Σ’ ακούω που σκέφτεσαι «ωχ, άσε μας ήσυχους» -να σκέφτεσαι πιο χαμηλόφωνα. Εγώ θα τα στα πω, εν πάση περιπτώσει, και κάνε ό,τι σε φωτίσει ο Θεός.
Άκου, μικρούλι μου:
Πολλά πράγματα απ’ αυτά που θα συμβούν στη ζωή –πολύ περισσότερα απ’ όσα νομίζεις- θα είναι πολύ βαρετά. Δεν μπορείς να αγαπήσεις κάθε μάθημα του σχολείου, δεν γίνεται να δουλεύεις παθιασμένα σε κάθε δουλειά. Πρόσεξε, όμως: μόνο οι βαρετοί άνθρωποι βαριούνται.
Όχι, δεν είναι υποχρεωτικό να μάθεις αρχαία ή τρεις γλώσσες ή όλα όσα η μαμά σε πιέζει λιγάκι να μάθεις, για να είσαι ευτυχισμένη. Είναι, όμως, απαραίτητο να ξέρεις λίγο απ’ όλα για να είσαι ολοκληρωμένη. Γίνε άριστη σ’ αυτό που σ’ αρέσει, αλλά μη γίνεις μέτρια σ’ όλα τ’ άλλα.
Η μαμά μας είναι καλύτερη απ’ αυτό που μπορείς τώρα να καταλάβεις. Η ωριμότητά σου καλπάζει, όπως και η ανάπτυξή σου, και ξέρω ότι αντιλαμβάνεσαι περισσότερα απ’ αυτά που ίσως νομίζω. Σημείωσέ το πάντως: η μαμά μας, μπορεί να σου φαίνεται παράλογη, καταπιεστική ή υπερβολική τώρα –όμως είναι καλή μαμά. Τσεκαρισμένο.
Κανόνισε την πορεία σου: αν υποψιαστώ, ότι μένεις σε μια σχέση χωρίς να είσαι ερωτευμένη, θα σε αποκηρύξω.
Θα στα ‘χουν πει κι άλλοι. Δεν πειράζει, όμως, άκου τα κι από ‘μένα: το προφυλακτικό δεν είναι δικαίωμα ή επιλογή. Είναι υποχρέωσή σου απέναντι στον εαυτό και τον σύντροφό σου. Δεν θα κουραστώ να στο λέω: το χειρότερο πράγμα που μπορεί να σου συμβεί, δεν είναι μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη.
Και μιας και πιάσαμε τα κοριτσίστικα, να σου πω κι αυτά: μη βαριέσαι να πλένεις τα δόντια σου το βράδυ. Μην βαριέσαι να ξεβαφτείς. Μην βάφεσαι σαν καρνάβαλος –είναι αστείο και μοιάζεις με Ινδιάνο. Μην βάψεις τα μαλλιά σου από μικρή και μην τα ταλαιπωρείς με ισιωτικά και σίδερα και άλλες βαρβαρότητες. Επίσης: τα ξυράφια δεν είναι για το δέρμα σου! Ξέρω ότι οι τρίχες σου δημιουργούν ανασφάλεια, αλλά υπάρχουν πολύ καλύτεροι τρόποι να απαλλαγείς. Μη βαριέσαι, ένα τελευταίο έχω επί του θέματος: στον γυναικολόγο δεν πάμε όταν παρατηρήσουμε κάτι διαφορετικό ή τρομακτικό. Πάμε ΚΑΘΕ χρόνο –ανεξάρτητα απ’ την ερωτική μας ζωή και απ’ το τι παρατηρούμε και απ’ το πόσο ντρεπόμαστε.
Μάθε να οδηγείς από μικρή. Όχι, δεν θα χαλάσει ο κόσμος αν το αργήσεις λιγάκι, αλλά όσο μικρότερη, τόσο καλύτερα (και πιο ανεξάρτητα).
Είμαι σίγουρη ότι υπάρχουν ένα σωρό πράγματα που δεν σ’ αρέσουν στην εμφάνισή σου. Δεν θα μπορούσα να το εννοώ περισσότερο, μικρή μου: κανείς δεν είναι απόλυτα ευχαριστημένος με κάθε του λεπτομέρεια. Αν είχες σγουρά μαλλιά, θα ήθελες να έχεις ίσια. Αν είχες μεγάλο στήθος, θα ευχόσουν να είχες μικρότερο. Αν ήσουν άψογη, χωρίς ούτε μια τόση δα ατέλεια, δεν θα το ήξερες. Μπορεί ν’ ακούγεται κλισέ κι αμερικανιά και ίσως λίγο αυτονόητο, όμως ελάχιστα πράγματα θα σε κάνουν πιο όμορφη απ’ την αυτοπεποίθησή σου.
Αν δεν σ' αρέσει εκεί που είσαι, κουνήσου. Δεν είσαι δέντρο: κάνε τη χάρη στον εαυτό σου και τους δικούς ανθρώπους και πες «όχι» στην γκρίνια και τη μουρμούρα σε σχέση με τα πράγματα και τις συνθήκες που μπορείς ν' αλλάξεις. Αν δεν σ' αρέσει η δουλειά σου, βρες άλλη και φύγε, αν δεν συμπαθείς τις σπουδές σου, άλλαξέ τις, αν ο σύντροφός σου δεν σε καλύπτει πια, χώρισε. Κάνε ό,τι μπορείς, μην υπομένεις ό,τι συμβαίνει.
Ένα σωρό σοφίες θα μπορούσα να σου πω. Δικές μου και κλεμμένες, θεωρητικές και αμιγώς εμπειρικές. Αλλά αυτό θα σήμαινε ότι θα έπρεπε να σου γράφω ως τα βαθιά γεράματα (κι αν δεν είχα τόση πολλή δουλειά, μπορεί και να το 'κανα). Ίσως είναι πιο σημαντικό απ' όλα να πούμε για έρωτες, φίλους, γονείς και παιδιά, περιουσίες, δουλειές και σπουδές. Για τη φύση και το πεπρωμένο του ανθρώπου, για τον μαρξισμό, τον υλισμό, την ποίηση και τον Θεό. Δεκάδες πράγματα είναι στη λίστα με «Όσα θέλω να πω στη μικρή μου αδερφή». Θα κλείσω το χαζό μου γράμμα μ' αυτό, όμως: όλα έχουν πλάκα, μ' όλα μπορείς να χαμογελάσεις, μην παίρνεις και πολύ στα σοβαρά τον εαυτό σου. Το χιούμορ κερδίζει το μελόδραμα.
Α, ναι! Έχω κι ακόμη δύο: μην γίνεις τσιφούτα και παραδόπιστη. Και: αγάπα τα ζωάκια.
Αυτά.
Σε φιλώ πολύ.»
