Μητέρα, εργαζόμενη, σύζυγος, κόρη, βιοπαλαιστής: πλέον οι ρόλοι μας είναι τόσοι πολλοί που τελικά νιώθουμε εξαντλημένες, ανεπαρκείς και στα όρια της κατάθλιψης. Πώς μπορούμε να καταπολεμήσουμε πρακτικά αυτά τα συναισθήματα;
Είμαστε πολλά, μπορούμε ακόμα περισσότερα και αξίζουμε τα πάντα κι αν δεν το πιστέψουμε πρώτα εμείς οι ίδιες για εμάς αυτό, δε θα το κάνει κανείς για εμάς. Είναι αλήθεια, πως το να φοράμε όλα αυτά τα «καπέλα» σε καθημερινή βάση, μπορεί να είναι πολλές φορές εξουθενωτικό. Είναι αλήθεια επίσης πως δεν υπάρχουν «μαγικά τζίνι» να τρέξουν για εμάς να πληρώσουν λογαριασμούς, να πάνε τα παιδιά στο σχολείο, να είναι πάντα «πρόθυμα» και «χαμογελαστά» και την ίδια στιγμή να ολοκληρώνουν το απαιτητικό project της δουλειάς σε χρόνο dt. Η εξάντληση, ο θυμός, η απόγνωση είναι ανθρώπινα συναισθήματα και έρχονται να μας διδάξουν κάτι. Δε χρειάζεται να τα «καταπολεμήσουμε», ούτε να αρπάζουμε μαστίγιο γιατί αισθανόμαστε «ανεπαρκείς». Χρειάζεται να τα αναγνωρίζουμε, να μας δείχνουμε κατανόηση και να αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας με σεβασμό. Όταν ο εαυτός μας λέει «stop», ή «παρ’ το αλλιώς» οφείλουμε να τον ακούμε, έμπρακτα. Αν αυτά τα συναισθήματα επιμένουν, είναι σημαντικό να ζητήσουμε τη βοήθεια ενός ειδικού ψυχικής υγείας.
Τα «πρέπει» της μητρότητας είναι τόσα πολλά όσοι και οι ρόλοι της. Πώς πετάμε μακριά αυτά τα «πρέπει» που μας επιβάλλει η κοινωνία;
Αυτά τα «πρέπει»… Μπορούμε να συζητάμε ώρες ατελείωτες, αφού και τα ίδια είναι ατελείωτα. Και είναι τόσο περιοριστικά, σκληρά και απάνθρωπα. Οι ρίζες τους είναι οι πεποιθήσεις ολόκληρων γενεών και η αλήθεια είναι πως δεν είναι τόσο εύκολο έτσι απλά να τα πετάξουμε, αφού μας βομβαρδίζουν από παντού. Ποιο είναι όμως το μεγαλύτερο ρίσκο; Να συνεχίζουμε να ζούμε μια ζωή γεμάτη «πρέπει» που μας φοράνε άλλοι, σημαντικοί και μη, ή επιτέλους να αναλογιστούμε τα «θέλω» μας με ενδεχόμενο κόστος σε προσωπικές, κοινωνικές σχέσεις και status; Μια ερώτηση που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας, προκειμένου να ζούμε μια ζωή εναρμονισμένη με τις αξίες και τα όνειρά μας απαλλαγμένη από πρέπει, είναι η εξής: «Πώς θέλω να ζω»;. Μη ξεχνάμε πως ένας άνθρωπος που είναι και γονιός και είναι σε διαρκή πάλη με ένα κάρο πρέπει σε ζωή και μυαλό, οι πιθανότητες λένε πώς θα τα περάσει και στα παιδιά του…
Μπορεί μια μητέρα να βρει χρόνο για τον εαυτό της όταν έχει δύο μικρά παιδιά, μια απαιτητική εργασία και την αγωνία να τα βγάλει πέρα; Μήπως είναι λίγο ουτοπική αυτή η συμβουλή;
Συνήθως οι μαμάδες τρέχουν για όλα και για όλους και ξεχνούν τον εαυτό τους. Όταν όμως υπάρχει θέληση, υπάρχει και τρόπος. Δουλεύω με μαμάδες όπου παράλληλα με την εργασία τους κάνουν διδακτορικό και μεγαλώνουν τρία παιδιά. Single μαμάδες που κάνουν στροφή στην καριέρα τους στα 45+ και αποφασίζουν να ανοίξουν τη δική τους επιχείρηση με σημαντικό ρίσκο. Μαμάδες που πέρα απ’ όσα περιγράφεις έχουν υποστεί βαθιά τραύματα ως παιδιά και έχουν το φόβο να μην τα περάσουν στα παιδιά τους. Συν απαιτητικές εργασίες, συν αγωνία, συν πως θα βγει η ζωή, συν πολλά… Ναι, μια μητέρα όχι μόνο μπορεί να βρει χρόνο για τον εαυτό της, την προσωπική της ανάπτυξη, την αυτοφροντίδα, τη χαλάρωσή της αλλά το οφείλει και στην ίδια και στο παιδί της. Όσο πιο γεμάτη αισθάνεται εκείνη, τόσο πιο γεμάτα είναι τα συναισθήματα και τα θετικά ερεθίσματα που εισπράττει το παιδί. Η μητέρα είναι παράδειγμα, όχι γιατί πρέπει, αλλά γιατί είναι. Αλήθεια, τι παράδειγμα θέλουμε να είμαστε για τα παιδιά μας;
Νιώθω πως οι σημερινοί γονείς εστιάζουμε κυρίως στα συναισθήματα των παιδιών μας και ξεχνάμε να θέσουμε κανόνες. Τελικά, πού σταματούν τα «όρια» που βάζει ένας γονιός και πού ξεκινούν τα «παιδικά τραύματα»;
Αν κάτι χρειάζεται να αισθάνεται ένα παιδί στην ολότητά του από τους πιο σημαντικούς ανθρώπους που έχει στη ζωή, τους γονείς του, είναι η ασφάλεια. Ασφάλεια να τσαλακωθεί, να εκφραστεί, να είναι ο εαυτός του, να νιώθει ελεύθερο να μιλήσει. Να συζητήσει για τα συναισθήματά του, για κάτι που έγινε στο σχολείο και το ενόχλησε, ή το φόβισε, ή του φάνηκε περίεργο. Ασφαλές κλίμα δημιουργούμε με τις εποικοδομητικές συζητήσεις, τις ανοιχτές ερωτήσεις (ερωτήσεις που ξεκινούν με τα τι, ποιος, που, πότε, από πότε, πώς…) και δίνουν χώρο στο παιδί να εκφραστεί και όχι τις «γιατί» ερωτήσεις που του δίνουν βήμα -και δικαίως- σε μια αμυντική στάση και το βάζουν σε μια απολογητική θέση. Μεγαλύτερο τραύμα από το να μην αισθάνεσαι ότι μπορείς να είσαι ο εαυτός σου -πόσο μάλλον όσο διαπλάθεσαι- από τους ίδιους σου τους γονείς δεν υπάρχει. Το παιδί βιώνει ακύρωση. Και σε αυτήν την περίπτωση ξεκινούν τα ψέματα, η αποφυγή της αλήθειας, οι ενοχές –χωρίς λόγο- και ξέρεις, όλα αυτά έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες. Τα όρια χτίζονται…
Είναι γεγονός πως πλέον η βία βρίσκεται παντού. Βία μεταξύ ανηλίκων, γυναικοκτονίες, δολοφονίες, βιασμοί, παιδόφιλοι, σεξουαλικές παρενοχλήσεις κτλ. Πώς φτάσαμε ως εδώ;
Έχω μια θεωρία… Είμαστε το κινητό παράδειγμα του κόσμου που θέλουμε να δούμε και να ζούμε. Ζούμε στον κόσμο που φτιάχνουμε καθημερινά. Αν σκεφτούμε λοιπόν το που έχουμε φτάσει ως κοινωνία, η αλήθεια είναι πως δε ξέρω κατά πόσο «καλά» τα έχουμε πάει… Αυτό όμως που ξέρω είναι πως όλα όσα περιγράφεις είναι μεταξύ άλλων και ένα αποτέλεσμα της ανοχής που στα χρόνια έχουμε δείξει ως άνθρωποι. Είναι τα «μη μιλήσεις γιατί θα μπλέξεις» μας. Είναι τα «δεν είναι δικό σου θέμα, ας το λύσει μόνη της, να πάει σε ψυχολόγο» και άλλα τέτοια όμορφα. Όσο παραμένουμε παθητικοί αποδέκτες «τραγωδιών» δεν καταφέρνουμε τίποτα. Έχουμε σημαντικό μερίδιο ευθύνης όλες και όλοι και κακά τα ψέματα είναι στο δικό μας χέρι αν θέλουμε έναν πραγματικά υγιή κόσμο, να τον επιδιώξουμε. Μια καλή ερώτηση για να κάνει ο καθένας και η καθεμία στον εαυτό τ@ είναι «Σε τι κόσμο θέλω να ζω;» και μια δεύτερη «Πολύ ωραία. Και πώς θα το πετύχω; Έμπρακτα. Καθημερινά».
Τι προτείνει μία life coach στους νέους γονείς για να προστατέψουν τα παιδιά τους αλλά και για να τα μεγαλώσουν έτσι ώστε να… αλλάξουν τον κόσμο;
Πρόταση, όχι συμβουλή, έτσι;! «Μεγαλώστε τα παιδιά σας όσο πιο ελεύθερα γίνεται!» και εξηγώ: Τα παιδιά, είναι ξεχωριστές, μοναδικές οντότητες, όχι η «συνέχειά μας». Όσο τα αντιμετωπίζουμε έτσι, όσα περισσότερα «πρέπει» και «μη» τα βομβαρδίζουμε, όσο πιο πολύ τους περνάμε το δικό μας «σωστό» γιατί «έτσι είναι» και «γιατί το λέω εγώ» σε μια λογική –του παραλόγου- για το «τι θα πει ο κόσμος» τόσο τα κλειδώνουμε. Τι καταφέρνουμε; Παιδιά με τραυματισμένες ψυχές, που νιώθουν ανασφαλή, μη αρκετά και το κυριότερο; Απροστάτευτα. Συζητείστε με τα παιδιά σας ανοιχτά για όλα, αντιμετωπίστε τα όπως τους αξίζει, όπως άξιζε και σε εσάς και ενδεχομένως δεν το ζήσατε σαν παιδιά: Ως μοναδικές οντότητες που μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο μέσα από το «είναι» τους και μόνο. Επιβραβεύστε τα για το ότι απλά είναι. Οι καλοί και οι κακοί βαθμοί έρχονται και παρέρχονται… Τα τραύματα, μένουν.
Μία γυναίκα που μεγάλωσε σε κακοποιητικό περιβάλλον με τοξικούς γονείς, μπορεί να σταθεί στα πόδια της; Πώς επουλώνονται οι πληγές των παιδικών χρόνων;
Μια γυναίκα μπορεί. Τελεία. Μέσα μας έχουμε μια ανεξάντλητη δύναμη που δυστυχώς πολλές από εμάς, συνειδητοποιήσαμε ότι την έχουμε με τον πιο δύσκολο τρόπο. Αρκετές γυναίκες βέβαια δεν το αναγνωρίζουν καν ως «δύναμη». Θεωρούν ότι απλά συνεχίζουν να υπάρχουν καθώς «οκ, κοίτα τι συμβαίνει στον κόσμο, υπάρχουν και χειρότερα». Δεν είναι έτσι, είμαστε δύναμη κι αν δεν το αναγνωρίσουμε εμείς αυτό στον εαυτό μας, δε θα το κάνει κανείς για εμάς. Κάπου πρόσφατα διάβασα το εξής «Αν περιμένεις να πάρεις αυτό που αξίζεις, στο τέλος θα σε κάνουν να πιστέψεις ότι δεν αξίζεις τίποτα». Εκεί ακριβώς χτυπά και η πάσης φύσεως κακοποίηση. Στην αξία μας η οποία κλονίζεται με τον πιο βάρβαρο τρόπο. Ήρθαμε σε αυτή τη ζωή για να εκπληρώσουμε έναν σκοπό. Ο σκοπός αυτός από άνθρωπο σε άνθρωπο διαφέρει. Σαν ένθερμη υποστηρίκτρια της διαδικασίας της ψυχοθεραπείας συνδυαστικά με τη διαδικασία του coaching, πιστεύω ότι ο κάθε άνθρωπος μπορεί να βοηθήσει τον εαυτό του με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο και να ανακαλύψει αυτή τη μαγική δύναμη που έχει, αγκαλιάζοντας ουσιαστικά τον ίδιο αλλά και τα τραύματά του. Αυτό προϋποθέτει θέληση και είναι επιλογή. Έτσι, θα ανθίσει…
Πολλά ζευγάρια, υπό το βάρος των χιλιάδων υποχρεώσεων, απομακρύνονται. Υπάρχει αγάπη αλλά λείπει η σπίθα και το… σεξ. Αυτό διορθώνεται; Κι αν όχι, πειράζει αν ένα ζευγάρι τα έχει όλα εκτός από σαρκική επαφή;
Όλα διορθώνονται εφόσον υπάρχει θέληση και όλα έχουν τη σημασία και την αξία τους. Οι έντονοι ρυθμοί της καθημερινότητας, οι απανωτές κρίσεις που δεχόμαστε σε διάφορα επίπεδα αλλά και η συνήθεια κάνουν πολλά ζευγάρια να απομακρύνονται και έως ένα σημείο, είναι λογικό. Το παν σε όλο αυτό, είναι το ζευγάρι να προστατεύσει την δυναμική του, τον πυρήνα του δηλαδή. Πώς θα το κάνει αυτό; Με το να επικοινωνεί. Απλά πράγματα. Προβληματισμούς, σκέψεις, ανησυχίες, όνειρα, φόβους και ναι, αν το αισθάνεται να πει «Πώς φτάσαμε έως εδώ;» και «Τι μπορούμε να κάνουμε για να το διορθώσουμε; Θέλουμε;». Όσο επιμένουμε να βάζουμε τα άπαντα κάτω από το περίφημο χαλάκι, τόσο αποξενωνόμαστε και στο τέλος της ημέρας χάνουμε τον άνθρωπό μας, χάνουμε τη σχέση αλλά και τον εαυτό μας. Αξίζει; Κάθε ζευγάρι έχει τους δικούς του κανόνες και όρια. Καλό είναι να επιστρέφει σε όλα αυτά για να διασφαλίσει ότι αφενός υπάρχουν ακόμα, αφετέρου, αξίζει να είναι εκεί που είναι.
Όπου και να γυρίσεις βλέπεις ανθρώπους ανικανοποίητους, θλιμμένους και οργισμένους και όχι άδικα! Ωστόσο, μήπως έχουμε συνηθίσει τη δυστυχία και τη μιζέρια; Γιατί δεν κάνουμε κάτι να το αλλάξουμε όλο αυτό;
Έχει πολύ ενδιαφέρον αυτό που λες… Η αίσθησή μου είναι ότι έχουμε την τάση να συνηθίζουμε τόσο εύκολα και πολύ με αποτέλεσμα να μοιάζουμε σα χαμστεράκια μέσα στο κλουβί που τρέχουν πίσω από την ουρά τους πάνω σε μια ρόδα. Το ζήτημα είναι ότι στην προκειμένη, η ρόδα δεν είναι παιχνίδι, είναι η ζωή μας. Είναι στη φύση μας και να συνηθίζουμε και να πιστεύουμε ότι αυτό είναι η «ασφάλειά μας». Η αλήθεια είναι όμως, ότι την πραγματική μαγεία την ανακαλύπτεις όταν βγαίνεις έξω από τη ζώνη ασφαλείας σου κι ας ακούγεται υπερβολικά κλισέ. Χρειάζεται να ξεμάθεις για να μάθεις ξανά, χρειάζεται σταδιακά να αλλάζεις ό,τι πραγματικά δε σου κάνει, βήμα βήμα τη φορά. Η Ρώμη άλλωστε δε χτίστηκε μέσα σε μια μέρα. Θέλει θέληση, ψυχή, αποφασιστικότητα και μεθοδικότητα και ένας εξαιρετικός σύμμαχος σε αυτή τη διαδικασία μπορεί να είναι ένας επαγγελματίας coach. Το παν είναι να ζεις μια ζωή εναρμονισμένη με τις αξίες και τα όνειρά σου, όχι; Ε λοιπόν αυτό… είναι στο χέρι μας! Ίσως ακουστεί μακάβριο, αλλά πράγματι, κάθε μέρα είμαστε πιο κοντά στο «τέλος». Το θέμα είναι όσο είμαστε εδώ να το κάνουμε να αξίζει!
Η αλήθεια είναι πως το coaching δεν το παίρνουμε πολύ στα σοβαρά στην Ελλάδα. Γιατί συμβαίνει αυτό και, τελικά, τι σημαίνει να είσαι life coach;
Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν διαβάσει πέντε βιβλία αυτοβελτίωσης και αυτοπροσδιορίζονται ως coaches. Για να μιλάμε σωστά όμως, επαγγελματίας coach δε γεννιέσαι, γίνεσαι. Εκπαιδεύεσαι στο να καλλιεργήσεις συγκεκριμένες δεξιότητες, εκπαιδεύεσαι σε μοντέλα, εργαλεία, μεθοδολογίες κ.α., είσαι σε διαρκή εποπτεία, δεσμεύεσαι από δεοντολογία, ξέρεις τα όριά σου. Δουλεύουμε πολύ με τις αξίες, τις πεποιθήσεις και μαθαίνουμε όχι μόνο να θέτουμε στόχους αλλά και να τους φτάνουμε. Αν μπορούσα με μια μόνο φράση να το συνοψίσω θα ήταν πως «Είναι μια δημιουργική και προκλητική διαδικασία η οποία ξεκλειδώνει τη δυναμική του ανθρώπου σε όλο της το μεγαλείο προκειμένου να ζήσει μια ζωή εναρμονισμένη με τις αξίες και το όραμά του». Αν υπάρχουν ερωτήσεις σχετικά από φίλες αναγνώστριές, θα χαρώ πολύ να απαντήσω στο [email protected] . Και μια φιλική συμβουλή ως Μάρη: Αν σκέφτεστε να συνεργαστείτε με έναν coach, ζητείστε τα διαπιστευτήριά του!
*Μετά από μια πολυετή πορεία στο χώρο των Media ως Δημοσιογράφος & Ραδιοφωνική Παραγωγός, η Μάρη Γαργαλιάνου εκπαιδεύεται στο επαγγελματικό coaching (personal/executive/team/group/leadership) και δημιουργεί το Lifestyle & Wellness portal Magicme.gr. Ως διαπιστευμένη ACC coach απολαμβάνει να δουλεύει με τους πελάτες της ζητήματα που αφορούν το χτίσιμο ενός «νέου mindset» προκειμένου να ζήσουν μια ζωή εναρμονισμένη με τις αξίες και το όραμά τους, αλλά και θέματα γύρω από την επικοινωνία και το personal branding. Συνεργάζεται με μεγάλες εταιρείες και οργανισμούς (Start ups & Media) ως Communication Strategist.