Η άγνωστη Τήνος!

Μόνο τυχαίο δεν είναι, αναφέρει το tinoslife.gr, ότι τα όρια αυτού του "κρυμμένου θησαυρού" είναι τα ίδια με εκείνα που είχε η πόλη από τα τέλη του 17ου αιώνα. Από τα δυτικά, η μονή του Αγίου Αντωνίου και το λαγκάδι της Παλλάδας και από τα ανατολικά, το λαγκάδι των Τριών Ιεραρχών, είναι τα κάθετα όρια της παλιάς πόλης. Τα οριζόντια, η εκκλησία της Μεγαλόχαρης στα βόρεια και ο νοητός άξονας που το ένα του άκρο είναι η καθολική εκκλησία του Αγίου Νικολάου και το άλλο του ο ναός των Ταξιαρχών. Μέσα σ´αυτόν τον χώρο, η πόλη αναδεικνύει τον παλιό αρχοντικό της χαρακτήρα, έχοντας ως "σημαδούρες" τις εκκλησίες της, που οι περισσότερες από αυτές έχουν ιστορία τριών αιώνων περίπου. Οι ναοί του Αγ. Νικολάου (ορθόδοξος), του Αγ. Ελευθερίου της Παναγίας της Μαλαματένιας, του Αγ. Ιωάννη και των Τριών Ιεραρχών, ουσιαστικά λειτουργούν σαν σημάδια, που βοηθούν τον επισκέπτη να ανακαλύψει μία παλιά πόλη που ξέρει να αποκαλύπτει τα μυστικά της μόνο σε αυτούς που πραγματικά θέλουν να τα δουν. Κυρίαρχο ρόλο έχει ο παλαιός δρόμος της Παναγίας, ένας πλακόστρωτος δρόμος με έντονο εμπορικό χαρακτήρα, η χάραξη και η κατασκευή του οποίου τοποθετείται στα μέσα του 19ου αιώνα. Ο νέος δρόμος της Παναγίας είναι μεταγενέστερος, αφού κατασκευάστηκε τη δεκαετία του ΄50.

Αυτό που εκπλήσσει τον επισκέπτη είναι τα δαιδαλώδη σοκάκια, αλλά και ο αστικός χαρακτήρας των κατοικιών -δηλωτικός της αστικής ανάπτυξης της πόλης την περίοδο μεταξύ του 18ου και 19ου αιώνα. Καταπληκτικά νεοκλασικά, σπίτια με έντονα τα σημάδια της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, αλλά και επαύλεις με κήπους, είναι δηλωτικά ενός παρελθόντος οικονομικής και κοινωνικής ακμής. Αξίζει όμως να δει κανείς την υφαντουργική σχολή, αλλά και το οίκημα της Μοσχούλειου σχολής καθώς και το παρεκκλήσι του καθολικού ναού του Αγ. Νικολάου.

Στην υπόλοιπη Χώρα, αξίζει να επισκεφτεί κανείς τον παλαιό Μύλο, στην συνοικία της Παραγγεριάς, αλλά και το συγκρότημα του Πολυμέρειου το οποίο φιλοξενεί το Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού. Όμως, αυτό που κυριαρχεί σε ολόκληρο το συγκρότημα της πόλης, είναι το συγκρότημα της Παναγίας της Τήνου, που από το βόρειο άκρο της πόλης φαίνεται ότι την παρακολουθεί, την αγκαλιάζει και την προστατεύει.

Περιστεριώνες

(φωτο: pigeon.gr)

Για τον «ψαγμένο» επισκέπτη, οι περιστεριώνες είναι ένα από τα χαρακτηριστικά του νησιού. Σύμφωνα με το tinoslife.gr η πρώτη επίσημη γραπτή μαρτυρία για την ύπαρξη περιστεριώνων είναι το 1726 και αφορούσε ένα ερειπωμένο σήμερα περιστεριώνα στην θέση Σπηλιά κοντά στην Κώμη. Ο ακριβής αριθμός των περιστεριώνων υπολογίζεται ότι είναι μεταξύ 800-1300. Ο μεγαλύτερος αριθμός από αυτούς είναι συγκεντρωμένος στον κεντρικό και κεντροανατολικό τομέα του νησιού και στις κοιλάδες της Αγάπης, της Ποταμιάς, του Ταραμπάδου, της Λειβάδας και της Καρδιανής. Πρόκειται για τις πλέον εύφορες περιοχές του νησιού, στις οποίες υπάρχει τροφή για τα περιστέρια, αλλά και λόγω των γεωργικών καλλιεργειών, υπάρχει η χρήση της κουτουλιάς ως λίπασμα.

Ένας περιστεριώνας 60 κ.μ. μπορεί να θεωρηθεί ως αντιπροσωπευτικός του τηνιακού προτύπου. Οι περισσότεροι είναι κτισμένοι με σχιστόλιθους, λόγω της αφθονίας του υλικού στην τηνιακή ύπαιθρο.

Η βασική αρχιτεκτονική ενός μετρίου τηνιακού περιστεριώνα, είναι ένα ορθογώνιο κτίσμα, κλειστό και καλά προστατευμένο, με μία είσοδο για τον ιδιοκτήτη και μικρά ανοίγματα για το πέρασμα των πουλιών και τον αερισμό του περιστεριώνα και αρκετό χώρο στο εσωτερικό και απάνεμες λιάστρες στις εξωτερικές επιφάνειες. Ο προσανατολισμός τους είναι όλοι να κοιτάνε προς το νερό -ρεματιά- και μάλιστα προς την πιο απάνεμη πλευρά και οι πλευρές με τα ανοίγματα προς τον νοτιά. Συνήθως η πόρτα του ιδιοκτήτη βρίσκεται στην βορεινή πλευρά.

Ο εξωτερικός διάκοσμος γίνεται σε οριζόντια διαζώματα -έως πέντε- που ξεκινούν από ύψος 2 μέτρων από το έδαφος. Ο διάκοσμος του ακροδώματος είναι πεσσοί και κιονίσκοι, ενώ στα διαζώματα κυριαρχούν γεωμετρικές απεικονίσεις -τρίγωνο, ρόμβος, δέντρο/κυπαρίσσι ρόδακας /ήλιος - που κατασκευάζονται από κομμάτια σχιστόπλακας.