«Εργασιομανία είναι όταν οι περισσότερες ώρες της ημέρας αφιερώνονται στην εργασία», λένε οι ειδικοί και διευκρινίζουν πως αναφέρονται σε ώρες ελεύθερου χρόνου, κατά τις οποίες το άτομο θα μπορούσε να κάνει κάτι άλλο από το να δουλεύει.
Και μπορεί γενικώς τα άτομα που αγαπούν να βρίσκονται αμέτρητες ώρες στην δουλειά τους και να δουλεύουν σκληρά να μην αποτελούν τον κανόνα, όμως η εργασιομανία αφορά και αυτούς που αναγκάζονται να εργάζονται υπερωρίες, από φόβο ότι θα απολυθούν ή δεν θα πληρωθούν ή και ελπίζοντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα αναγνωριστεί η αξία τους. Και τέτοια άτομα συναντάμε συνεχώς.
Θα συνέχιζαν, όμως, οι εργασιομανείς αυτόν τον τρόπο ζωής τους, αν γνώριζαν αφενός ότι έτσι καλύπτουν κάποιο βαθύτερο πρόβλημά τους και αφετέρου ότι μπορεί να κινδυνεύσει η υγεία τους;
Τι είναι η εργασιομανία;
Σύμφωνα με την ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια κ. Ιωάννα Μορφονίδη, «οποιαδήποτε λέξη ή εμπειρία εμπεριέχει τη λέξη ‘μανία’ υποδηλώνει μια κατάσταση μία υγιή. Η υπερβολική ενασχόληση, λοιπόν, με την δουλειά -είτε γιατί αγαπάς την καριέρα και αποσκοπείς σε αυτή, είτε δεν υπάρχει προοπτική εξέλιξης στην επαγγελματική ζωή, αλλά πάλι δουλεύεις υπερβολικά- μπορεί να δείχνει την ανάγκη ενός ανθρώπου να μην εστιάζει στον εαυτό του, στο κέντρο βάρους του, αλλά να προσπαθεί να ξεφύγει από μία κατάσταση που του προκαλεί άγχος ή στεναχώρια, βρίσκοντας διαφυγή στη δουλειά».
Τονίζει, μάλιστα, η κ. Μορφονίδη πως «η μανία σαν λέξη υφίσταται από την μυθολογία –ήταν θεότητα και συμβόλιζε την τρέλα». Τρέλα που έρχεται εξαιτίας της πολλής δουλειάς ή που φεύγει χάρη σ’αυτήν; «Δε μπορούμε να γνωρίζουμε τον λόγο που κάποιος άνθρωπος επιλέγει την δουλειά ως έναν τρόπο να εκτονωθεί ή να ξεχαστεί ή να θεραπευτεί, όπως μπορεί να νομίζει», απαντά η ειδικός και συμπληρώνει «το σίγουρο, όμως, είναι πως πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο. Γιατί ίσως να ξεκινάς βλέποντας την δουλειά σαν ένα είδος θεραπείας από καταστάσεις της προσωπικής ή μη ζωής που σε δυσκολεύουν, αλλά ουσιαστικά είναι ένας μηχανισμός αποφυγής της πραγματικότητας».
» Και επειδή στην αρχή η ενασχόληση με την πολλή δουλειά θα σε βοηθήσει να ξεφύγεις λίγο από τα προβλήματά σου θα είναι μία ανακούφιση, μια λύτρωση, θα συνεχίζεις να δουλεύεις ατελείωτα. Στο τέλος, μάλιστα, θα συνηθίσεις σε αυτούς τους ρυθμούς και δύσκολα θα μπορείς να ξεφύγεις.
» Σταδιακά, βέβαια, θα έρθει και ένα αίσθημα δυσφορίας. Και συνήθως το πρώτο που νιώθει δυσφορία και ‘παραπονιέται’ είναι το σώμα, αρκεί να το ακούσεις. Παράλληλα με το σώμα, βέβαια, δυσφορεί και η οικογένεια, αλλά και οι φίλοι, καθώς δεν εισπράττει από το εργασιομανές άτομο τον αναγκαίο χρόνο και ενδιαφέρον.
Οι κίνδυνοι της εργασιομανίας
Αϋπνία, πονοκέφαλοι, διαταραχή της όρεξης, μελαγχολία, απαισιοδοξία, αίσθημα κενού, έλλειψη διάθεσης, είναι κάποια μόνο από τα γνωστά συμπτώματα της εργασιομανίας που επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου. Ακόμα πιο σοβαρά, όμως, είναι τα αποτελέσματα πρόσφατης βρετανικής έρευνας, σύμφωνα με την οποία οι συχνές υπερωρίες αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιοπάθειας κατά 67%!
Πιο συγκεκριμένα, οι επιστήμονες, συνυπολογίζοντας τα όποια προβλήματα υγείας μπορεί να έχει ο καθένας, διαπίστωσαν πως όσοι δουλεύουν 11 ώρες ή και περισσότερο σε καθημερινή βάση έχουν κατά μέσο όρο 67% περισσότερες πιθανότητες να πάθουν καρδιακή προσβολή, σε σχέση με αυτούς που εργάζονται 8 ώρες. Και θύμισαν, στην έκθεσή τους, πως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, όπως το έμφραγμα και το εγκεφαλικό, είναι η Νο1 αιτία θανάτου παγκοσμίως.
Κι αν δε μπορείς να κάνεις αλλιώς;
Όπως είπαμε και παραπάνω, οι περισσότεροι εργασιομανείς αναγκάζονται να δουλεύουν υπερωρίες, αντιλαμβανόμενοι συχνά ότι στην πραγματικότητα υποφέρουν. «Το ιδανικό θα ήταν οι άνθρωποι αυτοί να αλλάξουν μυαλά και να σκεφτούν πρώτα απ’όλα την υγεία τους», λένε οι επιστήμονες. «Μέχρι τότε, ας είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, ακολουθώντας υγιεινή διατροφή, κάνοντας γυμναστική, προσέχοντας την πίεση, την χοληστερίνη και το σάκχαρό τους και… βρίσκοντας χρόνο για τα αγαπημένα τους πρόσωπα», συμβουλεύουν.