Το ζητούμενο εδώ, δεν είναι να απαλλαγεί ο γονιός από μία επιπλέον ευθύνη –άλλωστε, οι ευθύνες και οι ανάγκες των παιδιών δεν σταματούν ποτέ. Το ζητούμενο είναι να περιορίσει τον βαθμό παρέμβασής του, όχι για να «ηρεμήσει το κεφάλι του», αλλά για να διδάξει στα παιδιά πώς να λύνουν μόνα τις διαφορές τους, με ωριμότητα και σωστή διαχείριση των έντονων συναισθημάτων τους.
Πώς, λοιπόν, μπορούμε να πετάξουμε τη σφυρίχτρα του διαιτητή και πότε η παρέμβασή μας είναι αναγκαία;
Αρχικά, πρέπει να κατανοήσουμε την αιτία του καυγά
Το αίσθημα ανταγωνισμού είναι κοινό σε αδέρφια κοντινής ηλικίας κι ακόμη περισσότερο, σε αδέρφια του ίδιου φύλου και τις περισσότερες φορές απλώς μεταφράζεται σε αίσθημα αδικίας που ίσως νιώθουν ως προς τους γονείς και τα προνόμια που τους στερούνται. Αντιθέτως, υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες το ένα απ’ τα δύο αδέρφια, συχνά το μικρότερο, «εκφοβίζεται» από το μεγαλύτερο παιδί, που νιώθει ότι η εξουσία και τα προνόμιά του διεκδικούνται από έναν σφετεριστή.
Ο γονιός πρέπει να αντιληφθεί σε ποιο πλαίσιο εντάσσονται οι καυγάδες των παιδιών του, να αξιολογήσει τις αιτίες, να δει αν κάποια μοτίβα επαναλαμβάνονται (αν, για παράδειγμα, όλοι οι καυγάδες ξεκινούν από το ένα παιδί) και στη συνέχεια να επιλέξει τον βαθμό παρεμβατικότητάς του.
«Σημασία δεν έχει ποιος το άρχισε…»
Είναι σημαντικό για τα παιδιά να γνωρίζουν ότι θα είναι εξίσου υπόλογα, αν ο καυγάς «ξεφύγει». Είναι στο χέρι των γονιών να καταστήσουν σαφές, ότι τα παιδιά είναι μαζί στον καυγά, μαζί και στις επιπτώσεις που αυτός θα έχει –είτε πρόκειται για στέρηση κάποιου δικαιώματος είτε για τιμωρία. Μ’ αυτόν τον τρόπο, θα δημιουργήσετε ένα κλίμα… ενωτικό, όπου όλοι φέρουν ίσο μερίδιο ευθύνης και κανείς δεν αντιμετωπίζεται μεροληπτικά. Τα παιδιά, θα κατανοήσουν σταδιακά ότι σημασία δεν έχει το πώς άρχισε ο καυγάς (και, άρα, δεν έχει νόημα η μαμά-διαιτητής να μοιράσει κάρτες στον ένοχο) αλλά το πώς θα σταματήσει.
«Αν δεν μπορείτε να παίξετε μαζί, ο καθένας θα παίξει στο δωμάτιό του»
Αντί να μπείτε στη διαδικασία να μοιράσετε ευθύνες, να ρωτήσει ποιος έκανε τι και να τιμωρήσετε κάνοντας τον διαιτητή, εξηγήστε στα παιδιά με τόνο προειδοποιητικό ότι αν δεν μπορούν να παίξουν αρμονικά, τότε θα πρέπει να παίξει ο καθένας μόνος του στο δωμάτιό του. Λογικά, δεν θα μπορέσουν να αντισταθούν ο ένας στην παρέα του άλλου και τα πνεύματα θα ηρεμήσουν.
«Όσο πιο γρήγορα σταματήσετε να τσακώνεστε, τόσο γρηγορότερα θα παίξετε»
Καμιά φορά, μικροί και μεγάλοι, το μόνο που χρειαζόμαστε για να «ξεμπλοκάρουμε» είναι κάποιον που, με μια κουβέντα, θα μας «ανοίξει» τα μάτια και θα μας κάνει να δούμε την κατάσταση πιο καθαρά. Έτσι, αν τα παιδιά τσακώνονται για το ποιος έχει σειρά στο επιτραπέζιο ή για την παράβαση ενός κανόνα σε κάποιο παιχνίδι, μπορείτε να εξηγήσετε ήρεμα ότι «Όταν τσακωνόμαστε, χάνουμε χρόνο απ’ το παιχνίδι.» ή ότι «Σε μια ώρα θα πάτε για ύπνο. Τι θέλετε να κάνετε μέχρι τότε; Να τσακώνεστε ή να παίζετε;».
Βγάλτε έναν λαγό απ’ το καπέλο σας
Όταν όλα έχουν αποτύχει και η κατάσταση δείχνει ανεξέλεγκτη, αντισταθείτε στη φυσική σας τάση να ουρλιάξετε «Σταματήστε επιτέλους!», πάρτε δυο βαθιές ανάσες και αλλάξτε όχι τους κανόνες του παιχνιδιού, αλλά το ίδιο το παιχνίδι. Βάλτε δυνατά μουσική, προτείνετε με ενθουσιασμό να δείτε όλοι μαζί την αγαπημένη τους ταινία, εμφανίστε ένα παιχνίδι που έχουν καιρό να δουν ή βγάλτε έναν λαγό απ’ το καπέλο σας… Τα παιδιά, εν αντιθέσει με εμάς και την ενήλικη ωριμότητά μας, δεν κρατούν κακίες και το πιθανότερο είναι ότι θα ξεχάσουν αμέσως τη διαφωνία τους και θα παρασυρθούν απ’ το νέο «δρώμενο».
