Ανάλογα με την περίπτωση, τα παιδιά μπορεί να είναι ευτυχία ή τεράστιο βάσανο. Πάντα υπάρχουν γονείς που διατυμπανίζουν πόσο υπέροχο είναι να έχεις παιδιά, πόσο άδειοι ήταν πριν τα παιδιά τους και πόσο ευχαριστούν καθημερινά τον Θεό που τους τα έδωσε. Πιστεύω πώς όλοι συμφωνούμε ότι μας κοροϊδεύουν. Ανερυθρίαστα. Τα παιδιά κάνουν φασαρία και ζημιές, μας λένε ψέματα διαρκώς, δεν ακούνε ποτέ, δεν τρώνε (ή τρώνε ακατάπαυστα) και γεμίζουν το σπίτι παιχνίδια. Δεν σας περιγράφω κάτι που δεν έχετε ήδη δει με τα μάτια σας. Ωστόσο, ανεξάρτητα απ' τα όσα κάνουν για να μας στείλουν στη φυλακή ή το ψυχιατρείο, ας παραδεχτούμε ότι κι εμείς δεν πάμε πίσω.
Συζήτησα με τα παιδιά για όσα θα διαβάσετε παρακάτω και με ενημέρωσαν με χαρά ότι είμαι ένοχος για κάθε ένα απ' αυτά που περιλαμβάνονται στη λίστα των υψηλών απαιτήσεών μου, όπως:
Να έχουν πάντα καλή διάθεση.
Δεν είναι αφόρητα εκνευριστικό, όταν γυρίζετε στο σπίτι, έπειτα από μια κουραστική μέρα στη δουλειά, και τα παιδιά σας έχουν κακή διάθεση; Εσείς δουλεύατε όλη την ημέρα σαν το σκυλί για να γεμίσουν αυτά με κάτι τις κοιλιές τους και ποιο το "ευχαριστώ"; Μούτρα και γκρίνια που αυξάνουν το άγχος και επιδεινώνουν την κακή σας διάθεση. Σωστά; Έχω νιώσει εκνευρισμό κάτω από αυτές τις συνθήκες, αμέτρητες φορές. Κατάλαβα όμως ότι έχουν κι αυτά κακές μέρες. Διάφοροι λόγοι μπορεί να χαλάσουν τη διάθεση των παιδιών μας κατά την διάρκεια της ημέρας: ένα εκνευριστικό παιδί στο σχολείο, μια κακόκεφη δασκάλα ή, ίσως, ο άλλος γονέας που ενδέχεται να είχε νεύρα. Πρέπει να δείχνουμε κατανόηση -έχουν κι αυτά προβλήματα προς επίλυση και άγχη. Δεν θα είναι πάντα χαμογελαστά κι ευδιάθετα -πρέπει να το αποδεχόμαστε. Ωστόσο, ας μην παρεξηγηθώ: αν το παιδί σας έχει ΠΑΝΤΑ κακή διάθεση και μουτρωμένη φατσούλα, τότε, ναι. Κάτι πάει στραβά.
Να είναι άψογα στο σχολείο.
Να είναι άψογα στο σχολείο.Είναι φυσικό να θέλετε τα παιδιά σας να μελετούν σκληρά και να διαπρέπουν στο σχολείο ως μικρές ιδιοφυίες. Δουλειά μας είναι να τα υποστηρίζουμε, να τα εμψυχώνουμε και να τους δίνουμε λύσεις, όχι να τα τιμωρούμε και να τα υποτιμούμε αν δυσκολεύονται να μάθουν (ή πότε-πότε, τεμπελιάζουν λιγάκι). Δεν είμαστε τέλειοι στη δουλειά μας - για τις περισσότερες δουλειές, η τελειότητα δεν απαιτείται καν. Το σχολείο είναι η δουλειά των παιδιών μας. Ας δείξουμε λοιπόν λίγη... συναδελφική αλληλεγγύη.
Να μην είναι ακατάστατα. Ποτέ.
Η ακαταστασία που δημιουργούν τα παιδιά μπορεί να γίνει εξοργιστική. Διάσπαρτα ρούχα, λερωμένα πιάτα στο τραπέζι, θρυμματισμένα οικογενειακά κειμήλια. 'Ολα αυτά μπορεί να τα κάνει ο καθένας - συμπεριλαμβανομένων ημών. Έχουμε από τα παιδιά μας την απαίτηση να είναι τακτικά, καθαρά και προσεκτικά, όταν ακόμη κι εμείς, που και που, βαριόμαστε να σιδερώσουμε ή καίμε άθελά μας το φαγητό.
Να μας ευγνωμονούν για όσα τους δίνουμε.
Τους δίνουμε τα πάντα, και ναι, είναι λογικό να απαιτούμε την ελάχιστη αναγνώριση. Αλλά το να είσαι γονιός, σημαίνει να βάζεις τις ανάγκες του παιδιού σου πάνω από τις δικές σου. Επίσης: όλοι θεωρούμε δεδομένους ανθρώπους/προνόμια/καταστάσεις. Γιατί όχι τα παιδιά μας; Και τέλος: όταν βρίσκεστε στον ίδιο χώρο με τα παιδιά (βλέποντας φερ' ειπείν τηλεόραση), μην έχετε την απαίτηση να σας ευγνωμονούν επειδή είστε παρόντες - χρειάζονται την προσοχή σας, όχι μόνο την παρουσία σας. Δώστε τους ό,τι έχετε, όχι μόνο όσα νομίζετε ότι μπορείτε να μοιραστείτε.
Να μη λαμβάνουν υπόψη τους πώς συμπεριφερόμαστε μεταξύ μας (ως ζευγάρι).
Τα παιδία αντιλαμβάνονται περισσότερα απ' αυτά που νομίζουμε. Όταν οι τόνοι ανεβαίνουν σε μια συζήτηση με τον σύζυγο που θεωρούμε ιδιωτική, υπάρχουν πολλές πιθανότητες τα παιδιά να έχουν ακούσει και κατανοήσει τα πάντα.
Ο τρόπος που συμπεριφέρεστε μεταξύ σας, θα καθορίσει τι είδους άνθρωποι θα γίνουν στο μέλλον τα παιδιά σας. Τα παιδιά αφομοιώνουν κι αναπαράγουν τη δική μας συμπεριφορά. Ξανασκεφτείτε το την επόμενη φορά που θα γίνετε επικριτικοί ή προσβλητικοί απέναντι στον σύντροφό σας –τα παιδιά θα σας μιμηθούν.
Να μην προσπαθούν να «την γλιτώσουν» όταν κάνουν λάθη.
Ο μικρότερος γιός μας δούλεψε σκληρά το καλοκαίρι για να αγοράσει καινούριο laptop. Ανακαλύψαμε, ύστερα από μήνες, ότι ο υπολογιστής του έπεσε και η οθόνη έσπασε, κι εκείνος δεν είχε πει λέξη. Μας είχε πει ψέματα και είχε καταστρέψει ένα πολύ ακριβό αντικείμενο. Με τη σύζυγό μου αποφασίσαμε τότε να κάνουμε ένα βήμα πίσω: διατηρήσαμε την ψυχραιμία μας και αντιληφθήκαμε ότι αυτή του η απερισκεψία επηρεάζει περισσότερο τον ίδιο, απ' ό,τι εμάς. Τελικά, κάναμε μια συζήτηση μαζί του σχετικά με τα ψέματα και το πώς νιώσαμε με την επιλογή του να μας κρύψει κάτι τέτοιο, αλλά δεν τον τιμωρήσαμε. Η ζωή του έδωσε το μάθημα που χρειαζόταν, αντί για εμάς.
Δεν θέλω να παρεξηγηθώ. Δεν προσπαθώ να σας πείσω ότι η επιείκεια είναι πάντα ο σωστός δρόμος. Εννοείται πως ορισμένα λάθη επισύρουν τιμωρίες. Υπάρχουν, όμως, κάποια σφάλματα που αξίζουν την ανεκτικότητά σας. Μην εξαντλείτε όλη σας την αυστηρότητα. Θυμηθείτε ότι κι εσείς υπήρξατε παιδιά.
Πάντα να συγχωρούν.
Δεν γίνεται να συμπεριφερόμαστε άσχημα στα παιδιά μας και έπειτα να έχουμε την απαίτηση να μας συγχωρέσουν. Ίσως είναι πολύ ανεκτικά, αλλά σίγουρα έχουν ένα όριο.
Πολλά δύσκολα ζητήματα ίσως προκύψουν σε έναν γάμο: οι άνθρωποι τσακώνονται, χωρίζουν, έχουν οικονομικά προβλήματα, διαρκή άγχη και τόσα άλλα. Πρέπει να διαχειριζόμαστε όλες τις δυσκολίες και να μην τις εξωτερικεύουμε στα παιδιά. Να βάζουμε τα δυνατά μας, για να τους δώσουμε την αίσθηση της ομαλότητας και της ισορροπίας.
Να κάνουν αυτό που λέω, όχι αυτό που κάνω.
Στο τέλος της ημέρας, τα παιδιά θα αναλογιστούν τις πράξεις μας, όχι τα λόγια μας. Πρέπει να λειτουργούμε ως πρότυπα, πράττοντας σωστά. Τα λόγια είναι κούφια.
Όταν είπα στα παιδιά μου ότι γράφω μια λίστα με οκτώ παράλογες απαιτήσεις που έχω απ' αυτά, μου επεσήμαναν ότι είναι σίγουρα περισσότερες. Εκνευρίστηκα, αλλά, τελικά, νομίζω πως είχαν δίκιο. Πρέπει να επιτρέπουμε στα παιδιά μας να βιώνουν την παιδικότητά τους. Δε χρειάζεται να τα μετατρέψουμε σε υπάκουα ρομπότ, που οι ίδιοι δεν υπήρξαμε ποτέ. Θα κάνουν λάθη. Η δική μας ευθύνη είναι να δώσουμε κατευθυντήριες γραμμές. Αν μια κατάσταση χρίζει πειθαρχίας και τιμωρίας, τότε κάντε ό, τι πρέπει να κάνετε –κανείς δε θα σας κατηγορήσει για «σκληρούς» ή «τυραννικούς». Απλά: σε κάθε περίπτωση, πάρτε λίγο χρόνο, εξετάστε σφαιρικά το θέμα και ελέγξτε την κατάσταση με ψυχραιμία. Η τελειότητα δεν είναι εφικτή. Και δεν πειράζει καθόλου.
