*Φωτογραφία: honisoit.com
Ίσως πρόκειται για την πιο γνωστή διατροφική διαταραχή, η οποία, όπως διαβάζουμε σε σχετικό άρθρο του Κέντρου Εκπαίδευσης και Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών, παρατηρείται σχεδόν αποκλειστικά σε γυναίκες κυρίως κατά την περίοδο της εφηβείας, οπότε αρχίζουν να ασχολούνται περισσότερο με το σώμα τους. Το ανησυχητικό είναι ότι η ανορεξία «παίζει» με το μυαλό του ασθενούς, ο οποίος έχει μια διαστρεβλωμένη εικόνα του σώματός του και, ακόμα κι αν είναι πολύ αδύνατος, βλέπει τον εαυτό του ως παχύσαρκο. Αυτό και μόνο μπορεί να έχει τρομερές επιπτώσεις στην υγεία του ενώ είναι πιθανό να οδηγήσει ακόμα και στον θάνατο, αν η νόσος δεν γίνει αντιληπτή εγκαίρως απ’ τους γονείς.
Κάποια από τα σημάδια της ανορεξίας μπορεί στην αρχή να μην γίνουν αντιληπτά, αν συναρμολογήσετε το παζλ, όμως, θα καταλάβετε ότι πρόκειται για κάτι πιο σοβαρό. Η απότομη απώλεια βάρους, η διαρκής κόπωση, η ζαλάδα, οι αλλαγές στην περίοδο, τα αδύναμα μαλλιά και νύχια, οι «κρυάδες», η αφυδάτωση και η ξηροδερμία είναι μερικά από τα σωματικά συμπτώματα της ανορεξίας.
Εκτός όμως από το σώμα, επηρεάζονται εξίσου η συμπεριφορά και οι συνήθειες του ασθενούς. Για παράδειγμα, η εμμονή με την άσκηση και το γυμναστήριο, η προσκόλληση σε δίαιτα με ελάχιστες θερμίδες αλλά και η τάση να κρύβει ο ασθενής το σώμα του με φαρδιά και μακριά ρούχα είναι μερικά ακόμα «έμμεσα» συμπτώματα τα οποία δεν θα πρέπει να αγνοήσετε. Θα πρέπει επίσης να έχετε στο μυαλό σας ότι, όπως αναφέρουν και οι ειδικοί, αν και η εμμονή με τη δίαιτα δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το παιδί πάσχει από ανορεξία, στις περισσότερες περιπτώσεις σηματοδοτεί την αρχή του προβλήματος.
2. Νευρική βουλιμία
*Φωτογραφία: mghclaycenter.org
Στο άλλο άκρο, η βουλιμία ωθεί τους ασθενείς σε επεισόδια υπερφαγίας, κατά τα οποία χάνουν εντελώς τον έλεγχο και καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες φαγητού. Πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο αφού, μετά τα επεισόδια, νιώθουν άσχημα και καταφεύγουν σε ακραίες συμπεριφορές για να τα αντισταθμίσουν. Μπορεί για παράδειγμα να προκαλούν επίτηδες εμετό, έτσι ώστε να αποβάλλουν το φαγητό που κατανάλωσαν, να χρησιμοποιούν διουρητικά ή καθαρτικά για τον ίδιο λόγο ή να παθαίνουν εμμονή με την άσκηση προκειμένου να χάσουν τις θερμίδες που πήραν προηγουμένως.
Όπως αναφέρει και η διαιτολόγος Αλεξία Ποταμίτου σε σχετικό άρθρο της στο paidiatros.com, τα άτομα με βουλιμία μπορεί να έχουν κανονικό βάρος σώματος (σε αντίθεση με την ανορεξία), έχουν όμως πάντα την επιθυμία να χάσουν κιλά. Επομένως, μην εφησυχάζετε αν το παιδί δεν χάνει βάρος- αν παρατηρήσετε ότι συνεχώς τρώει ή τσιμπολογεί ή ότι σηκώνεται βιαστικά απ’ το τραπέζι για να πάει στην τουαλέτα, θα πρέπει επίσης να ανησυχήσετε.
3. Νευρική ορθορεξία
*Φωτογραφία: pinterest.com
Θεωρείται μια νέα σχετικά και λιγότερο γνωστή διατροφική διαταραχή, που όμως δεν αποτελεί επίσημη ιατρική διάγνωση. Τα άτομα με ορθορεξία παθαίνουν εμμονή με το υγιεινό φαγητό ή με τρόφιμα που εκείνοι αντιλαμβάνονται ως υγιεινά. Σύμφωνα με σχετικό άρθρο του iatronet, οι ασθενείς αποφεύγουν τα συντηρητικά, τα ζωικά τρόφιμα αλλά και ό,τι άλλο στα μάτια τους μοιάζει επιβλαβές για τον οργανισμό τους.
Ενδεχομένως, θα σκεφτείτε ότι δεν είναι τόσο κακό να προσέχεις τι τρως και σ’ αυτό θα συμφωνήσουμε. Όμως, τα άτομα με ορθορεξία είναι πιθανό να περιορίσουν τόσο πολύ τις τροφές που καταναλώνουν, με αποτέλεσμα να οδηγηθούν ακόμα και στον υποσιτισμό!
Η διαφορά της με τις υπόλοιπες διαταραχές έγκειται στο ότι ο ασθενής δεν έχει σκοπό να χάσει βάρος, αλλά παθαίνει εμμονή με το τι τρώει, γι’ αυτό θεωρείται και ψυχαναγκαστική διαταραχή. Αν, λοιπόν, παρατηρήσετε ότι το παιδί παθαίνει εμμονή με το να τρώει μόνο υγιεινές τροφές, ελέγχει το φαγητό που μαγειρεύετε ή προτιμά να ετοιμάζει μόνο του το γεύμα του (και μάλιστα σε μια διαδικασία που μπορεί να κρατήσει ακόμα και ώρες), θα πρέπει να υποψιαστείτε τι έχετε να αντιμετωπίσετε.
4. Διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας
*Φωτογραφία: amazonaws.com
Όπως αναφέρει η Άννα Χατζηδημητρίου σε άρθρο της στο iatronet, η επεισοδιακή υπερφαγία είναι ουσιαστικά η συνεχής κατανάλωση φαγητού με γρήγορο ρυθμό, ακόμα και αν έχει επέλθει κορεσμός, με τους ασθενείς συνήθως να τρώνε μόνοι τους γιατί ντρέπονται για τη συμπεριφορά τους. Φυσικά, δεν μιλάμε για μεμονωμένα περιστατικά (όλοι κάποια στιγμή το ‘χουμε παρακάνει με το φαγητό), αλλά για μια συχνότητα τουλάχιστον 2 φορών την εβδομάδα και για διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών.
Οι επιπτώσεις στον οργανισμό είναι φυσικά αρνητικές -ο διαβήτης τύπου 2, κάποιες μορφές καρκίνου, η υψηλή χοληστερόλη και η πίεση μπορεί να οφείλονται στην υπερφαγία, η οποία, εκτός των άλλων, μπορεί να οδηγήσει και σε κοινωνική απομόνωση τον έφηβο, που αισθάνεται άσχημα με τον εαυτό του και αποφεύγει τις παρέες του.
Τι πρέπει να κάνετε
*Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία, γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να μάθετε στα παιδιά από μικρή ηλικία να έχουν σωστές διατροφικές συνήθειες. Σε παλαιότερο άρθρο μας θα δείτε πώς μπορείτε να το πετύχετε.
*Μιλήστε στη κόρη σας για το σώμα της και δείξτε της πώς να το αγαπάει και να «αγκαλιάσει» ό,τι εκείνη θεωρεί ελάττωμα. Η μαρτυρία αυτής της μαμάς θα σας βοηθήσει.
*Μην χάνετε την υπομονή σας. Μην φωνάξετε και μην τιμωρήσετε το παιδί. Οι διατροφικές διαταραχές σχετίζονται και με την ψυχολογία του ατόμου, γι’ αυτό προσπαθήστε να είστε όσο το δυνατόν περισσότερο υποστηρικτικοί.
*Απευθυνθείτε στους ειδικούς για να σας κατευθύνουν. Από ψυχολόγους και ψυχιάτρους ή οργανισμούς που έχουν δημιουργηθεί ειδικά γι’ αυτό τον σκοπό, θα βρείτε την βοήθεια που χρειάζεστε.
