Συνδέουμε την ευτυχία με την επαγγελματική επιτυχία
Θέτοντας σε ένα παιδί αυτήν την ερώτηση, το υποχρεώνουμε να ορίσει τον εαυτό του σύμφωνα με την μελλοντική του εργασία. Η απάντηση «θέλω να γίνω ευτυχισμένος» ή «θέλω να γίνω καλή μητέρα» δεν γίνεται αποδεκτή ενώ το πιέζουμε να επιλέξει ένα επάγγελμα. Με αυτόν τον τρόπο, ακόμα κι αν ως γονείς επιμένουμε πως η σπουδαιότερη αξία για τα παιδιά μας είναι η καλοσύνη, τα παιδιά πιστεύουν πως η κορυφαία αξία είναι η επιτυχία. Όταν ορίζουμε τον εαυτό μας από τις δουλειές μας, η αξία μας εξαρτάται από αυτό που επιτυγχάνουμε. Δεν είναι τυχαίο, βέβαια, πως πάνω σε αυτό το μοτίβο είναι χτισμένη ολόκληρη η δυτική κοινωνία αλλά και το εκπαιδευτικό μας σύστημα.
Το παιδί νιώθει πως πρέπει να εντοπίσει το ταλέντο του
Γενικά, υπάρχει η πεποίθηση πως όλοι έχουν μία κλήση – ένα ιδιαίτερο ταλέντο το οποίο πρέπει να εντοπίσουν και να καλλιεργήσουν. Η ερώτηση «τι θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις» συνδέεται άρρηκτα με την κλήση του κάθε παιδιού. Παρόλο που το έμφυτο πάθος για κάτι αποτελεί πηγή χαράς, έρευνες δείχνουν πως η αναζήτησή του προκαλεί άγχος στους μαθητές, κάνοντάς τους να νιώθουν χαμένοι και μπερδεμένοι. Κάποιοι δυσκολεύονται να καταλάβουν το ταλέντο τους και νιώθουν άσχημα για τον εαυτό τους. Ακόμα, όμως, κι αν κάποιος σταθεί τυχερός και σκοντάψει νωρίς πάνω στο ταλέντο του, ενδέχεται αυτό να μην μπορεί να του εξασφαλίσει μια βιώσιμη σταδιοδρομία.
Περιορίζουμε τους επαγγελματικούς τους ορίζοντες
Όσο ρωτάμε τα παιδιά τι θέλουν να γίνουν όταν μεγαλώσουν, εκείνα μας απαντούν σύμφωνα με τα επαγγέλματα που ήδη γνωρίζουν λόγω του περιβάλλοντός τους. Δυστυχώς, η απάντηση που θα δώσουν, και ειδικά εάν ικανοποιεί το ευρύτερο περιβάλλον τους, αποτελεί μία ασυνείδητη δέσμευση για εκείνα. Εάν, για παράδειγμα, δηλώσει ένα παιδί πως όταν μεγαλώσει θα γίνει δικηγόρος και εισπράξει τον θαυμασμό από τον περίγυρο, το πιθανότερο είναι να προσανατολιστεί προς τα εκεί. Μεγαλώνοντας όμως, κι αφού έχει σπουδάσει νομική, θα ανακαλύψει πως υπάρχει ένα επάγγελμα που ονομάζεται «διακοσμητής» και πως θα ήθελε πολύ να το είχε ακολουθήσει. Καλό είναι λοιπόν, αντί να ρωτάμε το παιδί τι θέλει να γίνει όταν μεγαλώσει, να το ενθαρρύνουμε να ερευνήσει όλους τους πιθανούς επαγγελματικούς δρόμους που θα μπορούσε να ακολουθήσει.
Μακροχρόνια, μπορεί να χάσουν τον αυτοσεβασμό και την αυτοπεποίθησή τους
Ωστόσο, όταν το παιδί απαντήσει στην ερώτησή μας πως θέλει να γίνει δικηγόρος, μια πιθανή αποτυχία στο στόχο του θα το γεμίσει απογοήτευση και συναισθήματα κατωτερότητας. Θα νιώσει αυτόματα πως χάνει τον θαυμασμό και την εκτίμηση των άλλων και νιώθοντας άχρηστο στην πιο ευαίσθητη ηλικία της εφηβείας, χάνει τον προσανατολισμό του. Σε αυτό το σημείο, καλό θα ήταν να θυμηθούμε πόσα παιδιά έχουν αυτοκτονήσει ή έχουν νιώσει πως καταστράφηκε η ζωή τους επειδή απέτυχαν στις πανελλαδικές εξετάσεις.
Τελικά, η καριέρα σπάνια συμβαδίζει με τα παιδικά όνειρα
Εάν τελικά όλα πάνε καλά και το παιδί βρει τον δρόμο του, κατά πάσα πιθανότητα θα σκοντάψει πάνω σε κάτι που δεν υπολογίσαμε ποτέ : στο παιδικό του απραγματοποίητο όνειρο που προέκυψε από την ερώτηση «τι θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις;»! Σε μία πρόσφατη μελέτη, οι τελειόφοιτοι του πανεπιστημίου, αναζητώντας την ιδανική δουλειά, αισθάνονταν ιδιαίτερα αγχωμένοι και στεναχωρημένοι αντί για ικανοποιημένοι και περήφανοι για τις επιτυχίες τους. Το παιδικό τους όνειρο, η απάντηση σε εκείνη την φαινομενικά αθώα ερώτηση των μεγάλων, μοιάζει με απραγματοποίητη προσδοκία στον πραγματικό κόσμο. Εξάλλου, η ευτυχία ισούται με την πραγματικότητα μείον τις προσδοκίες μας…
Εν κατακλείδι…
Ίσως τελικά, είναι καλύτερο να μιλάμε στα παιδιά για ηθικές αξίες, για ανθρώπινες σχέσεις και για καλοσύνη. Το επάγγελμα που θα ακολουθήσουν είναι απλά ένα μέσο για να μπορούν να ζουν καλύτερα . Η δουλειά δεν είναι η ζωή μας. Είναι μόνο ένα μέρος της ζωής, και έτσι πρέπει να την αντιμετωπίζουμε.
