Οι ώρες που οι γονείς περνούν παίζοντας με το παιδί τους είναι σημαντικές για την ψυχοκοινωνική ανάπτυξή του, αλλά και για την ενίσχυση της μεταξύ τους σχέσης. Ας δούμε μερικά σημεία που μπορεί να διευκολύνουν τη διαδικασία του παιχνιδιού και να κάνουν την εμπειρία ευχάριστη για τους γονείς και τα παιδιά.
Δώστε την προσοχή σας στο παιδί την ώρα του παιχνιδιού
Είναι σημαντικό για τα παιδιά να ξέρουν πως έχουν την προσοχή μας την ώρα που παίζουμε μαζί. Αυτό τους επιβεβαιώνει πως θεωρούμε σημαντικό το παιχνίδι και την αλληλεπίδραση μαζί τους. Ακόμη κι αν ο χρόνος που έχουμε διαθέσιμος είναι περιορισμένος, για παράδειγμα δεκαπέντε λεπτά κάθε μέρα, το να δώσουμε στα παιδιά την αμέριστη προσοχή μας, περνάει το σωστό μήνυμα, πως ενδιαφερόμαστε για το παιδί και τις ιδέες του. Αυτό βοηθάει στο να χτίσουμε τόσο το κοινό μας παιχνίδι αλλά και μια σχέση εμπιστοσύνης.
Συμμετέχω δεν σημαίνει επεμβαίνω
Το ότι παίζουμε με το παιδί δεν σημαίνει πως πρέπει εμείς να κατευθύνουμε το παιχνίδι. Μπορούμε να συμμετέχουμε ακούγοντας αυτά που μας λέει το παιδί, επιβραβεύοντας λεκτικά τις προσπάθειές του και βέβαια έχοντας ενεργό ρόλο, υποστηρίζοντας κι όχι περιορίζοντας το παιχνίδι.
Παιχνίδι σημαίνει χαρά
Το παιχνίδι είναι μια αυθόρμητη, εσωτερικά υποκινούμενη διαδικασία που απαιτεί την ενεργό συμμετοχή του ατόμου. Αυτό σημαίνει, με απλά λόγια, πως τα παιδιά παίζουν για τη χαρά που τους προσφέρει το παιχνίδι, χωρίς να χρειάζονται πίεση ή ανταμοιβή από τους γύρω τους. Καμία φορά οι πολύ συγκεκριμένες, προκαθορισμένες ιδέες για παιχνίδι, μπορεί να μη βρίσκουν ανταπόκριση από το παιδί, που ίσως έχει κάτι άλλο στο μυαλό του που θα ήθελε να κάνει, ή έναν άλλο τρόπο να προσεγγίσει το παιχνίδι.
Αν λοιπόν το παιδί μας δεν είναι χαρούμενο και ενεργητικό την ωρα που προσπαθούμε να παίξουμε μαζί, ας σταματήσουμε αυτό που κάνουμε κι ας ακούσουμε το παιδί. Ακολουθώντας τις ιδέες και τα ενδιαφέροντά του είναι πιο πιθανό να βιώσουμε κι οι δύο μια επιτυχημένη εμπειρία παιχνιδιού.
Η άμεση βοήθεια δεν είναι πάντα βοηθητική
Υπάρχουν στιγμές που το παιδί μπορεί να χρειαστεί τη βοήθεια μας στο παιχνίδι. Παρότι είναι σημαντικό να ξέρει πως είμαστε εκεί αν μας χρειαστεί, δεν είναι χρήσιμο να βοηθάμε πολύ σύντομα, χωρίς να του αφήνουμε περιθώριο να δοκιμάσει τις δυνάμεις του ή να πειραματιστεί.
Το μυστικό είναι στην παιχνιδιάρικη διάθεση
Μια πολύ συχνή ερώτηση που απασχολεί τους γονείς είναι: "τι να παίξω με το παιδί μου;". Αυτό όμως που θα προσέξουμε όταν σκεφτούμε τις χαρούμενες στιγμές παιχνιδιού με τα παιδιά μας, είναι πως δεν έχει τόσο σημασία το τι κάναμε αλλά το ότι υπήρχε μια παιχνιδιάρικη διάθεση. Η ετοιμότητά μας για παιχνίδι, που εμπεριέχει μια ευχάριστη και χαλαρή διάθεση, χιούμορ και φαντασία, είναι αυτό που κυρίως χρειαζόμαστε για να παίξουμε. Οι ιδέες παιχνιδιού θα έρθουν στην πορεία και μάλιστα αρκετές θα έρθουν από τα παιδιά μας, αν είμαστε ανοικτοί στο να τα ακούσουμε.
Παίζοντας μέσα στο σπίτι
Το σπίτι είναι ο χώρος όπου τα παιδιά περνούν πολύ από το χρόνο τους και μάλιστα χρόνο που συχνά μοιράζονται με τους γονείς τους. Ειδικά όταν ο καιρός δεν επιτρέπει παιχνίδι σε εξωτερικούς χώρους, το περιβάλλον του σπιτιού μπορεί να είναι λίγο ασφυκτικό για μικρούς και μεγάλους. Οι παρακάτω κατευθύνσεις μπορεί να βοηθήσουν το παιχνίδι στο σπίτι να γίνει πιο ευχάριστο και δημιουργικό.
Κλείστε την τηλεόραση
Η τηλεόραση τα τελευταία χρόνια καλύπτει ολοένα και περισσότερο χρόνο στη ζωή των παιδιών. Παρ'ότι σίγουρα υπάρχουν και αξιόλογα προγράμματα για παιδιά, η τηλεόραση πρέπει να αντιμετωπίζεται από τους ενήλικες με προσοχή, γιατί αποτελεί μια στατική και παθητική δραστηριότητα και η υπερβολική τηλεθέαση μπορεί να έχει βλαπτικά αποτελέσματα. Ακόμη κι όταν τα παιδιά δεν παρακολουθούν τηλεόραση, αλλά αυτή είναι ανοιχτή την ώρα που παίζουν, αυτό επηρεάζει την προσοχή τους στο παιχνίδι και τη ροή του παιχνιδιού.
Χρησιμοποιήστε πραγματικά, καθημερινά αντικείμενα
Τα παιδιά ενθουσιάζονται όταν τους επιτρέπουμε να χρησιμοποιούν πραγματικά αντικείμενα του σπιτιού στο παιχνίδι τους. Εφόσον το αντικείμενο είναι ασφαλές και ανθεκτικό, μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε είτε αφήνοντας το παιδί να μιμηθεί αυτό που βλέπει να κάνουν οι ενήλικες, π.χ. να σκουπίσει χρησιμοποιώντας τη σκούπα, είτε για άλλο σκοπό από τη λειτουργία του π.χ. να παίξει ντραμς χρησιμοποιώντας τα κατσαρολικά.
Ζήτω η ανακύκλωση
Συχνά λέγεται πως αγοράζουμε ένα παιχνίδι δώρο στο παιδί και εκείνο προτιμά να παίζει με το περιτύλιγμα. Πραγματικά, υλικά όπως ρολά, χαρτόκουτα, καλαμάκια, υλικά συσκευασίας, τραβούν το ενδιαφέρον των παιδιών. Το γεγονός πως μπορούν να τα διαμορφώσουν όπως εκείνα θέλουν, σύμφωνα με τη φαντασία τους, κάνει τα υλικά αυτά χρήσιμα στο παιχνίδι. Για παράδειγμα, ένα μεγάλο χαρτόκουτο μπορεί να γίνει σπίτι, βάρκα, κάστρο κι ένα σωρό άλλα πράγματα, ανάλογα με την επιθυμία του παιδιού και χωρίς να κοστίσει απολύτως τίποτα.
Η φαντασία στην εξουσία
Το παιχνίδι προσποίησης, όπου τα παιδιά υποκρίνονται βάσει σεναρίων της φαντασίας τους, είναι πολύ σημαντικό για την έκφραση συναισθημάτων, για την ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων αλλά και για τη μάθηση των παιδιών. Υλικά που δεν κατευθύνουν το παιχνίδι των παιδιών, αλλά είναι "ανοιχτά", βοηθούν ιδιαίτερα την ανάπτυξη της φαντασίας τους. Για παράδειγμα, υλικά όπως: υφάσματα, χαρτόνια, τουβλάκια, πλαστελίνη, μπορούν να "μεταμορφωθούν" σε οτιδήποτε θελήσει το παιδί και έτσι να διευρύνουν το παιχνίδι του.
Τα έπιπλα ζωντανεύουν
Με τη φαντασία τους, τα παιδιά δημιουργούν μαγικούς κόσμους ακόμη και μέσα στο γνώριμο περιβάλλον του σπιτιού. Ένας καναπές μπορεί να γίνει πειρατικό καράβι, κάτω από το τραπέζι της τραπεζαρίας μπορεί να φτιαχτεί ένα κρησφύγετο και ένα σεντόνι πάνω από δυο πολυθρόνες μπορεί να δημιουργήσει ένα κάστρο. Είναι σημαντικό να έχουμε ξεκαθαρίσει εκ των προτέρων ποιοί είναι οι χώροι του σπιτιού όπου είναι αποδεκτό για μας να παίζουν τα παιδιά, για αποφυγή ατυχημάτων, ζημιών και καυγάδων. Ακόμη κι αν κάποιοι χώροι του σπιτιού, ή κάποια έπιπλα δε θέλουμε να χρησιμοποιούνται για παιχνίδι, είναι σίγουρο πως το να υπάρχουν συμφωνημένοι χώροι μέσα στο σπίτι όπου το παιδί μπορεί να διαμορφώσει με φαντασία, και με τη δική μας συμβολή, θα βοηθήσει το παιχνίδι του.
