Με τις υγειονομικές Αρχές να κάνουν εκκλήσεις για συχνό πλύσιμο χεριών προς αποφυγήν των ιώσεων και με τα αντισηπτικά να αντιμετωπίζονται σαν χρυσάφι, είναι δύσκολο οι γονείς να μην ανησυχούν για τις επιπτώσεις των μικροβίων στην υγεία των παιδιών τους.
Οι μολυσματικές ασθένειες σίγουρα αποτελούν λογική αιτία ανησυχίας. Κάποιοι, ωστόσο, θα υποστηρίξουν ότι η κοινωνία μας το έχει παρακάνει σχετικά με την προστασία των παιδιών από τα μικρόβια.
Τι ισχύει; Υπάρχουν όρια; Πόσο καθαρό περιβάλλον χρειάζονται πραγματικά τα παιδιά μας για να είναι υγιή; Να τι λένε οι ειδικοί.
Υπόθεση υγιεινής
Όλο και περισσότερες έρευνες υποδεικνύουν ότι η έκθεση των βρεφών σε μικρόβια, προσφέρει μεγαλύτερη προστασία από ασθένειες, αλλεργίες και άσθμα, αργότερα στη ζωή τους.
Για την ακρίβεια, τα παιδιά με μεγαλύτερα αδέλφια ή που μεγάλωσαν σε αγρόκτημα ή που πήγαν από νωρίς σε παιδικό σταθμό τείνουν να εμφανίζουν σε μικρότερο ποσοστό αλλεργίες.
Ακριβώς όπως ο εγκέφαλος του μωρού χρειάζεται διέγερση, εισροές και αλληλεπίδραση για να αναπτυχθούν κανονικά, έτσι και το νεαρό ανοσοποιητικό σύστημα ενισχύεται από την καθημερινή έκθεση σε μικρόβια καθώς μαθαίνει να προσαρμόζεται και να τα αντιμετωπίζει, σημειώνει ο Thom McDade, αναπληρωτής καθηγητής και διευθυντής του Εργαστηρίου Έρευνας της Ανθρώπινης Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Northwestern.
Δεν έχει εξακριβωθεί ακριβώς σε ποια μικρόβια αφορούν τα αποτελέσματα των ερευνών, ωστόσο νέες μελέτες δίνουν κάποια σημαντικά στοιχεία.
Σε μια πρόσφατη μελέτη, η ομάδα του McDade διαπίστωσε ότι τα παιδιά που είχαν εκτεθεί σε περισσότερα περιττώματα των ζώων και είχε περισσότερες περιπτώσεις διάρροιας πριν την ηλικία των 2 ετών είχαν μικρότερη συχνότητα εμφάνισης φλεγμονής στο σώμα, καθώς ενηλικιώνονταν.
Οι φλεγμονές έχουν συνδεθεί με πολλές χρόνιες ασθένειες, όπως οι καρδιοπάθειες, ο διαβήτης και η νόσος του Alzheimer.
«Προχωράμε πέρα από το γεγονός ότι το ανοσοποιητικό σύστημα σχετίζεται με τις αλλεργίες, τα αυτοάνοσα και το άσθμα και σκεφτόμαστε το ρόλο του στις φλεγμονές και άλλα», λέει ο McDade. «Οι εκθέσεις σε μικρόβια νωρίς στη ζωή μπορεί να είναι σημαντικές για το έλεγχο των φλεγμονών στην ενήλικη ζωή», προσθέτει.
Αποστείρωση από μικρόβια: Ενίσχυση της υγείας ή... κακή ιδέα;
Τα περισσότερα από τα μικρόβια που κρύβονται για το περιβάλλον μας και ζουν στο σώμα μας δεν είναι απλώς ακίνδυνα αλλά ζουν μαζί μας εδώ και χιλιετίες, λέει ο Martin Blaser, καθηγητής παθολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.
Λόγω της αλλαγής της ανθρώπινης συμπεριφοράς τον τελευταίο μισό αιώνα, πολλά μικρόβια, όπως ορισμένα που ζουν στο έντερο τείνουν να εξαφανιστούν.
«Αυτά εκτελούν σημαντικές φυσιολογικές λειτουργίες αλλά λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής αλλάζουν και κάποια εξαφανίζονται», επισημαίνει ο Blaser. «Αυτές οι εξαφανίσεις έχουν συνέπειες - κάποιες καλές, κάποιες κακές».
Μάλιστα, εκτός από την υπερπροστασία των παιδιών από τις ασθένειες, υπάρχουν κι άλλες πρακτικές - όπως η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών - που απειλούν να μας κάνουν λιγότερο υγιείς, όχι περισσότερο.
Από την άλλη, υπάρχει και η πλευρά που υποστηρίζει ότι τα μικρόβια που βρίσκονται στο χώμα είναι καλά για τα παιδιά.
«Είναι μια ενδιαφέρουσα ιδέα», απαντά σε αυτήν την άποψη ο Blaser «αλλά άποψή μου είναι ότι αυτά τα μικρόβια είναι άσχετα με εμάς. Αυτά τα μικρόβια προσαρμόζονται στη βρώμα, όχι στο ανθρώπινο σώμα».
Επομένως τι πρέπει να κάνουν οι γονείς;
Όπως με τα περισσότερα πράγματα, το να κρατάτε τα παιδιά σας υγιή είναι θέμα διατήρησης των ισορροπιών.
Ο Blaser συνιστά στους γονείς να είναι επιφυλακτικοί με τη χρήση αντιβιοτικών και να σκέφτονται προσεκτικά αν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση όλων των επεισοδίων πυρετού. Η κατάχρηση αντιβιοτικών παίζει μεγάλο ρόλο στην αποδυνάμωση των ικανοτήτων του ανοσοποιητικού να πολεμήσει μια μόλυνση.
Όσον αφορά στην υπερπροστασία των παιδιών από τα μικρόβια, ο McDade λέει "θα ήθελα να υπάρχει μια τάση προς την κοινή λογική: δεν χρειάζεται να πλένετε ή να αποστειρώνετε τα πάντα".
