Ποιος πραγματικά βλέπει τις φωτογραφίες σας;
Πριν προλάβετε να απαντήσετε «Μόνοι οι φίλοι μου» μάθετε πως μία φωτογραφία του παιδιού σας, την οποία μπορεί ένας φίλος π.χ. να αποθηκεύσει στον υπολογιστή του ή να κοινοποιήσει ή να κάνει tag, μπορεί ξαφνικά να βρεθεί στον υπολογιστή οποιουδήποτε επιτηδείου παιδεραστή. Δεν είναι δύσκολο, έπειτα, το άτομο αυτό να βρει τα ίχνη σας, το πού μένετε, πού πηγαίνει το παιδί σας σχολείο, πού συχνάζετε ή ακόμα και πότε εσείς λείπετε από το σπίτι.
Θα κρεμούσατε ποτέ μία φωτογραφία της 5χρονης κόρης σας, φορώντας μόνο το μαγιό της, από το μπαλκόνι του σπιτιού σας; Γιατί κάτι ανάλογο κάνετε ποστάροντας τακτικά φωτογραφίες της στο Facebook.
Ο πραγματικός κίνδυνος, ωστόσο, δεν είναι απλά να βλέπουν άσχετοι άνθρωποι τις φωτογραφίες των παιδιών σας, αλλά να δημιουργούν με αυτές ψηφιακά ίχνη. Για παράδειγμα, κάποιος που είδε ότι πριν δύο χρόνια κάνατε διακοπές στην Νάξο, ή που βρίσκει πού εργάζεστε εσείς, μπορεί να προσεγγίσει κάπου το παιδί σας (π.χ. στην παιδική χαρά που ξέρει ότι παίζει) λέγοντάς του «Γεια σου, είχαμε γνωριστεί πριν δύο χρόνια στην Νάξο, είμαι συνάδελφος του μπαμπά!» και κάπως έτσι να ξεκινήσει μία συνομιλία μεταξύ τους που κανείς δεν θέλει να μάθει πώς θα εξελιχθεί.
Το παιδί το ρωτήσατε;
Προφανώς ένα νεογέννητο ή ένα παιδί 2 ετών δεν μπορεί να έχει άποψη για το αν θέλει οι φωτογραφίες του να κοινοποιούνται σε όλον τον κόσμο, όμως μεγαλώνοντας θα έχει και δεν αποκλείεται να θεωρήσει πως οι φωτογραφίες αυτές αποτελούν εισβολή στην ιδιωτικότητά του. Το να γνωρίζει ο καθένας τα πάντα για τα παιδικά του χρόνια (τι φορούσε, τι χαζομαρούλες έκανε, τι έτρωγε ή δεν έτρωγε) μπορεί να φανεί ακόμα και προσβλητικό στο παιδί σας. Μελέτη που πραγματοποίησε πρόσφατα το Πανεπιστήμιο NSW, και συγκεκριμένα το ερευνητικό τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής, έδειξε ότι οι σημερινοί έφηβοι ενοχλούνται σοβαρά από τις φωτογραφίες τους που έχουν ανεβάσει ή συνεχίζουν να ανεβάζουν οι γονείς τους στο Facebook. Δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν πέσει ακόμα και θύματα cyberbullying εξαιτίας φωτογραφιών που είχαν ποστάρει παλιά οι γονείς τους.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι δεν αποκλείεται κάποια από τα παιδιά αυτά να κάνουν ακόμα και μήνυση κάποια στιγμή στους γονείς τους, για το γεγονός ότι δημοσίευαν προσωπικά τους δεδομένα χωρίς την συγκατάθεσή τους.
Κι αν αυτό σας φαίνεται υπερβολικό, σκεφτείτε τουλάχιστον πώς θα μιλήσετε στα παιδιά σας για την ανάγκη της προστασίας των προσωπικών τους δεδομένων και της ιδιωτικότητάς τους, αν εσείς οι ίδιοι δεν τα έχετε προστατεύσει πρώτοι.
Μελλοντικοί κίνδυνοι
Κι αν όλα τα παραπάνω σας φαίνονται μακρινά και σκέφτεστε ότι το παιδί είναι ακόμα μικρό και μπορείτε να το προστατεύσετε μια χαρά, σκεφτείτε τι επίπτωση μπορεί να έχουν οι δημοσιοποιημένες φωτογραφίες του στην ενήλικη ζωή του. Πριν λίγο καιρό το Facebook ανανέωσε την πολιτική απορρήτου του ενημερώνοντας τους χρήστες ότι συλλέγοντας στοιχεία από εκείνους και τους φίλους τους, μπορεί πλέον πιο εύκολα να φέρνει σε επικοινωνία άτομα που μπορεί να γνωρίζονται μεταξύ τους. Αυτό στην πραγματικότητα σημαίνει ότι με κάθε φωτογραφία του παιδιού σας που ποστάρετε, άθελά σας βοηθάτε το Facebook να συγχωνεύει τον πραγματικό με τον ψηφιακό του κόσμο. Οι αλγόριθμοι θα αναλύουν σιγά-σιγά τους ανθρώπους γύρω από το παιδί σας, τις αναφορές που γίνονται για εκείνους και θα στο μέλλον θα καθορίζουν τον πιο στενό κύκλο του παιδιού.
Τέλος υπάρχει ένας ακόμα πιο ύπουλος κίνδυνος, ο οποίος μπορεί να στοιχειώσει το παιδί σας στην ενήλικη ζωή του: Αμέτρητες εφαρμογές, ιστοσελίδες και «φορετά» τεχνολογικά μέσα βασίζονται σήμερα στην αναγνώριση προσώπου, ενώ στα σκαριά βρίσκεται και ο πανταχού παρών «βιο-προσδιορισμός». Το 2011 μία ομάδα hackers δημιούργησε μία εφαρμογή που σου επιτρέπει να σκανάρεις το πρόσωπο οποιουδήποτε και να εμφανίζονται στην οθόνη σου απευθείας τα προσωπικά του στοιχεία. Ποστάροντας, λοιπόν, φωτογραφίες και πληροφορίες για το παιδί σας ενδεχομένως να καταστρέφετε κάθε ελπίδα του για πραγματική ανωνυμία στο μέλλον.
Θέλετε να δημιουργήσετε ένα ασφαλές ψηφιακό αρχείο με φωτογραφίες και ντοκουμέντα του παιδιού σας από την γέννησή του, στο οποίο να μπορεί να ανατρέχει στο μέλλον; Φτιάξτε του ένα e-mail και στέλνετε εκεί ό,τι θα θέλατε να ποστάρετε –αντί να το ποστάρετε. Και όταν θα είναι αρκετά ώριμο για να διαχειρίζεται τα e-mail του, δώστε του τον κωδικό!
Πριν ποστάρετε οποιαδήποτε φωτογραφία...
-Μάθετε ότι το Facebook απαγορεύει την δημιουργία προφίλ σε παιδιά κάτω των 13 ετών. Αν το παιδί έχει ήδη προφίλ και είναι κάτω των 13ων, τότε έχει δηλώσει ψεύτικη ημερομηνία.
-Προσέχετε τις πληροφορίες που δίνετε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τόσο για εσάς όσο και για τα παιδιά σας (όνομα μαιευτηρίου, πόλη, οδός, όνομα και ηλικία παιδιού).
-Μην κάνετε ποτέ tag (δηλαδή, μην βάζετε ετικέτες με ονόματα) στα παιδιά σας, σε φωτογραφίες και video. Οι πραγματικοί σας φίλοι ξέρουν και το όνομα του παιδιού σας και κάθε πληροφορία για εκείνο.
-Ζητήστε και από τους φίλους σας να κάνουν το ίδιο: Να μην «ανεβάζουν» φωτογραφίες των παιδιών σας και μην τα κάνουν tag.
-Ελέγξτε τις ρυθμίσεις ασφαλείας σας και φροντίζετε να βλέπουν ό,τι δημοσιεύετε ΜΟΝΟ οι φίλοι σας –ούτε καν οι φίλοι των φίλων σας. Εξυπακούεται ότι και το ίδιο το προφίλ σας πρέπει να είναι ανοιχτό μόνο για φίλους.
-Ελέγχετε τους φίλους σας. Μην αποδέχεστε αιτήματα φιλίας από άτομα που δεν γνωρίζετε.
-Όταν «ανεβάζετε» φωτογραφίες σας, καλό είναι να έχετε κλειστή την ρύθμιση της τοποθεσίας που δείχνει πού ακριβώς βρίσκεστε την δεδομένη στιγμή.
-Μην βγάζετε και «ανεβάζετε» φωτογραφίες που δείχνουν ποιο είναι το σχολείο του παιδιού σας ή το όνομα του παιδότοπου που παίζετε ή την διεύθυνσή σας.
-Μην «ανεβάζετε» φωτογραφίες που μπορεί να φέρουν το παιδί σας σε δύσκολη θέση 10 ή 20 χρόνια μετά (π.χ. γυμνές φωτογραφίες του ή φωτογραφίες από την τουαλέτα κ.λ.π.)
-Σε κάθε περίπτωση, μην ξεχνάτε ποτέ ότι από την στιγμή που ποστάρετε μία φωτογραφία δεν μπορείτε ποτέ να είστε 100% σίγουροι για την... μοίρα της. Γι'αυτό φροντίστε, τουλάχιστον, να λαμβάνετε τα παραπάνω μέτρα ασφαλείας.
