Η καταγωγή και τα παιδικά του χρόνια
Ο Νικόλαος γεννήθηκε περί το 250-70 μ.Χ. στα Πάταρα της Λυκίας -στη σημερινή Τουρκία, δηλαδή. Έζησε ζωή ασκητική, όχι μόνο περιφρονώντας τα πλούτη που κληρονόμησε, αλλά διαθέτοντας την περιουσία του στους έχοντας ανάγκη.
Ο Άγιος Νικόλαος καταγόταν από οικογένεια πλούσια και ευσεβή και είχε την τύχη να λάβει επιμελημένη μόρφωση. Λέγεται ότι από όταν ήταν ακόμη βρέφος είχε τη Θεία Χάρη: σύμφωνα με την παράδοση, ο μικρός Άγιος Νικόλαος θήλαζε κάθε Τετάρτη και Παρασκευή μόνο μετά τη δύση του ηλίου και κατάφερε να σταθεί στα πόδια του ως εκ θαύματος από πολύ μικρός.
Έμεινε ορφανός σε μικρή ηλικία κληρονομώντας την περιουσία των γονιών του. Έχοντας για οδηγό την αρετή της ελεημοσύνης και της φιλανθρωπίας, ο Άγιος μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς συνανθρώπους του και αφοσιώθηκε στην πίστη του. Λέγεται μάλιστα ότι έσωσε από την ατίμωση τρεις αδερφές που, εξαιτίας της ένδειάς τους, επρόκειτο να “διαφθαρούν”, προσφέροντάς τους από 100 χρυσά φλουριά για την προίκα τους.
Ιερέας, Αρχιεπίσκοπος, φυλακισμένος και ξανά Αρχιεπίσκοπος
Ταξίδεψε μέχρι τα Ιεροσόλυμα για να προσκυνήσει τους Άγιους Τόπους και, όταν εν τέλει επέστρεψε στην πατρίδα του, χειροτονήθηκε ιερέας. Έζησε για χρόνια ασκητικά ως ηγούμενος της Μονής Σιών στα Μύρα της Λυκίας, αλλά όταν ο τότε Αρχιεπίσκοπος Μύρων πέθανε, ο Νικόλαος επιλέχθηκε από τους επισκόπους να τον διαδεχθεί. Από τη θέση του Αρχιεπισκόπου ο Νικόλας αγωνίζεται για την προστασία και την ενίσχυση των φτωχών και των αδυνάτων, ιδρύοντας στην αρχιεπισκοπή του φιλανθρωπικά ιδρύματα, πτωχοκομείο, νοσοκομείο κ.ά.
Ο Νικόλαος είχε την ατυχία να ζήσει όσο αυτοκράτορας ήταν ο Διοκλητιανός, ένας από τους μεγαλύτερους διώκτες των χριστιανών. Έτσι, σ' αυτή τη σκοτεινή για τον Χριστιανισμό περίοδο, ο Άγιος συλλαμβάνεται, φυλακίζεται και βασανίζεται. Το τέλος της μαύρης περιόδου έρχεται όταν στον θρόνο ανεβαίνει ο Μέγας Κωνσταντίνος, που ελευθερώνει όλους τους χριστιανούς και, μεταξύ αυτών, και το Νικόλαο, που επιστρέφει στην Αρχιεπισκοπή.
Το 325 πήρε μέρος στην Α' Οικουμενική Σύνοδο, που έγινε στη Νίκαια της Βιθυνίας καταπολεμώντας τις διδασκαλείας του Αρείου (τον οποίο, σύμφωνα με την παράδοση χαστούκισε κατά τη διάρκεια της Συνόδου, προκαλώντας την προσωρινή φυλάκισή του από τον Κωνσταντίνο). Έκτοτε, συνέχισε το φιλάνθρωπο έργο του έως τα βαθιά γεράματα. Πέθανε εν ειρήνη και ονομάστηκε “μυροβλύτης”, επειδή κατά την παράδοση, τα λείψανά του ανέβλυζαν άγιο μύρο.
Γιατί θεωρείται προστάτης των ναυτικών;
Ο Άγιος Νικόλαος υπήρξε, σύμφωνα με την παράδοση, θαυματουργός εν ζωή και μετά θάνατον. Μεταξύ των θαυμάτων του βίου του, υπήρξαν πολλά που είχαν σχέση με τη θάλασσα, γι' αυτό και θεωρείται προστάτης των Ναυτικών. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του ταξιδιού του προς τα Ιεροσόλυμα: λέγεται ότι κατά το ταξίδι έπνεαν δυνατοί άνεμοι που έκαναν τους ταξιδιώτες να κινδυνεύσουν από πνιγμό. Ο Νικόλαος προσευχήθηκε γονατιστός και οι άνεμοι κόπασαν, παρασύροντας όμως στη θάλασσα έναν ναύτη. Σύμφωνα με την παράδοση, οι προσευχές του Αγίου ανέστησαν τον νεκρό ναυτικό.
