Αυτά τα καλά νέα, θα μπορούσαν να γίνουν ακόμη καλύτερα, αν βοηθούσαμε τα παιδιά μας να κάνουν το βήμα από την ανάγνωση παραμυθιών στη λογοτεχνία, συστήνοντάς τα έτσι σε έναν κόσμο με χιλιάδες παράθυρα: τον κόσμο των βιβλίων.
Πώς ωφελούν τα βιβλία τα παιδιά
Κατ’ αρχάς, τα βιβλία είναι μια ασταμάτητη μηχανή παραγωγής ερεθισμάτων, που παροτρύνει το πνεύμα να δραστηριοποιηθεί. Πώς να είναι η φωνή του Μικρού Πρίγκιπα; Πώς να μοιάζουν οι ηρωίδες της Άλκης Ζέη; Πώς να μοιάζει ο κόσμος που πλάθει ο Μιχαέλ Έντε;
Διαβάζοντας, ο αναγνώστης αναρωτιέται. Ρωτάει τον συγγραφέα, τον εαυτό του, τα λεξικά ή τη μαμά του: τι σημαίνει αυτή η καινούρια έννοια και γιατί ο Μάγκας της Πηνελόπης Δέλτα μιλάει; Η ανάγνωση συστήνει ένα σωρό ιδέες, απόψεις, οράματα και αισθητικά πρότυπα στα παιδιά, εμπλουτίζοντας το γνωστικό και πνευματικό τους κόσμο και ολοκληρώνοντάς τα.
Και –για να γίνουμε (και) πιο πρακτικοί- δεν υπάρχει δάσκαλος και Φιλόλογος που να μην το πει: ο καλύτερος τρόπος να βελτιώσει ένα παιδί το λεξιλόγιο, την ορθογραφία, την έκφραση και τη δομή του λόγου του είναι το διάβασμα.
«Ναι» στα βιβλία, αλλά σε ποια βιβλία;
Η αλήθεια είναι ότι στο εμπόριο κυκλοφορούν πια χιλιάδες νέοι τίτλοι παιδικών βιβλίων ετησίως, γεγονός που καθιστά την επιλογή του «σωστού» βιβλίου κάθε άλλο παρά εύκολη για τους γονείς. Αφού αξιολογήσετε το νοητικό και πνευματικό στάδιο ανάπτυξης του παιδιού, αντιστοιχήστε το με βιβλία ανά ηλικία. Από εκεί και πέρα, η επιλογή είναι καθαρά στο χέρι σας.
Ένα εύκολο κριτήριο επιλογής είναι η σταθερή αξία των κλασικών –των κλασικών έργων και των κλασικότερων συγγραφέων τους. Από Τριβιζά και Όμηρο, έως Σαίξπηρ και Βερν, στα ράφια των βιβλιοπωλείων, μπορείτε πια να βρείτε σειρές με αριστουργηματικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας προσαρμοσμένα στις ανάγκες και τις δεξιότητες των παιδιών. Τέτοιο παράδειγμα διασκευασμένης λογοτεχνίας για μικρούς αναγνώστες, είναι η σειρά «Η πρώτη μου λογοτεχνία» των εκδόσεων Μεταίχμιο για παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας, όπου διαχρονικά λογοτεχνικά έργα έχουν γραφτεί από την αρχή από διακεκριμένους Έλληνες συγγραφείς, που με την πένα τους ζωντανεύουν την αφήγηση και τα μετατρέπουν από έργα κλασικά και «ενήλικα» σε έργα παιδικά, χωρίς εκπτώσεις στην ποιότητα του πρωτότυπου.
Πώς θα κάνω το παιδί να αγαπήσει τα βιβλία
Το παράδειγμα του γονιού-βιβλιοφάγου
Όπως πολλάκις έχουμε γράψει (και δεν θα κουραστούμε ποτέ να επαναλαμβάνουμε), τα παιδιά δεν «νουθετούνται» από κενά κηρύγματα και στομφώδεις διαλέξεις. Τα παιδιά μιμούνται τις πράξεις μας και ενσωματώνουν τις συμπεριφορές και τις επιλογές μας στο σύστημα αξιών τους. Έτσι, αν θέλετε να «φτιάξετε» έναν βιβλιοφάγο, είναι απαραίτητο να κλείνετε κι εσείς πότε-πότε το Facebook, να κάθεστε αναπαυτικά στον καναπέ σας κι αντί για τηλεόραση, να ανοίγετε ένα βιβλίο.
Βοηθήστε το να κάνει το βήμα από το παραμύθι, στη λογοτεχνία
Το να παράξεις βιλιόφιλους, σημαίνει να μεταλαμπαδεύσεις όπως μπορείς την αγάπη σου για τη παγκόσμια λογοτεχνία και τα αριστουργήματά της. Χωρίς να κλείσετε εντελώς την πόρτα σε διεθνή best sellers και εύπεπτα αναγνώσματα (κινδυνεύοντας να δημιουργήσετε έναν σνομπ της λογοτεχνίας), αγοράστε, διαβάστε και προτείνετε παράλληλα βιβλία «κύρους».
Βρείτε σειρές βιβλίων «φτιαγμένων» ειδικά για λιλιπούτειους επίδοξους βιβλιοφάγους και κάντε έτσι το πρώτο βήμα για να γίνει το παιδί ένας φανατικός της λογοτεχνίας.
Μπορείτε να συστήσετε στο παιδί το μεγαλειώδες έργο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ (φέτος ειδικά, γιορτάζονται και τα 400 χρόνια από τον θάνατό του), μέσα από τις σελίδες του βιβλίου «Ο πρώτος μου Σαίξπηρ: Όνειρο καλοκαιρινής Νύχτας», των εκδόσεων Μεταίχμιο σε εικονογράφηση Σάντρας Ελευθερίου και
διασκευή Αγγελικής Δαρλάση. Αντίστοιχα, το έργο του Κάρολου Ντίκενς «Μεγάλες Προσδοκίες» σε εικονογράφηση Ράνιας Βαρβάκη και διασκευή Τζέμης Τασάκου, είναι ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα μυθιστορήματα στον κόσμο που έχει προσαρμοστεί στις ανάγκες του αναγνωστικού κοινού από… 4 ετών.
Αν επιμένετε ελληνικά, μπορείτε να χαρίσετε στο παιδί την πρώτη του Πηνελόπη Δέλτα. Συγκεκριμένα, ο αγαπημένος «Μάγκας» αλλά και το «Παραμύθι χωρίς όνομα» κυκλοφορούν σε ειδική έκδοση κατάλληλη για νήπια με παραστατική αφήγηση (τη διασκευή έχει κάνει η Τζέμη Τασάκου) και ζωντανή εικονογράφηση (με την υπογραφή της Αιμιλίας Κονταίου) ή τα έπη του Ομήρου Ιλιάδα (σε εικονογράφηση της Κατερίνας Βερούτσου και διασκευή του Κώστα Πούλου) και Οδύσσεια (εικονογραφημένη από την Κατερίνα Βερούτσου
διασκευασμένη από τη Λίνα Σωτηροπούλου), που θα εκτιμηθούν και να μαγέψουν και τους πιο μικρούς αναγνώστες.
Μια δελεαστική γωνίτσα
Για να κάνετε τη διαδικασία πιο διασκεδαστική κι ευχάριστη, φτιάξτε μια όμορφη γωνίτσα διαβάσματος στο δωμάτιο του παιδιού ή το σαλόνι, χρησιμοποιώντας μια κουνουπιέρα (μπορείτε εδώ να βρείτε μια οικονομική επιλογή), μαξιλάρες, χαλάκια και χριστουγεννιάτικα λαμπάκια.
«Ναι» στα βιβλία, «όχι» στις οθόνες (ολημερίς)
Για να πείσετε ένα μικρό παιδί ότι το διάβασμα είναι ωραίο, πρέπει να μειώσετε τα ερεθίσματα που γι’ αυτό είναι προτιμητέα. Κλείστε την τηλεόραση (χωρίς πολλά-πολλά λόγια και ανακοινώσεις), περιορίστε οι ίδιοι τον χρόνο που αφιερώνετε σε παντός είδους οθόνες, ανοίξτε το ραδιόφωνο, οργανώστε μαζί τη βιβλιοθήκη του και πηγαίνετε παρέα για λογοτεχνικά ψώνια.
