Μπορεί να βρισκόμαστε στον Απρίλιο και το σχολικό έτος, για μερικά παιδιά, να τελειώνει σιγά σιγά, ωστόσο για άλλα είναι σαν να βρίσκονται ξανά στις αρχές του Σεπτέμβρη, «πρωτάκια» σε ένα νέο εκπαιδευτικό περιβάλλον και να γνωρίζουν τους νέους τους συμμαθητές και τους χώρους του καινούργιου τους σχολείου. Γιατί έτσι ακριβώς ένιωσαν το πρωί της Δευτέρας τα 19 παιδιά ηλικίας 4 έως 5 ετών, όλα τους προσφυγόπουλα από την, εμπόλεμη και μαστιζόμενη από την καταστροφή και τους βομβαρδισμούς, Ουκρανία.
Τι και αν έρχονται από ένα μέρος, όπως το Κίεβο, που βρίσκεται πάνω από 2.000 χλμ. μακριά από την Αθήνα; Τα παιδικά γέλια είναι το ίδιο συγκινητικά και ελπιδοφόρα, σε όποιο σημείο του πλανήτη και αν αντηχούν και σε όποια γλώσσα ή διάλεκτο και αν εκφράζονται.
Είναι το διάλειμμα του νηπιαγωγείου και η ματιά μας έχει καρφωθεί σε ένα κατάξανθο αγοράκι που προσπαθεί να ανταλλάξει το παιχνίδι – ένα μικρό αυτοκινητάκι - που κρατάει στο χέρι του με έναν συνομήλικό του, μαθητή των Εκπαιδευτηρίων. Δίπλα τους, μια δασκάλα και η εκπρόσωπος της οργάνωσης United Diaspora of Ukraine (με την οποία συνεργάστηκαν τα Εκπαιδευτήρια Δούκα, σε αγαστή συνεργασία και με την Πρεσβεία της Ουκρανίας) προσπαθούν να κάνουν τις απαραίτητες συνεννοήσεις.
Αλλά αυτές δεν χρειάζονται, γιατί τα δυο πεντάχρονα αγόρια, παρόλο που δεν μιλούν την ίδια γλώσσα, εντούτοις μιλούν άπταιστα την διάλεκτο των παιχνιδιών –και της ανεμελιάς.
Ο ξανθός μπόμπιρας και τα υπόλοιπα 18 παιδιά θα έρχονται στο σχολείο μέχρι την λήξη του σχολικού έτους. Έτσι, το αυτοκινητάκι αυτό θα το πάρει στο σπίτι του και θα το επιστρέψει μετά από λίγες ημέρες, αφού πρώτα το περιεργαστεί με το παιδικό του ματάκι.
Τόσο ο ίδιος όσο και τα υπόλοιπα μικρά Ουκρανάκια είναι χαρούμενα γιατί θα συνεχίσουν να διδάσκονται τα σχολικά τους μαθήματα, στην γλώσσα τους, στην ολόδική τους τάξη του Νηπιαγωγείου, με την καθοδήγηση Ουκρανών δασκάλων μέχρι το τέλος του σχολικού έτους, σε ένα πλήρες εκπαιδευτικό πρόγραμμα που παρέχουν με περισσή αγάπη τα Εκπαιδευτήρια Δούκα και στο οποίο συμμετέχουν εθελοντικά πολλοί εκπαιδευτικοί του σχολείου.
«Πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά»
Λίγη ώρα νωρίτερα, τα 19 προσφυγόπουλα είχαν μόλις κατέβει από το λεωφορείο που τους μετέφερε στα Εκπαιδευτήρια. Τα είδαμε να κατεβαίνουν ντροπαλά τα περισσότερα, άλλα με έναν μικρό, αδιόρατο φόβο στο μάτι τους, για το άγνωστο που πρόκειται σε λίγο να αντικρίσουν.
Γιατί τα παιδιά –και ειδικά τα πιο ψυχολογικά σκληραγωγημένα, εκείνα που προέρχονται από χώρες όπως η μαστιζόμενη Ουκρανία – ξέρουν την αλήθεια. Γνωρίζουν το πώς και το γιατί. Τα ξέρουν όλα. Κανείς δεν μπορεί να κρυφτεί από αυτά τα παιδιά: τα μάτια τους έχουν δει πολλά και έχουν κάθε λόγο να είναι ανήσυχα.
Όμως με το που μπήκαν στο σχολικό περιβάλλον – και τι περιβάλλον: ένας υπέροχος κήπος, μια τεράστια παιδική χαρά με χρωματιστές τραμπάλες, τεχνικολόρ κούνιες και πολύχρωμες τσουλήθρες – όλοι τους οι φόβοι και οι ανησυχίες αμέσως έγιναν καπνός.
Εκεί τους υποδέχτηκαν με θέρμη και αγάπη οι συμμαθητές τους από τα άλλα τμήματα του Νηπιαγωγείου και αμέσως τους αγκάλιασαν. Και δεν εννοούμε μόνο κυριολεκτικά: το έκαναν και με έναν τρυφερό λόγο ακόμη και σε μια άγνωστη, για αυτά, γλώσσα, τα ελληνικά. Με ένα χάδι στην πλάτη, με ένα τρυφερό άγγιγμα, ακόμη και με ένα ζεστό βλέμμα.
Και ξαφνικά ήταν σαν τα 19 αυτά παιδιά να ξέχασαν μεμιάς τον πόλεμο και η ζωή τους από ασπρόμαυρη να έγινε πολύχρωμη. Και το γκρίζο της καθημερινότητάς τους, εδώ και ένα μήνα, να αντικαταστάθηκε από τα επτά χρώματα του ουράνιου τόξου της παιδικής αθωότητας.
Γιατί κατάλαβαν, βαθιά μέσα τους, ότι οι άνθρωποι των Εκπαιδευτηρίων Δούκα θέλουν μέσα από τα βάθη και της δικής τους ψυχής, να βοηθήσουν αυτά τα παιδιά να ενταχθούν στην ελληνική κοινωνική και σχολική ζωή και να διευκολύνουν όπως μπορούν τους γονείς τους στην προσπάθειά τους να συντονιστούν και να οργανώσουν την διαμονή τους στην Αθήνα.
Στην είσοδο του προαυλίου συναντάμε γονείς του σχολείου. Μας λένε ότι όλη αυτή η προσφορά και η πράξη αγάπης και χαράς των παιδιών τους, τους έχει γεμίσει ευτυχία αλλά και σιγουριά για το περιβάλλον μέσα στο οποίο αυτά διαπαιδαγωγούνται. Μας λένε με την περηφάνια ζωγραφισμένη στο πρόσωπό τους ότι τα παιδιά τους ακολούθησαν κατά γράμμα τις προτάσεις της δασκάλας τους στο Δημοτικό.
Ότι ένα μεσημέρι, μόλις τα παιδιά τους γύρισαν στο σπίτι, τούς ενημέρωσαν για την πρωτοβουλία αυτή των Εκπαιδευτηρίων και τούς ζήτησαν να ξεχωρίσουν παιχνίδια, παραμύθια και ρούχα προκειμένου να τα κάνουν δώρο στα μικρά προσφυγόπουλα. Κάποια άλλα παιδιά πάλι, μέσα από την ατέλειωτη καλοσύνη τους, ετοίμασαν και μια ζωγραφιά ή μια μικρή, αυτοσχέδια επιστολή και την έβαλαν και αυτή μέσα στο πακέτο αγάπης που πρόσφεραν στα μικρά προσφυγόπουλα.
Γιατί κάθε δώρο είναι και μία κίνηση αγάπης. Και είναι μια κίνηση που τα παιδιά των Εκπαιδευτηρίων Δούκα έχουν μάθει εδώ και χρόνια, μια έμπρακτη κίνηση συμπαράστασης που πηγαίνει από γενιά σε γενιά σε όλους τους πρώην, νυν και επόμενους μαθητές του σχολείου με κεντρικό γνώμονα και επίκεντρο την απόλυτη αποδοχή της διαφορετικότητας και τα δικαιώματα των παιδιών.
Και τα μαθήματα αυτής της αγάπης δεν είναι απλά θεωρητικά, αλλά γίνονται πράξη, μια πράξη που συμβολίζει και, την ίδια στιγμή, αναδεικνύει τον ρόλο που πρέπει να έχει ένα σχολείο ως κύτταρο της κοινωνίας που με το φωτεινό του παράδειγμα στέκεται δίπλα στο πρόβλημα, γίνεται ενεργά μέρος της λύσης και περνάει τα σωστά μηνύματα αλλά και την ενδεδειγμένη στάση ζωής τόσο στους μαθητές, όσο και στις οικογένειές τους.
Το διάλειμμα τελειώνει και τα παιδιά ξαναμπαίνουν στις τάξεις τους. Τα δυο αγοράκια συνεχίζουν να περιγράφουν, το ένα στο άλλο, το καθένα στην γλώσσα του, το αυτοκινητάκι που κρατάνε, εναλλάξ, στα χέρια τους. Μια δασκάλα πάει να οδηγήσει τους δύο μαθητές στις τάξεις τους αλλά τα παιδιά δεν θέλουν να αποχωριστούν. Στο τέλος, με τα πολλά, πείθονται και οι δυο να δώσουν ραντεβού στο επόμενο διάλειμμα για να συνεχίσουν το παιχνίδι τους. Χαιρετούν ο ένας τον άλλον σαν να γνωρίζονται για μήνες ολάκερους και χάνονται μέσα στις σχολικές τους αίθουσες.
Οι νηπιαγωγοί του σχολείου και οι Ουκρανοί συνάδελφοί τους τα κοιτούν με τρυφερότητα και ένα βλέμμα που λέει σχεδόν φωναχτά: «αποστολή εξετελέσθη». Το προαύλιο σωπαίνει ξαφνικά - αλλά μόνο για λίγο: σε περίπου μία ώρα, Έλληνες και Ουκρανοί μαθητές θα γίνουν ξανά ένα στο παιχνίδι και τα γέλια και θα συσφίξουν ακόμη περισσότερο την νεότευκτη φιλία τους.
Μια φιλία – και μια αγάπη - που δεν γνωρίζει σύνορα.
