διαρκούς καθαρισμού του φίλτρου.
Βήμα 3ο: Εντατικότερος καθαρισμόςΑφού έχετε, λοιπόν, καθαρίσει και τα ψήγματα στάχτης από την εστία, και αν δεν έχετε σκοπό να ανάψετε ξανά το τζάκι για κάμποσο καιρό, μπορείτε να εστιάσετε στις λεπτομέρειες: Πάρτε μία συρματόβουρτσα, όπως αυτές που χρησιμοποιούνται για τον καθαρισμό του barbecue. Σε έναν πλαστικό κουβά αναμείξτε έξι κουταλιές της σούπας φωσφορικό τρινάτριο και ένα καπάκι χλωρίνης σε 3,8 λίτρα χλιαρό νερό (θα βρείτε τα χημικά αυτά σε καταστήματα που εξειδικεύονται στα καθαριστικά προϊόντα ή σε χρωματοπωλεία). Αν η καυστικότητα του μείγματος σας ενοχλήσει, δοκιμάστε να ρίξετε στο μείγμα λίγη μαγειρική σόδα ή ξύδι.
Βουτήξτε τη βούρτσα στο μείγμα και ξεκινήστε να τρίβετε τους τοίχους και το εσωτερικό της εστίας. Αφαιρέστε τυχόν κομμάτια που θα συγκεντρωθούν με το σκουπάκι και αφού τελειώσετε βρέξτε ένα μεγάλο πανί με νερό και «περάστε» τους τοίχους και το δάπεδο της εστίας. Αφήστε τη να στεγνώσει και πετάξτε εφημερίδες και σακούλες σκουπιδιών.
Ενώ η εστία στεγνώνει καθαρίστε τη σχάρα και το ταψάκι με το ίδιο μείγμα που φτιάξατε για την εστία, τρίβοντας καλά με τη συρματόβουρτσα. Αφήστε τα και αυτά να στεγνώσουν και όταν είναι έτοιμα τοποθετήστε τα ξανά στη θέση τους. Τέλος, αν το τζάκι σας έχει προστατευτικό τζάμι, πάνω στο οποίο κατακάθεται στάχτη, καλό είναι να καθαρίζεται και αυτό, με ένα πανί νωτισμένο με απορρυπαντικό για κρύσταλλα.
Το τζάκι σας είναι έτοιμο!
Έξυπνο tip: Τι να κάνετε με τη στάχτη
Με την προϋπόθεση ότι στο τζάκι καίτε μόνο φυσικά ξύλα, μπορείτε, αφού συγκεντρώσετε τη στάχτη σε ένα δοχείο να ξεχωρίσετε την άσπρη στάχτη και να την αποθηκεύσετε σε ένα βάζο προκειμένου να την χρησιμοποιήσετε για:
-να φτιάξετε αλισίβα: Απλά βράζετε 2-3 κουταλάκια στάχτης σε 1 μπρίκι με νερό, το σουρώνετε και χρησιμοποιείτε την αλισίβα ως απορρυπαντικό γενικής χρήσης (για να λευκάνετε ρούχα, πατώματα, να γυαλίσετε ασημικά, τζάμια κ.λ.π.)
-να διώξετε άσχημες οσμές, π.χ. ρίξτε λίγη στάχτη στην τουαλέτα της γάτας.
-λίπασμα για τα φυτά που έχουν ανάγκη από ασβέστιο (π.χ. για ντοματιές, φασολιές, αλλά και τριανταφυλλιές), αλλά και για να προσατεύονται τα φυτά από το κρύο (καλύψτε με στάχτη το χώμα στις γλάστρες σας).