Τα μειονεκτήματα του παιδικού σταθμού
Σχολείο μετά τα 4 έτη λόγω ψυχολογίας: Δεν είναι λίγοι οι παιδοψυχολόγοι που υποστηρίζουν, ότι το παιδί δεν είναι ψυχοσυναισθηματικά έτοιμο να ξεκινήσει το σχολείο πριν τα 4 έτη. Η κλινική ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια κ. Μαρία Σαράντη, λέει για παράδειγμα ότι «Πριν την ολοκλήρωση των πρώτων τεσσάρων χρόνων της ζωής, το παιδί δεν είναι ψυχικά αυτόνομο, ώστε να απομακρυνθεί από το σπίτι –ακόμη κι αν έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται».
Το παιδί πιθανώς να μη λάβει την προσοχή που χρειάζεται: Στην ηλικία των 2,5 - 3 ετών, το παιδί έχει περισσότερη ανάγκη από διαπροσωπική επαφή, συγκριτικά με ένα μεγαλύτερο παιδί. Έτσι, για να μπορέσει να «ανθίσει» χρειάζεται έναν άνθρωπο που να ασχολείται αρκετή ώρα μαζί του –είναι, όμως, κάτι τέτοιο εφικτό σε μία τάξη με 20 παιδιά και έναν νηπιαγωγό; Ο νόμος στην Ελλάδα ορίζει ότι πρέπει να υπάρχει ένας βρεφοκόμος ανά 8 βρέφη (ενώ χρειάζεται και ένας βοηθός αν αυτά είναι περισσότερα) και ένας νηπιαγωγός ανά 25 νήπια (τα παιδιά από 2,5 ετών θεωρούνται νήπια). Πόση προσοχή μπορεί να δώσει ένας μόνο νηπιαγωγός στο κάθε παιδί, όταν έχει να ασχοληθεί με 25; Οι περισσότερες μαμάδες δυσκολεύονται με 2 ή 3 μικρά παιδιά, στο ίδιο τους το σπίτι –φανταστείτε τι γίνεται με 20 ή 25 παιδιά! Φυσικά οι αναλογίες αυτές δεν ισχύουν σε όλους τους παιδικούς σταθμούς, οπότε αυτό είναι κάτι που έχει νόημα να ρωτήσετε πριν γράψετε το παιδί σας οπουδήποτε.
Η πάνα μπορεί να γίνει πρόβλημα: Ένα τόσο μικρό παιδί, πιθανώς να μην έχει ακόμα απαλλαχθεί από την πάνα και έτσι να ξεκινήσει το σχολείο όσο ακόμα την φοράει. Αυτό σε γενικές γραμμές μπορεί και να μην είναι πρόβλημα –αν, για παράδειγμα, υπάρχει καθαριότητα και η νηπιαγωγός φροντίζει να αλλάζει πάνα στο παιδί τακτικά. Συμβαίνει, όμως, συχνά τα παιδάκια να μένουν για αρκετή ώρα με λερωμένη πάνα, να συγκαίονται και έτσι να ταλαιπωρούνται πολύ.
Όπως, επίσης, και οι συχνές ιώσεις: Τις συχνές ιώσεις δεν θα τις γλιτώσει ένα παιδί, σε όποια ηλικία κι αν ξεκινήσει το σχολείο. Ωστόσο, όσο πιο μικρό είναι αυτό, τόσο περισσότερο θα ταλαιπωρηθεί, ενώ δεν αποκλείεται να χρειαστεί και αντιβιώσεις που ίσως να θέλετε να αποφύγετε να δώσετε ήδη από τα 2,5.
Όλα αυτά μαζί μπορεί να κάνουν το παιδί να μη θέλει να πάει στο σχολείο: Το άγχος του πρώτου αποχωρισμού εν όψει αυτής της μεγάλης αλλαγής θα είναι έτσι κι αλλιώς μεγάλο –μεγαλύτερο στα 2,5 παρά στα 4 χρόνια. Το να έχει, όμως, το παιδί να αντιμετωπίσει ένα περιβάλλον στο οποίο δεν θα εισπράττει μεγάλη προσοχή, ένα σύγκαμα που θα το ταλαιπωρεί και έναν γενικότερο αποσυντονισμό από τις πολλές απουσίες, λόγω ιώσεων, όλα αυτά μαζί μπορεί να του δημιουργήσουν μια απέχθεια για το σχολείο, η οποία να το ακολουθήσει και αργότερα στη ζωή του.
Δεν λύνει απαραίτητα το πρόβλημα «πού να αφήσω το παιδί»: Οι περισσότεροι γονείς επιλέγουν τον παιδικό σταθμό, ως λύση για να περνά εκεί κάποιες ώρες, όσο εκείνοι βρίσκονται στην εργασία τους, εφόσον δεν έχουν άλλη βοήθεια. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα χρειαστείτε και έναν άνθρωπο για να κρατάει το παιδί, από τις 12:30-13:00 και μετά που οι περισσότεροι παιδικοί σταθμοί σχολούν ή, ακόμα περισσότερο, τις (πολλές δυστυχώς) μέρες που το παιδί θα είναι άρρωστο και θα πρέπει να παραμείνει στο σπίτι. Αν, μάλιστα, επιλέξετε έναν ιδιωτικό παιδικό σταθμό, μπορεί μεν να μένει ανοιχτός μέχρι αργά, όμως το πρόβλημα των απουσιών (αλλά και των σχολικών αργιών) παραμένει –θα χρειαστεί, δηλαδή, να υπολογίσετε ένα επιπλέον budget για μια νταντά.
Τα πλεονεκτήματα του παιδικού σταθμού
Το παιδί έχει την ευκαιρία να κοινωνικοποιηθεί και να παίξει με άλλα παιδιά σε ένα περιβάλλον ασφάλειας και φροντίδας: Κάτι που μπορεί να είναι εξίσου ωφέλιμο, τόσο αν έχετε ένα εσωστρεφές παιδί που θέλετε να «ανοιχθεί» και να μην περνά όλη τη μέρα στο σπίτι με μία γιαγιά ή νταντά, όσο κι αν το παιδί σας είναι εξαιρετικά εξωστρεφές και δυναμικό, άρα έχει το ίδιο ανάγκη από περισσότερο ομαδικό παιχνίδι. Εκεί το παιδί γίνεται μέλος μιας δεύτερης «κοινότητας», στην οποία παύει πλέον να είναι το κέντρο του κόσμου, άρα αργά ή γρήγορα αναγκάζεται να αυτονομηθεί και να λειτουργεί με πνεύμα ομαδικότητας.
Όρια και κανόνες: Ο παιδικός σταθμός μπορεί να αποτελεί έναν χώρο περισσότερο ψυχαγωγίας και λιγότερο αυστηρής εκπαίδευσης, δεν παύει ωστόσο να λειτουργεί στο πλαίσιο συγκεκριμένων κανόνων και να διοικείται από άτομα υπεύθυνα που θα βάλουν στα πρωινά του παιδιού ένα πρόγραμμα –και αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Στο πλαίσιο αυτό, το παιδί θα μάθει, για παράδειγμα, τους κανόνες της σωστής κοινωνικής συμπεριφοράς (στο παιχνίδι και όχι μόνο), κάποιες βασικές εκπαιδευτικές αρχές (π.χ. τα χρώματα, τα γράμματα, τους αριθμούς κ.ο.κ.), αλλά και πράγματα για τον εαυτό και το σώμα του. Εξάλλου, δεν είναι λίγοι οι γονείς που υποστηρίζουν ότι χάρη στον παιδικό σταθμό το παιδί τους έμαθε να χρησιμοποιεί πιρούνι και κουτάλι, έπαψε να έχει παραξενιές με το φαγητό, ενώ απέκτησε καλύτερο πρόγραμμα ύπνου.
Το παιδί μεγαλώνει και ωριμάζει: Όλα τα παραπάνω, αναπόφευκτα οδηγούν το παιδί να μεγαλώσει. Στο περιβάλλον αυτό το παιδί μαθαίνει να μοιράζεται, να ακολουθεί οδηγίες και να χτίσει κάποια μικρά αλλά ισχυρά θεμέλια για το επόμενο στάδιο, το Νηπιαγωγείο. Στα 3 χρόνια του, το παιδί, ακόμα κι αν φαινομενικά δεν είναι ακόμα εντελώς έτοιμο, θα ωριμάσει λίγο πιο γρήγορα σε κοινωνικό και συναισθηματικό επίπεδο. Ειδικά αν βρεθεί σε ένα περιβάλλον που θα νιώθει ασφάλεια, αποδοχή και αγάπη, θα μπορέσει να χτίσει σχέσεις εμπιστοσύνης με άτομα εκτός της οικογένειάς του και αυτό θα ενισχύσει πολύπλευρα την ανάπτυξή του.
Η μετάβαση στην υποχρεωτική εκπαίδευση θα γίνει πολύ πιο εύκολα: Έχοντας, λοιπόν, πάει για 1 ή 2 χρόνια στον παιδικό σταθμό (με όλες τις δυσκολίες που μπορεί αυτή η διαδικασία να έχει, όπως π.χ. τις αλλεπάλληλες ιώσεις και το άγχος του πρώτου αποχωρισμού), στα 4 χρόνια του πλέον θα είναι πανέτοιμο να ξεκινήσει το Προνήπιο, χωρίς μεγάλες δυσκολίες, συγκριτικά με ένα παιδί που θα πάει τότε σχολείο για πρώτη φορά.
Θα μάθετε πράγματα για το παιδί σας και την διαπαιδαγώγηση του: Ένα πολύ σημαντικό κέρδος που έχουν οι γονείς, οι οποίοι στέλνουν τα παιδιά τους στον παιδικό σταθμό ήδη από τα 2,5 χρόνια, είναι ότι θα γνωρίσουν καλύτερα το παιδί τους. Άνθρωποι έμπειροι, υπεύθυνοι και ειδικοί σε θέματα διαπαιδαγώγησης θα το παρακολουθήσουν στενά, θα αναγνωρίσουν τα χαρίσματα και τις δυσκολίες του, και θα ενημερώσουν τους γονείς γι’αυτά, αλλά και για το τι ενδεχομένως χρειάζεται να αλλάξουν στον τρόπο που το μεγαλώνουν, ώστε να διορθώσουν τυχόν λάθη που μπορεί να χειροτερέψουν στο μέλλον. Επιπλέον, ένας καλός εκπαιδευτικός θα μπορέσει να διακρίνει αν το παιδί σας αντιμετωπίζει κάποια αναπτυξιακή ή μαθησιακή δυσκολία και να συστήσει μέτρα για να την προλάβετε.
Το παιδί περνάει καλά, κάνοντας πράγματα που δύσκολα θα έκανε με οποιονδήποτε άλλο: Κι αυτό είναι πιθανότατα ο βασικότερος λόγος για να στείλετε το παιδί σας στον παιδικό σταθμό, ήδη από πολύ μικρή ηλικία. Με την προϋπόθεση, βέβαια, ότι έχετε βρει ένα σχολείο στο οποίο νιώθετε καλά να το αφήνετε καθημερινά για κάποιες ώρες (αν, μάλιστα, οι ώρες αυτές δεν είναι τόσο πολλές, ακόμα καλύτερα), εκεί θα κάνει εκεί χίλια δύο πράγματα! Χειροτεχνίες, κατασκευές, πρωτότυπα εκπαιδευτικά παιχνίδια, τραγούδι, χορό, θεατρικό παιχνίδι αλλά και θεατρικές παραστάσεις στο μέσο και το τέλος της χρονιάς, και πολλές ακόμα δραστηριότητες που δύσκολα ένας παππούς μπορεί να προσφέρει –ακόμα πιο δύσκολα εσείς, όταν επιστρέφετε κουρασμένοι από τη δουλειά. Έτσι, το να βλέπετε το παιδί σας να πηγαίνει και να φεύγει καθημερινά χαρούμενο από το σχολείο, αρκεί για να σας διαβεβαιώσει ότι κάνετε καλά που πήρατε αυτή την απόφαση.
Αν, πάλι, δεν είστε εργαζόμενη μαμά και μένετε στο σπίτι για να μεγαλώσετε το παιδί σας, όσο δύσκολος κι αν φανεί και σ’εσάς στην αρχή ο αποχωρισμός, πολύ σύντομα θα διαπιστώσετε, ότι το να έχετε μερικές ελεύθερες ώρες κάθε πρωί για να κάνετε πιο αποδοτικά τις δουλειές του σπιτιού και ίσως να τελειώσετε ένα φλιτζάνι καφέ, είναι σπουδαίο! Μάλιστα, θα δείτε πόσο ήρεμη και χαμογελαστή μαμά θα είστε το μεσημέρι, που θα παραλαμβάνετε το μικρό σας από τον παιδικό σταθμό!
