Τι είναι η παιδική φίμωση πέους
Για να υπάρξει εξήγηση στο τι είναι η φίμωση πρέπει πρώτα να γίνει λόγος για την ανατομία του παιδικού πέους. Το μέρος του δέρματος που καλύπτει το πέος ονομάζεται πόσθη, ενώ το τελικό τμήμα του πέους ονομάζεται βάλανος. Στον πέμπτο μήνα της εγκυμοσύνης, η πόσθη έχει ήδη σχηματιστεί και καλύπτει τελείως τη βάλανο, με την οποία είναι πολύ καλά κολλημένη.
Σταδιακά οι ορμόνες του αγοριού βοηθούν ώστε να σχηματιστούν μικρά κενά διαστήματα ανάμεσα στην πόσθη και τη βάλανο, τα οποία οδηγούν στο να χωριστούν εντελώς τα δύο τμήματα του πέους μεταξύ τους. Ο διαχωρισμός αυτός, δεν πραγματοποιείται μέσα στη μήτρα, αλλά αργότερα, στα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού. Για την ακρίβεια, μόνο στο 4% των αγοριών συμβαίνει να γεννηθούν με την πόσθη να τραβιέται προς τα κάτω αποκαλύπτοντας τη βάλανο . Στα μισά νεογέννητα δεν φαίνεται καν το στόμιο της ουρήθρας!
Από τους 6 μήνες και μετά στο 20% των αγοριών «τραβιέται» η πόσθη τελείως προς τα κάτω, ενώ στα 3 έτη η βάλανος εξακολουθεί να καλύπτεται από τον πόσθη στο 10% των αγοριών. Η πόσθη θα πρέπει να έχει ανοίξει κανονικά μέχρι την εφηβεία (το πολύ μέχρι 17 ετών).
Έτσι, αν ως φίμωση οριστεί μόνο η αδυναμία να τραβηχτεί η πόσθη προς τα κάτω, η κατάσταση αυτή ισχύει σε όλα τα νεογέννητα αγόρια και είναι φυσιολογική. Ωστόσο, στο 1%-2% των αγοριών μπορεί να υπάρξει ουλώδης αληθής φίμωση, οπότε δεν περιμένει κανείς να ανοίξει η πόσθη με τη φυσική διεργασία ανάπτυξης του πέους, αλλά απαιτείται χειρουργική επέμβαση.
Πότε πρέπει να απευθυνθώ στον παιδίατρο;
Σύμφωνα με τον παιδοχειρουργό-υποσπαδιολόγο κ. Γιάννη Μαρινόπουλο κατά τον 1-2 χρόνο του παιδιού αρχίζει προοδευτικά μικρή αποκάλυψη της βαλάνου με τη φυσική διεργασία της αποφολίδωσης (σα να ανοίγουν τα πέταλα από ένα άνθος). Μέχρι τα 4 έτη του παιδιού η πόσθη θα πρέπει να έχει ανοίξει κατά ένα μέρος, ενώ το υπόλοιπο μέρος θα συνεχίσει να ανοίγει σταδιακά μέχρι την εφηβεία.
Ωστόσο, αν μέχρι τα 4 έτη η βάλανος είναι εντελώς κλειστή, τότε πρόκειται για παθολογική κατάσταση, την οποία θα κρίνει ο παιδίατρος και πιθανώς να παραπέμψει σε παιδοχειρουργό, προκειμένου να αντιμετωπιστεί χειρουργικά –με περιτομή. Τονίζει, πάντως, ο κ. Μαρινόπουλος ότι μέχρι εκείνη την ηλικία ο γονιός δεν θα πρέπει να προσφέρει στο πέος του αγοριού καμία ειδική φροντίδα! Είναι εντελώς αχρείαστη η έλξη της πόσθης προς τα κάτω, για να αποκαλυφθεί η βάλανος και να διευκολυνθεί ο διαχωρισμός, καθώς ο γονιός μπορεί άθελά του να δημιουργήσει ακόμα και πληγή. Όσο για τον καθαρισμός της περιοχής, λέει χαρακτηριστικά «η περιοχή πρέπει να πλένεται όπως θα πλένατε το παιδί πίσω από τα αυτιά». Επισημαίνει, δε, ότι «η παθολογική φίμωση σε ηλικίες κάτω των 5 ετών είναι σπάνια. Κι όμως, πολλές αχρείαστες περιτομές έχουν εκτελεστεί στην ηλικία αυτή».
Μετά τα 4 έτη, λέει ο ειδικός, και εφόσον η βάλανος έχει αρχίσει να αποκαλύπτεται ο γονιός μπορεί να επισκεφθεί με το παιδί τον παιδίατρο, ο οποίος θα κρίνει αν πρέπει να «βοηθήσει» στο «κατέβασμα» της πόσθης, με την χρήση κάποιας τοπικής αναισθητικής αλοιφής, για να μην υπάρξει πόνος. Μετά από αυτό δεν θα χρειαστεί κάποια άλλη παρέμβαση από τον γονιό. «Το παιδί θα μάθει, στην διάρκεια του μπάνιου του να έλκει μόνο του, πολύ μαλακά, την πόσθη (πιθανώς με τη βοήθεια του γονιού την πρώτη φορά), για να πλένεται καλά και με άφθονο νερό στην περιοχή. Αυτό δεν χρειάζεται να γίνεται κάποια άλλη στιγμή μέσα στη μέρα», διευκρινίζει ο κ. Μαρινόπουλος.
Οι παιδίατροι, από την άλλη τοποθετούν ηλικιακά το ζήτημα της «ιδιαίτερης φροντίδας» της περιοχής λίγο νωρίτερα. Πιο συγκεκριμένα, αναφορικά με την περιποίηση της περιοχής η παιδίατρος κ. Μαρία Παπαδάκη τονίζει ότι μέχρι τα 2,5 χρόνια οι γονείς δεν πρέπει να κάνουν κάτι ιδιαίτερο με τον καθαρισμό των γεννητικών οργάνων των αγοριών (π.χ. να μην τραβούν το «πετσάκι» προς τα πίσω), εκτός αν το παιδί εμφανίσει μέχρι τότε στενή βάλανο, οπότε τότε ο παιδίατρος θα δώσει συγκεκριμένες οδηγίες.
Έτσι, καταρχήν ο παιδίατρός σας είναι αυτός που θα κρίνει πότε και αν θα χρειαστεί κάποια παρέμβαση για την αποκάλυψη της βαλάνου του παιδιού και με ποιον τρόπο θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Και εκείνος είναι που, εφόσον κρίνει ότι χρειάζεται περιτομή, θα σας παραπέμψει σε παιδοχειρουργό.
Και αν χρειάζεται περιτομή;
Όπως λέει ο κ. Μαρινόπουλος, αν ο παιδοχειρουργός κρίνει ότι το παιδί χρειάζεται περιτομή, και εφόσον αυτό δεν επιβάλλεται να γίνει άμεσα (δηλαδή, εφόσον το παιδί δεν υποφέρει από λοιμώξεις), η επέμβαση συνιστάται να γίνεται αφού το παιδί έχει σταματήσει εντελώς τις πάνες και φορά βρακάκι. Ο ειδικός εξηγεί ότι η σύσταση των ούρων -τα οποία συσσωρεύονται στην πάνα- είναι τέτοια που μπορεί, να προκαλέσει στένωση της ουρήθρας μετά την περιτομή.
Η δε επέμβαση, σε έμπειρα χέρια, θεωρείται μικρή (διαρκεί μόλις μισή ώρα), με μικρές ή και καθόλου επιπλοκές (ίσως λίγη αιμορραγία), ενώ απαιτεί μόνο ημερήσια νοσηλεία. Μετά την επέμβαση του πέος του παιδιού καλύπτεται για λίγες ημέρες με γάζα, ενώ μετά από μία εβδομάδα, με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού, το παιδί μπορεί να επιστρέψει στις δραστηριότητές του. Άλλωστε, η σεξουαλική ζωή του παιδιού, όταν θα μεγαλώσει, δεν θα έχει κανένα απολύτως πρόβλημα μετά την περιτομή.
Αξίζει, τέλος, να αναφέρουμε ότι το κόστος της επέμβασης αυτής καλύπτεται από τον ΕΟΠΠΥ, ενώ η συμμετοχή του γονιού είναι μικρή.