Τι είναι το σπερμοδιάγραμμα
Ο χειρουργός ουρολόγος-ανδρολόγος κ. Αθανάσιος Ρήγας αναφέρει πως σπερμοδιάγραμμα είναι ο ποσοτικός και ποιοτικός έλεγχος του σπέρματος. Το σπερμοδιάγραμμα, δηλαδή, εξετάζει τον αριθμό, την κινητικότητα και τη μορφολογία του σπέρματος (ο κ. Ρήγας αναφέρει συγκεκριμένα πως επιθυμητός αριθμός σπέρματος είναι πάνω από 20εκ./ml, η επιθυμητή κινητικότητα είναι πάνω από 25% ενώ μιλάμε για φυσιολογική μορφολογία στο 4% ή 14% ανάλογα με το σύστημα μέτρησης του εργαστηρίου).
Αντίθετα πάντως με αυτό που πολλοί πιστεύουν, το σπερμοδιάγραμμα δεν δείχνει κατά πόσο ένας άνδρας είναι γόνιμος ή όχι. Πρόκειται για μια αδρή εξέταση που έχει σκοπό να ελέγξει την ποιότητα του σπέρματος για δυνατότητα προς τεκνοποίηση, χωρίς αυτό να εγγυάται για 100% γονιμότητα. Σε κάθε περίπτωση όμως, όπως λέει ο κ. Ρήγας, "όσο πιο καλό σπερμοδιάγραμμα έχουμε, τόσο πιο πολλές πιθανότητες υπάρχουν για γονιμότητα". Σε γενικές γραμμές πάντως μέσα από ένα σπερμοδιάγραμμα μπορεί ο γιατρός να διακρίνει πιθανές διαταραχές, οι οποίες να οδηγήσουν σε κάποιον έλεγχο για παθολογικές καταστάσεις και παράλληλα να πάρει μια ιδέα για το πώς λειτουργεί το σπέρμα του ατόμου.
Πότε και πού μπορεί να γίνει
Είναι καλό, σύμφωνα με τον κ. Ρήγα, ένα σπερμοδιάγραμμα να γίνεται αφού έχουν προηγηθεί τουλάχιστον δύο με τρία 24ωρα χωρίς σεξουαλική επαφή. Η εξέταση μπορεί να γίνει στο σπίτι, ουσιαστικά με εκσπερμάτιση σε έναν αποστειρωμένο ουροσυλλέκτη, αλλά θα πρέπει ο ενδιαφερόμενος να την έχει πάει σε μικροβιολογικό εργαστήριο μέσα σε τουλάχιστον 20 λεπτά. Για τον λόγο αυτό συνιστάται περισσότερο να γίνεται η εξέταση στο ίδιο το μικροβιολογικό εργαστήριο, προκειμένου να υπάρχει μεγαλύτερη αξιοπιστία στο αποτέλεσμα.
Ποιος μπορεί να κάνει την εξέταση
Υποθετικά ο καθένας μπορεί να κάνει την εξέταση από νεαρή ηλικία είτε για να ελέγξει την ποιότητα του σπέρματός του είτε για να κάνει έναν προληπτικό έλεγχο. Από εκεί και έπειτα, όπως υπογραμμίζει ο κ. Ρήγας, είναι καλό να γίνεται από άτομα που έχουν περάσει κάποια πάθηση του ουροποιητικού συστήματος, εφόσον έχει διαγνωσθεί προστάτης, εάν υπάρχει κληρονομικότητα και βέβαια στην περίπτωση που ένα ζευγάρι επιθυμεί να κάνει παιδιά και εφόσον προσπαθεί με ελεύθερη επαφή για χρονικό διάστημα τουλάχιστον ενός έτους.
Παράγοντες που αλλοιώνουν το σπέρμα
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να αλλοιώσουν την ποιότητα του σπέρματος και να επηρεάσουν αρνητικά την ανδρική γονιμότητα, όπως είναι το κάπνισμα και το αλκοόλ, η ακτινοβολία του κινητού ύστερα από πολύωρη χρήση, τα στενά εσώρουχα, η ατμοσφαιρική ρύπανση και το αυξημένο σωματικό βάρος. Ο κ. Ρήγας αναφέρει πως υπάρχουν παράγοντες που μπορούν επίσης να αλλοιώσουν το αποτέλεσμα του σπερμοδιαγράμματος, όπως είναι για παράδειγμα η διατροφή, η αντιβίωση, τα φάρμακα, το άγχος κλπ. Ως εκ τούτου, όπως υπογραμμίζει ο ίδιος, στην περίπτωση που ένα σπερμοδιάγραμμα βγει παθολογικό πάντα πρέπει να επαναλαμβάνεται για να υπάρχει εγκυρότητα στο αποτέλεσμά του.
Το κόστος για το σπερμοδιάγραμμα εξαρτάται από το διαγνωστικό κέντρο. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
Βιότυπος: 40 ευρώ (καλύπτεται από τον ΕΟΠΠΥ)
Διαγνωστική Αθηνών: 80 ευρώ (δεν καλύπτεται από τον ΕΟΠΠΥ)
Βιογενετική: 70 ευρώ (δεν καλύπτεται από τον ΕΟΠΠΥ)