Τι είναι η ωτίτιδα
Με τον όρο ωτίτιδα οι γιατροί εννοούν ένα σύνολο λοιμώξεων στα αυτιά που κυμαίνονται από πολύ ελαφριές καταστάσεις που αντιμετωπίζονται απλά με παυσίπονα, έως και βαριές φλεγμονές που μπορεί να οδηγήσουν το παιδί ακόμα και στο χειρουργείο. Η μέση ωτίτιδα, η πλέον κοινή από αυτές τις λοιμώξεις, «προσβάλλει» το τύμπανο και την εσωτερική κοιλότητα του αυτιού και προκαλείται από μικρόβια που προέρχονται από τη μύτη και τον λαιμό και κατορθώνουν να «ανέβουν» στο αυτί, μέσω του εσωτερικού πόρου που συνδέει λαιμό με αυτί (ευσταχιανή σάλπιγγα). Τα μικρόβια αυτά προκαλούν φλεγμονή, η οποία διογκώνει το βλεννογόνο της μύτης και μπορεί να αποφράξει την ευσταχιανή σάλπιγγα, στην οποία επίσης συγκεντρώνεται έκκριμα και αναπτύσσεται φλεγμονή.
Από τι προκαλείται η ωτίτιδα
Η ωτίτιδα είναι συχνότερη στα μωρά και τα νήπια για τους παρακάτω λόγους:
-Η ανατομία του αυτιού των μωρών είναι τέτοια ώστε η δίοδος από το αυτί προς τη μύτη είναι μικρότερη και οριζόντια, άρα το πέρασμα των μικροβίων ευνοείται. Ταυτόχρονα, το ανοσοποιητικό σύστημα δεν έχει ακόμα αναπτυχθεί πλήρως για αν «πολεμήσει» όλα τα μικρόβια.
-Τα περισσότερα μωρά δε μπορούν να φυσήξουν τη μύτη τους -αυτό το καταφέρνουν σταδιακά μετά τα 2-2,5 χρόνια- με αποτέλεσμα τα εγκλωβισμένα μικρόβια να μην απελευθερώνονται εύκολα.
-Η πιπίλα, το μπιμπερό αλλά και το πιπίλισμα του αντίχειρα μπορεί επίσης να ευθύνονται για τις μολύνσεις αυτές, καθώς δημιουργούν αρνητική πίεση εντός της στοματικής κοιλότητας, με αποτέλεσμα να διανοίγεται παραπάνω από όσο πρέπει η ευσταχιανή σάλπιγγα.
Σε μεγαλύτερα παιδιά ωτίτιδα προκαλούν συνήθως οι εξής παράγοντες:
-Η συγκέντρωση μικροβίων στους βρεφονηπιακούς σταθμούς (ειδικά αν το παιδί ξεκινά σε μικρή ηλικία).
-Το παθητικό κάπνισμα.
-Η υπερτροφία αδενεοειδών εκβλαστήσεων –τα λεγόμενα «κρεατάκια»: Για να διαπιστωθεί πλήρως το πρόβλημα αυτό, το παιδί θα πρέπει να εξεταστεί από ΩΡΛ.
-Η αλλεργική ρινίτιδα.
-Συγγενείς ανωμαλίες (π.χ. υπερωιοσχιστία, Down, κυστική ίνωση, ανοσοανεπάρκεια).
-Ρόλο μπορεί να παίζει και η κληρονομικότητα, η οποία έχει να κάνει με την ανατομία του αυτιού, καθώς γονίδιο της ωτίτιδας δεν έχει βρεθεί.
Τα συνήθη συμπτώματα της ωτίτιδας
Συνηθίζεται, πριν την ωτίτιδα, να προηγείται μία ιογενής λοίμωξη του αναπνευστικού, κατά τη διάρκεια ή μετά την οποία να εκδηλώνονται τα παρακάτω συμπτώματα:
Ωταλγία: Ο πόνος μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονος και ανυπόφορος για το παιδί.
Βαρηκοΐα ή ελαφριά μείωση της ακοής ή αίσθημα πληρότητας στα αυτιά.
Ωτόρροια: Το υγρό στο αυτί, μάλιστα, μπορεί να είναι πυώδες και να μυρίζει δυσάρεστα.
Πυρετός (μερικές φορές και αρκετά υψηλός)
Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι: Ρινίτιδα, βήχας, ευερεθιστότητα, λήθαργος, εμετός, διάρροια και δυσκολία κατάποσης υγρών.
Πώς θα ανακουφίσετε το παιδί
Η παιδίατρος κ. Μαρία Παπαδάκη εξηγεί ότι καθώς ο πόνος της ωτίτιδας είναι ακαριαίος και ανυπόφορος για το παιδί, το πρώτο πράγμα που μπορούν να κάνουν οι γονείς, πριν ακόμα επικοινωνήσουν με τον παιδίατρο είναι να χορηγήσουν κάποιο παυσίπονο. Στη συνέχεια, αν πρόκειται για μωρό, στις πρώτες ενδείξεις ωτίτιδας ο παιδίατρος συνήθως χορηγεί αντιβίωση.
Αν το παιδί είναι μεγαλύτερο των 2 ετών, ο παιδίατρος μπορεί να συμβουλεύσει να χειριστεί ο γονιός την ωτίτιδα με παυσίπονα για 48 ώρες, κι αν ο πόνος και ο πυρετός επιμένουν (μάλιστα ο πυρετός μπορεί να είναι πολύ υψηλός) πιθανώς να χορηγηθεί αντιβίωση.
Σε κάθε περίπτωση, οι γονείς δεν θα πρέπει από μόνοι τους να χορηγούν σταγόνες (εκτός αν πρόκειται για εξωτερική και όχι για μέση ωτίτιδα, το οποίο θα κρίνει ο παιδίατρος), ούτε βέβαια «ζεστό λάδι» και άλλα παρόμοια γιατροσόφια.
Καλό είναι, μάλιστα, τις ημέρες που το παιδί υποφέρει από ωτίτιδα να αποφεύγεται το νερό (στο μπάνιο ας μην βρέχεται το κεφάλι) και η πισίνα.
Συγκεκριμένη πρόληψη για την ωτίτιδα δεν υπάρχει, όμως ο καλός καθαρισμός της μύτης (π.χ. με ορό) την περίοδο των ιώσεων οπωσδήποτε βοηθά.
Τέλος, αν η ωτίτιδα επαναλαμβάνεται, αν το παιδί έχει κρεατάκια ή αν το παιδί παρουσιάζει άλλα συμπτώματα, όπως το να κοιμάται με το στόμα ανοιχτό ή και να ροχαλίζει, ενημερώστε τον παιδίατρο, ο οποίος θα κρίνει αν πρέπει να επισκεφθείτε χειρουργό Παιδο-Ωτορινολαρυγγολόγο.
