Απάντηση σε αυτό δίνει ο διακεκριμένος ψυχολόγος Oliver James, συγγραφέας του βιβλίου για γονείς Love Bombing, ο οποίος υποστηρίζει ότι τα παιδιά δεν χρειάζονται τόσα πολλά παιχνίδια!
Πιο συγκεκριμένα, όπως ο ίδιος αναφέρει σε συνέντευξή του στο BBC, «τα περισσότερα παιδιά έχουν ανάγκη από ένα 'μεταβατικό' αντικείμενο, π.χ. το πρώτο τους αρκουδάκι που παίρνουν παντού μαζί τους, αλλά οτιδήποτε άλλο είναι μία ανάγκη που τους έχει δημιουργήσει η κοινωνία». Οι δε γονείς δείχνουν ιδιαίτερα πρόθυμοι να καλύψουν την «ανάγκη» αυτή των παιδιών, αν σκεφτεί κανείς πως οι Βρετανοί μόνο ξοδεύουν κάθε χρόνο περί τα τρία δισεκατομμύρια λίρες μόνο σε παιχνίδια!
Ποια από αυτά τα παιχνίδια είναι δημοφιλέστερα; Η υπεύθυνη συλλογών του μουσείου παιχνιδιών V&A Museum of Childhood, στο Λονδίνο, Catherine Howell, αναφέρει καταρχήν ότι τα σημερινά παιδιά έχουν περισσότερα παιχνίδια από οποιαδήποτε προηγούμενη γενιά και ότι, παρά την τεχνολογική πρόοδο, αυτά που παραμένουν περισσότερο δημοφιλή είναι τα λεγόμενα «κλασικά» παιχνίδια, όπως οι κούκλες και τα τουβλάκια κατασκευών. Όπως η ίδια εξηγεί «ένα παιδί επιστρέφει πάντα στον κουβά με τα τουβλάκια του, γιατί του επιτρέπει να χρησιμοποιεί την φαντασία του».
Τα ιδανικότερα παιχνίδια
Ο δε James συμπληρώνει εδώ ότι τα παιχνίδια που προ-καθορίζουν το παιχνίδι (όπως συμβαίνει με τα περισσότερα νέας τεχνολογίας παιχνίδια), προσφέρουν στο παιδί περιορισμένες δυνατότητες για διασκέδαση. Μπορεί, λοιπόν, ο Buzz Lightyear (ο πρωταγωνιστής της ταινίας Toys, σε κούκλα) να είναι ένας μαχητής του διαστήματος, όμως μία απλή κούκλα μπορεί να πάρει πολλούς ρόλους (να γίνει ένα μωρό που πεινάει, μία καλεσμένη σε πάρτυ ή και μία μαχητής του διαστήματος), ανάλογα με τις ορέξεις του παιδιού.
Άλλωστε, συμπληρώνει ο ειδικός, τα παιχνίδια αυτά που καθοδηγούν το παιδί στο πώς να παίξει μαζί τους, μπορεί να είναι ακόμα και επιβλαβή. «Τα μικρά παιδιά ανακαλύπτουν την ταυτότητά τους μέσα από το φανταστικό παιχνίδι. Αν τα παιχνίδια τους προσφέρουν περιορισμένο ρεπερτόριο, η διαδικασία αυτή είναι εξαρχής στρεβλή», εξηγεί ο James.
Η συγγραφέας του βιβλίου Raising Children: the Primary Years, Liat Hughes Joshi, επισημαίνει ότι σημασία έχει η «αξία του παιχνιδιού», καθώς τα παιχνίδια μπορούν να προσφέρουν τρομερά πλεονεκτήματα στο παιδί –χαρά, δημιουργικότητα, μάθηση! Η ίδια αναγνωρίζει τρεις βασικούς παράγοντες που κάνουν ένα παιχνίδι αξιόλογο: Κοινωνική αξία –π.χ. ένα κουκλόσπιτο επιτρέπει στα παιδιά να παίζουν όλα μαζί, ευστροφία –τα τουβλάκια τύπου Lego μπορούν να μεταμορφωθούν σε οτιδήποτε, και αντοχή –όπως π.χ. ένα ξύλινο τρενάκι που το παιδί θα μπορεί να χρησιμοποιεί για χρόνια.
Ο δε James, πάντως, λέει ότι ακόμα προτιμότερο είναι τα παιδιά να «αποικίζουν» αντικείμενα και να τα κάνουν παιχνίδια τους, π.χ. να «χρίζουν» drums τους δίσκους ψησίματος της μαμάς ή να φτιάχνουν κάστρα από μαξιλάρια και κουβέρτες. Τη δυναμική αυτού του καθαρά δημιουργικού παιχνιδιού δε μπορεί να την αντιγράψει κανένας κατασκευαστής παιχνιδιών, όσο κι αν έχει προσπαθήσει.
Πόσα παιχνίδια θεωρούνται πολλά;
Εκείνοι που υποστηρίζουν ότι τα παιδιά δεν χρειάζονται πολλά παιχνίδια, δεν κάνουν λόγο μόνο για την φύση των παιχνιδιών αλλά και για τον ίδιο τον αριθμό τους, ο οποίος μπορεί να κουράσει τα παιδιά. Όσο για τους γονείς που πιστεύουν ότι όσο περισσότερα παιχνίδια τόσο λιγότεροι τσακωμοί διεκδίκησης ανάμεσα στα αδέλφια, οι ειδικοί υποστηρίζουν πως τα πολλά παιχνίδια μπορεί να κάνουν τα παιδιά εγωιστές. Εξηγούν, μάλιστα, ότι οι άνθρωποι, μικροί και μεγάλοι, συνεργάζονται καλύτερα και μαθαίνουν να μοιράζονται όταν οι πόροι είναι περιορισμένοι.
Ο δε James κάνει λόγο για υψηλά ποσοστά συναισθηματικής δυσφορίας από την οποία υποφέρουν πληθυσμοί του δυτικού κόσμου, εξαιτίας της αδυναμίας τους να αποκτήσουν όλα τα υλικά αγαθά, με τα οποία πολιορκούνται από τις διαφημίσεις καθημερινά. Και υπενθυμίζει στους γονείς τη χαρά που νιώθουν τα παιδιά όταν βρίσκονται στην ύπαιθρο και ασχολούνται με στοιχεία της φύσης (π.χ. την θάλασσα και τα βότσαλα το καλοκαίρι ή το χιόνι, τον χειμώνα) –τουλάχιστον, όποτε τους δίνεται η ευκαιρία να βρεθούν εκεί. Καταλήγει, λοιπόν, πως δεν είναι τα παιδιά που χρειάζονται όλα αυτά τα παιχνίδια, αλλά οι πολυάσχολοι γονείς τους!