Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου του Michigan σε συνεργασία με τον FDA (Αμερικανική Οργάνωση Τροφίμων και Φαρμάκων), το 40% των γονιών σήμερα δίνουν σε παιδιά κάτω των 4 ετών φάρμακα που δεν θα έπρεπε, όπως αντιπυρετικά και σιρόπια για τον βήχα. Ακόμα χειρότερα ακούγονται τα αποτελέσματα άλλης αμερικανικής έρευνας, σύμφωνα με την οποία 2 στους 10 γονείς δίνουν στα παιδιά τους φάρμακα (π.χ. κάποιο αντισταμινικό σε μορφή σιροπιού), προκειμένου αυτό να ηρεμήσει και πιθανώς να αποκοιμηθεί εν όψει, π.χ. κάποιου μεγάλου ταξιδιού.
Πόσο ασφαλές είναι να χορηγούνται στα παιδιά φάρμακα χωρίς τη συνταγή γιατρού; Τι παρενέργειες μπορεί να έχουν; Και τι πρέπει να προσέχουν οι γονείς όταν δίνουν στο παιδί ένα φάρμακο; Δείτε τι απαντούν οι ειδικοί.
Οι παρενέργειες των φαρμάκων
Σύμφωνα με τον διευθυντή της παιδιατρικής κλινικής Mott Children's Hospital, δρ. Matthew M. Davis, «δίνοντας στο παιδί ένα μη συνταγογραφημένο φάρμακο, όπως π.χ. ένα σιρόπι για τον λαιμό, δεν μειώνουμε τον χρόνο που θα διαρκέσει η λοίμωξη. Αντίθετα, βάζουμε το παιδί σε κίνδυνο για πιθανές παρενέργειες. Αυτό που συχνά, όμως, μπερδεύει τους γονείς είναι η σήμανση 'για παιδιά' που έχουν πολλά φάρμακα, όπως τα αντιβηχικά. Ωστόσο, αν κοιτάξουν τις οδηγίες του φαρμάκου, το πιθανότερο είναι να δουν πως κάπου, με μικρά γράμματα, αναφέρεται ότι δεν θα έπρεπε να δίνεται σε παιδιά κάτω των 4 ετών».
Σύμφωνα με τον δρ. Davis, οι παρενέργειες που μπορεί να αντιμετωπίσουν τα πολύ μικρά παιδιά που λαμβάνουν φάρμακα χωρίς συνταγή γιατρού είναι οι εξής:
-σπασμοί
-αλλεργικές αντιδράσεις
-αρρυθμία
-σύγχυση
-δυσκοιλιότητα
-υπνηλία
-παραισθήσεις
-ναυτία
-δύσπνοια
Οι ειδικός συνεχίζει πως «οι γονείς δεν πρέπει να ξεχνούν πως ένα φάρμακο που κάνει για τους ίδιους δεν είναι πάντα καλό για το παιδί τους και επιμένει να επικοινωνούν πάντα με τον παιδίατρο πριν δώσουν κάποιο φάρμακο, ακόμα και το πιο απλό.
Ειδικά για τα φάρμακα που δίνουν οι γονείς στα παιδιά προκειμένου να τα ηρεμήσουν ή να τα κοιμίσουν, η παιδίατρος κ. Μαρία Παπαδάκη είναι κάθετα αντίθετη: «Τα αντισταμινικά σιρόπια που έχουν χαλαρωτική δράση τα δίνουμε στα παιδιά με έντονα προβλήματα εκζέματος, τα οποία π.χ. λόγω έντονου κνησμού δε μπορούν να ηρεμήσουν και να κοιμηθούν και ξύνονται στον ύπνο τους. Μόνο σε τέτοια περίπτωση μπορεί να δοθεί ένα τέτοιο φάρμακο, και πάλι μετά από επικοινωνία με τον γιατρό. Το να δίνουν οι γονείς τέτοια φάρμακα από μόνοι τους, μόνο και μόνο για να κοιμηθεί το παιδί είναι λάθος, καθώς δε μπορούν να γνωρίζουν πιθανές αλλεργικές αντιδράσεις που μπορεί να προκληθούν στο παιδί, ενώ δε μπορούν να είναι βέβαιοι και για την σωστή δόση».
Τι να προσέξετε πριν δώσετε κάποιο φάρμακο
Ο πρώτος χρυσός κανόνας που πρέπει να ακολουθείτε όταν σκέφτεστε να δώσετε στο παιδί κάποιο φάρμακο είναι «ρώτα τον παιδίατρο». Ακόμα, όμως, κι αν ο παιδίατρος εγκρίνει τη χορήγηση κάποιου φαρμάκου για το οποίο δεν απαιτείται συγκεκριμένη συνταγή, και πάλι υπάρχουν ορισμένα ζητήματα που πρέπει να προσέξετε. Η κ. Παπαδάκη απαντά:
Η σωστή δόση
Εκτός κι αν ο παιδίατρος έχει ορίσει κάποια συγκεκριμένη δόση, διαβάστε προσεκτικά τις οδηγίες πριν δώσετε στο παιδί κάποιο φάρμακο, αναφορικά τόσο με την δοσολογία όσο και με τη συχνότητα της χορήγησης. Αν για να καθοριστεί η δόση χρειάζεται να γνωρίζετε το βάρος του παιδιού, φροντίστε να το ζυγίσετε εκείνη τη στιγμή και μη βασιστείτε στο βάρος που μπορεί να είχε πριν έναν μήνα.
Προσέξτε ακόμα αν στη δοσολογία αναφέρει «κουταλιές γλυκού» ή «σούπας» -συνήθως, για μικρά παιδιά οι οδηγίες αναφέρονται σε κουταλιές γλυκού.
Ακόμα, δώστε προσοχή στους υπολογισμούς. Αν για παράδειγμα είστε στις διακοπές και έχετε μόνο ένα μικρό κουτάλι, χρήσιμο είναι να γνωρίζετε πως το 1ml αντιστοιχεί σε 1cc, ενώ το 1 κουταλάκι γλυκού αντιστοιχεί συνήθως σε 5cc. Ωστόσο, αν και πάλι δεν είστε βέβαιοι για τη σωστή ποσότητα, βάλτε λιγότερο από όσο νομίζετε ότι μπορεί να είναι το σωστό.
Οι σωστοί χρόνοι
Και πάλι, ο παιδίατρος θα καθορίσει τη συχνότητα της χορήγησης του φαρμάκου. Αν, για παράδειγμα, σας πει τέσσερις φορές την ημέρα, θα πρέπει να διαιρέσετε το 24ωρο στα τέσσερα και να το δίνετε ακριβώς ανά 8ωρο. Αν τα συμπτώματα επιμένουν και μετά το διάστημα χορήγησης που συνέστησε ο γιατρός, επικοινωνήστε ξανά μαζί του.
Τέλος, μην αγχωθείτε αν ξεχάσετε κάποια δόση φαρμάκου, ειδικά αν αυτό είναι αντιπυρετικό ή σιρόπι για το λαιμό. Αν χρειάζεται το παιδί μπορεί να λάβει την επόμενη δόση όταν το θυμηθείτε.
Τι άλλο πρέπει να προσέξετε
Σε κάθε περίπτωση, αναφορικά με την χορήγηση των φαρμάκων πρέπει να υπάρχει πολύ καλή συνεννόηση μεταξύ γονιού και παιδιάτρου, καθώς μόνο εκείνος μπορεί να συστήσει κάποιο φάρμακο ανάλογα με το ιστορικό του παιδιού –ακόμα κι αν δεν το συνταγογραφήσει. Για παράδειγμα, κάποιο παιδί που μπορεί να έχει έλλειψη σε κάποιο ένζυμο, είναι επικίνδυνο να πάρει οποιοδήποτε αντιπυρετικό. Εννοείται, επίσης, ότι χρειάζεται προσοχή στην επιλογή των φαρμάκων αν το παιδί έχει κάποιο ιατρικό θέμα.
Αναφορικά με την ηλικία του παιδιού, ιδιαίτερη προσοχή κατά τη χορήγηση φαρμάκων χρειάζεται στα βρέφη, λέει η κ. Παπαδάκη. Έτσι, για παράδειγμα, κάποια αντιπυρετικά μπορούν να δίνονται μόνο μετά τους 6 μήνες του μωρού.
Όταν το παιδί αρνείται να πάρει το φάρμακο
Συμβαίνει συχνά, ειδικά στα νήπια, να μην δέχονται να πάρουν κάποιο φάρμακο, ειδικά αν έχει δυσάρεστη γεύση. Η παιδίατρος συμβουλεύει τους γονείς τότε αφενός να χρησιμοποιούν σύριγγα για να ξέρουν ακριβώς την ποσότητα που θα δώσουν και να μην υπάρχει κίνδυνος να χυθεί το φάρμακο, αφετέρου να το αραιώνουν σε λίγο χυμό, προκειμένου να το πιει το παιδί πιο ευχάριστα.
Στις διακοπές
Είναι πολύ πιθανό στις καλοκαιρινές διακοπές να μη βρίσκετε εύκολα τον παιδίατρο για να ρωτήσετε κάτι σχετικά με την χορήγηση φαρμάκων στο παιδί. Καλό είναι, λοιπόν, να έχετε κάνει από πριν κάποιο πλάνο, όπως συμβουλεύει η κ. Παπαδάκη. Για παράδειγμα, να έχετε αποφασίσει, μαζί με τον παιδίατρο, από τι πυρετό και πάνω θα δώσετε αντιπυρετικό ή σε ποια περίπτωση θα χρειαστεί κάποιο σιρόπι για τον βήχα.
Ακόμα, συμβουλεύει η παιδίατρος, χρήσιμο είναι στη βαλίτσα των διακοπών σας να υπάρχουν τα εξής:
-Πάντα ένα παυσίπονο.
-Ένα αντισταμινικό σε μορφή σιροπιού και ένα σε μορφή γέλης-gel (για τα τσιμπίματα).
-Κρέμα για εγκαύματα (είτε από ήλιο είτε από ατύχημα).
Προσοχή: Σύμφωνα με την παιδίατρο, απαγορεύεται η χορήγηση οποιουδήποτε φαρμάκου για ναυτίες. Αν το παιδί, π.χ. στο καράβι, εκδηλώσει συμπτώματα ναυτίας, αυτά πρέπει να αντιμετωπιστούν με τον πιο φυσικό τρόπου, δηλαδή το παιδί να ξαπλώσει και να αποφύγει τη λήψη φαγητού και νερού.
